Elize van Loon
Spanje zal niet verplicht zijn om 5 procent van zijn nationale begroting aan militaire uitgaven te besteden. Dit staat vermeld in de brief waartoe de Spaanse nieuwszender laSexta toegang heeft gekregen. Hierin spreekt de Spaanse regering haar steun uit voor de ontwerpverklaring voor de komende NAVO-top, die dinsdag en woensdag in Den Haag wordt gehouden.
Dit document stelt de lidstaten in staat hun eigen jaarlijkse investeringsplannen op te stellen “ongeacht het aandeel van het bbp dat dit vertegenwoordigt”. Spanje mag zelf jaarplannen opstellen, zonder gebonden te zijn aan een vaste bbp-norm. Daarmee kiest het land voor kwaliteit boven kwantiteit in defensie-uitgaven.
Sánchez: “Niet meer uitgeven, maar beter besteden”
Premier Pedro Sánchez bevestigde in een officiële verklaring dat Spanje zich blijft committeren aan de capaciteitsdoelstellingen van de NAVO. Volgens hem is de focus niet op hogere uitgaven, maar op doeltreffende inzet van middelen. Hij benadrukte in dat verband ook institutionele loyaliteit en noemde Spanje een “betrouwbare bondgenoot”.
Flexibele benadering erkend door NAVO-top
Mark Rutte gaf aan dat de NAVO Spanje de vrijheid biedt om zijn soevereine traject te bepalen richting militaire doelstellingen. In 2029 worden deze inspanningen geëvalueerd op basis van de dan geldende strategische situatie.
Geen verhoging, wel nakoming van verplichtingen
Sánchez verklaarde vanuit Moncloa dat Spanje vasthoudt aan de defensienorm van 2,1 procent van het bbp. Hij noemde een stijging naar 5 procent disproportioneel, onnodig en strijdig met sociale prioriteiten. Toch stelt hij dat Spanje zo volledig aan zijn NAVO-verplichtingen voldoet.
Rutte en Sánchez: briefwisseling met wederzijds begrip
In een brief aan Rutte gaf Sánchez aan dat een verplichte verhoging naar 5 procent voor Spanje onhaalbaar zou zijn. Hij stelde een optionele doelstelling voor en wees op de noodzaak om naast defensie ook te investeren in sociale, economische en ecologische uitdagingen. Zijn pleidooi voor een ‘flexibelere formule’ lijkt gehoor te hebben gekregen.
Politieke onrust door Trumps kritiek
Het besluit van Spanje leidde tot stevige kritiek vanuit de Verenigde Staten. Donald Trump beschuldigde het land van jarenlange onderinvestering en riep op tot gelijke verdeling van de lasten binnen de NAVO. Ondanks de kritiek blijft Spanje bij zijn benadering. Sánchez zal het beleid deze week toelichten tijdens de NAVO-top in Den Haag.