Else Beekman
De laatste peiling van het Spaanse sociologische onderzoekscentrum CIS laat zien dat de socialistische partij PSOE haar voorsprong op de conservatieve Partido Popular (PP) behoudt. Met een geschatte 34,5% van de stemmen zou de partij van premier Pedro Sánchez een van haar beste scores van deze ambtstermijn behalen.
Beide grote partijen – PSOE en PP – stijgen met 1,1 procentpunt ten opzichte van de vorige CIS-peiling in februari. Dit brengt de socialisten op 34,5% en de conservatieven op 29,2%. Ondanks deze groei blijft de kloof tussen de partijen vijf procentpunten. De regering wint aan kracht, terwijl de oppositie stand houdt.
Vox in verval, licht herstel voor Sumar
Een opvallend resultaat in de peiling is de daling van extreemrechts. Vox, de partij van Santiago Abascal, ziet haar steun afnemen van 13,3% in februari naar 11,7% in maart. Dit markeert een duidelijke breuk met de opwaartse trend die de partij de afgelopen maanden doormaakte. Mogelijke oorzaken zijn de verschuivingen binnen het rechtse blok en het verlies van kiezers aan de opkomende partij ‘Se Acabó la Fiesta’ van Alvise Pérez.
Aan de linkerkant is er een licht herstel voor Sumar. De partij, die onder andere de steun heeft van de minister van Arbeid Yolanda Díaz, stijgt naar 7,6% na maanden van daling. Toch blijft de partij ver verwijderd van de 12,3% die ze bij de verkiezingen van juli 2023 behaalde.
Kiezersloyaliteit
Volgens de CIS-peiling behoudt de PP de meest trouwe achterban: 83,4% van de kiezers die in 2023 op de partij stemden, zou dat opnieuw doen. Bij de socialisten van de PSOE ligt dit percentage op 77,4%. Vox verliest relatief veel kiezers, waarbij een aanzienlijk deel overstapt naar de relatief nieuwe politieke partij Se Acabó la Fiesta (SALF). Sumar kampt met de grootste problemen: de partij ziet 22% van haar kiezers naar Podemos vertrekken en 15,6% naar PSOE.
Populariteit van leiders: Sánchez stabiel, Feijóo wint terrein
Wat betreft de beoordeling van politiek leiders blijft Pedro Sánchez de hoogst gewaardeerde, met een score van 4,12 (op 10). Politiek experts schrijven zijn relatieve populariteit deels toe aan zijn internationale profiel en de recente economische stabiliteit, ondanks politieke turbulentie. Daarnaast heeft zijn harde houding tegenover extreemrechts en zijn diplomatieke rol binnen de EU hem steun opgeleverd bij een breed scala aan kiezers.
De leider van de PP, Alberto Núñez Feijóo, maakt echter een flinke sprong en nadert Yolanda Díaz, met een stijging van 3,61 naar 3,78. Dit schrijven politicologen deels toe aan zijn consistente oppositie tegen het beleid van Sánchez. Bovendien profileert hij zich als een gematigd alternatief voor Vox. Verder heeft zijn recente focus op economische kwesties en regionale autonomie hem geholpen om meer kiezers binnen de conservatieve en centrumrechtse electorale basis aan te trekken. Abascal blijft de minst gewaardeerde leider, met een score van 2,77.
Europese defensie en geopolitieke onzekerheden
Naast stemintenties onderzocht het CIS ook de houding van Spanjaarden ten opzichte van Europese defensie. Een ruime meerderheid (75%) vindt dat de EU haar defensieve capaciteit moet versterken, terwijl 67,8% voorstander is van een gezamenlijk Europees leger.
De opkomst van ‘Se Acabó la Fiesta’
‘Se Acabó la Fiesta’ (SALF) is een relatief nieuwe partij in het Spaanse politieke landschap, opgericht door de omstreden politicus en voormalig Vox-adviseur Alvise Pérez. De partij ontstond in 2023 als een beweging die zich afzet tegen het gevestigde politieke systeem. SALF richt zich met name op ontevreden rechtse en extreemrechtse kiezers en heeft daarmee en door haar radicale standpunten en sterke aanwezigheid op sociale media snel aan populariteit gewonnen. Hoewel de partij met slechts 1,9% in de laatste CIS-peiling nog een kleine speler is, lijkt ze een deel van Vox-kiezers aan zich te binden, wat een mogelijke rol bij toekomstige verkiezingen voorspelt.
Lees ook: Peiling Spanje na DANA-tragedie: PP zakt weg en boost voor PSOE