Dat blijkt uit het laatste rapport van de Groep van Experts in de Strijd tegen Mensenhandel (GRETA) van de Raad van Europa. Hoewel Spanje belangrijke wetgevingsmaatregelen heeft genomen in de strijd tegen mensenhandel, is er nog veel werk aan de winkel op het gebied van toezicht op mensenhandel met het oog op arbeidsuitbuiting en de toegang van slachtoffers tot de rechter.
Sloppenwijken
Het rapport van GRETA toont specifieke bezorgdheid over de situatie in ‘informele nederzettingen’, ofwel pure sloppenwijken, in agrarische gebieden zoals de aardbeivelden in Andalusië. Hier verhoogt het gebrek aan actie van de autoriteiten ten aanzien van de slechte levensomstandigheden van de arbeiders het risico op mensenhandel. , waar de “inactie” van de autoriteiten ten aanzien van de slechte leefomstandigheden het risico op mensenhandel verhoogt, maar officieel niet geregistreerd wordt, waarschuwt het rapport.
Lees ook: Brand in grootste nederzetting voor moderne slaven in Huelva geblust
Kwetsbaarheden van migrantenarbeiders
GRETA is “verheugd” over de goedkeuring van het Nationaal Strategisch Plan tegen Mensenhandel en Uitbuiting van Mensen in januari 2022 en het Nationaal Actieplan tegen Gedwongen Arbeid een maand eerder. Desondanks maken ze zich zorgen over het “ontoereikende werk” bij het voorkomen en doeltreffend opsporen van mensenhandel voor arbeidsuitbuiting, het reageren op de kwetsbaarheden van migrantenarbeiders en het bestraffen van de daders, aldus het rapport over Spanje. Het document wijst op het “lage aantal” onderzoeken en vervolgingen van mensenhandelaars met het oog op arbeidsuitbuiting.
Geïmproviseerde woonwijken
De experts van GRETA, die tussen 4 en 8 juli 2022 naar Spanje reisden, uiten bijzondere bezorgdheid over de aardbeiteelt in Huelva en de geïmproviseerde woonwijken waar honderden arbeiders onder zeer slechte omstandigheden worden samengepakt. De NGO’s waarschuwen dat migranten relatief gemakkelijk slachtoffer worden van arbeidsuitbuiting en zelfs mensenhandel. Ze werken vaak veel meer uren dan toegestaan volgens de Spaanse arbeidswet en krijgen ver onder het minimum betaald of ontvangen soms zelfs helemaal niets.
Vreemd en verontrustend in dit opzicht is dat de groep experts toch geen slachtoffers van mensenhandel heeft weten te identificeren onder de mensen die in deze informele nederzettingen wonen. Volgens GRETA wijst dit op tekortkomingen in de situatie in Spanje, zoals het onvermogen van arbeidsinspecteurs om toegang te krijgen tot de nederzettingen.
Een mogelijke oplossing zou zijn ervoor te zorgen dat arbeidsinspecteurs “voldoende middelen” hebben om inspecties uit te voeren, en “het wettelijk kader te herzien om lacunes te voorkomen” bij de beoordeling van zaken. Bovendien moet speciale aandacht worden geschonken aan “de risico’s van mensenhandel in de landbouwsector”, met een “verbetering van de opsporing van mogelijke slachtoffers in deze sector”, vermeldt GRETA als een van haar aanbevelingen.
Arbeidsuitbuiting vindt niet alleen plaats in de landbouw in Huelva. Ook in de talloze kassen in de Andalusische provincie Almería en de regio Murcia wordt groente en fruit voor heel Europa gekweekt met hulp van immigranten die bij geen overheidsinstantie bekend zijn.
Lees ook: Sloppenwijk in Almeria afgebroken zonder dat bewoners een alternatief hebben