Else Beekman
Ryanair is begonnen met het afbouwen van drie van zijn Spaanse bases door vliegtuigen weg te halen van deze luchthavens. Volgens bronnen is het mogelijk een voorbode van volledige sluitingen. Met deze strategie probeert Ryanair druk uit te oefenen op de Spaanse luchthavenbeheerder Aena om de luchthavenbelastingen te verlagen.
Ryanair is al langer in conflict met de Spaanse luchtvaartautoriteit Aena over de luchthaventarieven. Hoewel deze tarieven in Spanje jarenlang bevroren zijn gebleven, vindt Ryanair ze nog steeds te hoog. De luchtvaartmaatschappij probeert via het terugtrekken van vliegtuigen een signaal af te geven. Aena laat op zijn beurt weten dat de tarieven met iets meer dan 10 euro per passagier tot de laagste van Europa behoren. Bovendien stelt de beheerder dat Ryanair zijn activiteiten in Spanje in 2024 met 8,75% heeft uitgebreid zonder dat de tarieven veranderden. Daarnaast biedt Aena commerciële incentives aan luchtvaartmaatschappijen, waardoor de werkelijke kosten per passagier kunnen dalen tot slechts twee euro. Aena ziet wat Ryanair doet simpelweg als een agressieve onderhandelingstactiek om extra voordelen af te dwingen.
Impact op werknemers en luchthavens
De bases die op dit moment worden ontmanteld zijn Santiago de Compostela, Sevilla en Valencia. Door deze maatregelen moeten ongeveer 90 medewerkers van Ryanair zich binnen of buiten Spanje laten herplaatsen. Het gaat om 15 piloten, 15 copiloten en 60 cabinepersoneelsleden per vliegtuig dat uit dienst wordt genomen. In Santiago wordt één van de drie vliegtuigen verwijderd. Sevilla vermindert van zes naar vijf vliegtuigen en Valencia van acht naar zeven. Madrid en Málaga blijven voorlopig buiten schot. Deze luchthavens zijn namelijk cruciaal voor het Spaanse netwerk van de Ierse prijsvechter.
Uitbreiding in Marokko en Portugal
Een andere factor in de strategie van Ryanair is de uitbreiding in Marokko. De Marokkaanse overheid biedt de luchtvaartmaatschappij diverse voordelen, waardoor de maatschappij agressief inzet op het Noord-Afrikaanse land. Sommige experts stellen dat Ryanair hierdoor Spanje strategisch naar de achtergrond schuift. Gisteren werd bekend dat de Ierse maatschappij vluchten op Porto uitbreidt en tegelijkertijd reduceert op het niet ver daarvandaan gelegen Vigo.
Politieke druk of economische beslissing?
Hoewel sommigen de beslissing van Ryanair als politiek gemotiveerd zien, benadrukken andere bronnen dat de luchtvaartmaatschappij al langer overweegt bepaalde Spaanse bases te verkleinen. Toch blijft het duidelijk dat Ryanair via deze maatregelen ook Aena onder druk wil zetten.
Medio januari gooide Ryanair de knuppel in het hoenderhok en kondigde aan 12 routes en 800.000 stoelen voor haar zomerdienstregeling van 2025 voor Spanje te schrappen. Verder zou het de activiteiten op twee Spaanse luchthavens te staken (Jerez en Valladolid) en ze verminderen op vijf andere luchthavens. De vliegmaatschappij noemt deze maatregelen een reactie op het gebrek aan effectiviteit “van de stimuleringsplannen” en de “buitensporige heffingen” van Aena. Het Ierse bedrijf beschuldigde de Spaanse luchtvaartautoriteit bovendien van een “monopolie”.
Later zei Ryanair drie miljoen extra passagiers naar Spanje te vervoeren via 14 regionale luchthavens als Aena alsnog zou besluiten de luchthavenbelasting te verlagen. De Spaanse minister van Transport, Oscar Puente, wilde niet ingaan op dit voorstel. Eerst moest Ryanair de situatie herstellen naar die van voor de krimp.
Andere vliegmaatschappijen vullen graag het gat
In een poging het verlies te beperken, is Aena gesprekken gestart met luchtvaartmaatschappijen als Vueling, Volotea, Air Nostrum en Binter. Het doel is om de leegstaande vliegtuigen en slots na vertrek van Ryanair op deze luchthavens in te vullen met nieuwe vliegverbindingen van deze maatschappijen.