Judith Goeree
Ryanair schrapt vanaf 2026 bijna een miljoen stoelen op Spaanse luchthavens. De Ierse luchtvaartmaatschappij neemt deze ingrijpende maatregel als reactie op de aangekondigde verhoging van luchthaventoeslagen door AENA, het Spaanse staatsbedrijf dat verantwoordelijk is voor het beheer van de luchthavens. Regionale luchthavens in dunbevolkte gebieden worden hierdoor het zwaarst getroffen.
Regionale luchthavens verliezen 240.000 passagiers
De impact van Ryanair’s besluit om capaciteit te verminderen op Spaanse luchthavens is nu al merkbaar. In de eerste vier maanden van het zomerseizoen (april tot en met juli) verwerkten zeven regionale luchthavens gezamenlijk ruim 240.000 passagiers minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Vooral Santiago de Compostela werd zwaar getroffen, met een daling van 16,4 procent. In Valladolid kelderde het aantal passagiers zelfs met 68,2 procent.
Deze zomer verminderde Ryanair haar capaciteit met 18 procent op zeven Spaanse luchthavens. De maatschappij stopte volledig in Jerez en Valladolid, en schrapte routes in Vigo, Santiago de Compostela, Zaragoza, Asturië en Santander.
“Onverantwoord en schadelijk”, aldus Ryanair-topman
Ryanair-CEO Eddie Wilson noemt de geplande tariefverhoging van 6,5 procent, tot €11,03 per passagier, een onverantwoorde en schadelijke maatregel. Volgens hem worden veel regionale luchthavens al weinig gebruikt, en door de hogere kosten wordt het nog moeilijker om te herstellen van de coronacrisis. “Als zelfs de goedkoopste luchtvaartmaatschappij van Europa deze luchthavens niet rendabel kan bedienen, dan kan niemand dat,” stelt Wilson.
Miljarden voor grote luchthavens, regionale vliegvelden krimpen
Terwijl AENA miljarden investeert in de uitbreiding van grote luchthavens zoals Madrid-Barajas, Barcelona-El Prat, Málaga en diverse luchthavens op de Canarische Eilanden en de Balearen, staan regionale vliegvelden in Spanje onder druk. De capaciteit die door Ryanair wordt afgebouwd, wordt niet herverdeeld, maar verplaatst naar landen met gunstiger voorwaarden voor luchtvaartmaatschappijen, zoals Italië en Hongarije. Daarmee dreigt een structurele verschuiving van luchtverkeer weg van Spaanse regio’s, met directe gevolgen voor bereikbaarheid, toerisme en lokale economieën.
Pleidooi voor hervorming luchthavensysteem
Ryanair heeft zich uitgesproken voor een fundamentele hervorming van het luchthavensysteem in Spanje. Volgens de luchtvaartmaatschappij zouden regionale luchthavens beter functioneren onder regionaal bestuur of via privatisering, zoals al het geval is in diverse andere Europese landen. Dit leidt volgens de maatschappij tot meer flexibiliteit en efficiënter kostenbeheer. Bovendien zouden regionale luchthavens daarmee aantrekkelijker worden voor luchtvaartmaatschappijen.
AENA wijst dat voorstel van de hand. In plaats daarvan verwijst de Spaanse luchthavenbeheerder naar een bestaand stimuleringsprogramma dat kortingen biedt aan luchthavens met minder dan drie miljoen passagiers per jaar. Volgens AENA is dit programma bedoeld om het luchtverkeer in minder drukke regio’s te ondersteunen en nieuwe routes aan te trekken.
Andere maatschappijen vullen deels het gat dat Ryanair achterlaat
Om de impact van Ryanair’s terugtrekking op regionale luchthavens te verzachten, zoekt AENA actief naar alternatieven. In Valladolid is luchtvaartmaatschappij Vueling inmiddels gestart met nieuwe activiteiten, waaronder een hernieuwde verbinding met Barcelona. Daarmee probeert AENA de bereikbaarheid van de regio op peil te houden en het passagiersverlies te beperken.
Tegelijkertijd breidt Ryanair haar aanbod op grotere luchthavens uit. Deze zomer groeide het aantal stoelen op luchthavens zoals Madrid, Barcelona en Málaga met 1,5 miljoen, een stijging van 3 procent. Hoewel deze uitbreiding het verlies op regionale luchthavens deels compenseert, blijft de verschuiving van capaciteit een zorg voor minder goed verbonden gebieden in Spanje. Vooral regio’s die afhankelijk zijn van luchtverkeer voor toerisme en economische ontwikkeling ondervinden de gevolgen.
Structureel risico voor bereikbaarheid van Spaanse regio’s
Ondanks dat enkele kleinere luchthavens in de eerste helft van 2025 nog een bescheiden groei van 4,8 procent lieten zien, is die stijging grotendeels toe te schrijven aan het feit dat Ryanair haar aanbod pas vanaf april begon af te bouwen. De gevolgen zullen naar verwachting in de tweede helft van 2025 en in 2026 pas echt zichtbaar worden.
Volgens Ryanair-topman Eddie Wilson dreigt er een structureel verlies aan bereikbaarheid, toerisme en werkgelegenheid in regio’s die nu al economisch kwetsbaar zijn. Minder vliegverbindingen betekenen niet alleen minder toeristen, maar ook minder kansen voor lokale bedrijven en bewoners. “De bal ligt nu bij de Spaanse regering,” aldus Wilson, die oproept tot ingrijpen om verdere schade te voorkomen.
Bronnen: Libertad Digital, ABC
EasyJet geeft vluchtaanbod in Spanje in 2026 een flinke impuls