Elize van Loon
In 2015 werd voor de kust van Colombia een bijzondere ontdekking gedaan. Op de zeebodem, vlak bij het schiereiland Baru, lag het wrak van de San José, een Spaans galjoen dat in 1708 zonk na een zeeslag met de Britse marine. Het schip, vaak de heilige graal van de scheepswrakken genoemd, vervoerde een enorme lading goud, zilver en smaragden. De waarde wordt geschat op 17 tot 18 miljard euro.
Nieuwe ontdekkingen bevestigen de Spaanse herkomst
Recente wetenschappelijke beelden van het wrak tonen goudstukken die definitief bewijzen dat het schip toebehoorde aan de San José. Onderzoekers gebruikten een onbemand onderwatervoertuig om het wrak te verkennen en maakten 3D-reconstructies van de munten. Op de munten zijn het Jeruzalemkruis en heraldische symbolen van de Spaanse koningen van Castilië en León te zien. Sommige munten dragen het muntteken van Lima, Peru, en dateren uit 1707, wat het moment van de schipbreuk bevestigt.
Juridische strijd
De nieuwe ontdekking over de miljardenschat heeft de juridische strijd tussen Colombia en Spanje opnieuw aangewakkerd. Spanje beroept zich op de UNESCO-conventie, die stelt dat cultureel erfgoed onder water eigendom blijft van het land onder wiens vlag het voer. Colombia betwist deze claim en wijst erop dat het wrak zich in zijn territoriale wateren bevindt. President Gustavo Petro wil het galjoen nog vóór 2026 bergen en tentoonstellen in een museum.
Ook andere partijen mengen zich in de strijd. Het Amerikaanse bergingsbedrijf Glocca Morra beweert in 1981 als eerste het wrak te hebben gevonden en eist op basis daarvan de helft van de waardevolle lading. De Boliviaanse inheemse bevolking Qhara Qhara stelt dat hun voorouders onder dwang het goud en de juwelen hebben gedolven en vragen teruggave van de schat.
Verloren Spaanse rijkdom
De San José was het vlaggenschip van de Spaanse vloot, belast met het transport van schatten uit Zuid-Amerika naar Spanje. De gevonden gouden munten, versierd met symbolen van de Spaanse kronen van Castilië en León, onderstrepen de herkomst van de lading. Voor Spanje is het wrak meer dan een gezonken schip; het is een tastbaar symbool van het koloniale verleden en de maritieme macht van het land in de 18e eeuw.
Archeologische waarde en toekomstplannen
Met geavanceerde technologie hebben onderzoekers gedetailleerde beelden van het wrak vastgelegd. Hierdoor kon de identiteit van de San José definitief worden bevestigd. Colombia wil de schatten bergen en tentoonstellen. Spanje zal blijven aandringen op teruggave van de waardevolle objecten.
De ontdekking van de San José biedt een unieke kans om de Spaanse maritieme geschiedenis te bestuderen. En vervolgens om mogelijk verloren erfgoed terug te winnen. Wat er met de miljardenschat zal gebeuren, hangt af van de uitkomst van de juridische en diplomatieke onderhandelingen. Het wrak zal ongetwijfeld nog jaren onderwerp van discussie en bewondering blijven.
Bronnen: wikipedia.org, nationalgeographic
Verborgen stad onder de Rio Tinto een archelogische schat in Spanje