Op 14 november heeft het Spaanse parlement een wetswijziging goedgekeurd die snelle rechtzaken mogelijk maakt voor ‘okupas’ — krakers die een woning zonder toestemming binnendringen. Deze uitzetprocedure moet ervoor zorgen dat eigenaren binnen vijftien dagen hun woning van krakers kunnen terugkrijgen. Deze wijziging werd positief ontvangen door woningeigenaren. Die zien zich vaak voor ellenlange procedures staan om krakers uit te kunnen zetten.
Een tegenvaller echter is dat de versnelde uitzetprocedure van krakers uit deze wetswijziging niet geldt voor huurders die hun huur niet betalen of die na afloop van hun huurcontract weigeren de woning te verlaten.
Snellere procedures voor huisbinnendringers
Volgens Arantxa Goenaga, partner bij AF Legis en specialist in vastgoedrecht, is de nieuwe wet uitsluitend van toepassing op ‘okupas’ die zich schuldig maken aan huisvredebreuk (illegaal binnendringen van een bewoonde woning) of het bezetten van een leegstaande woning. Huurders die hun contract hebben laten verlopen of niet meer betalen, vallen buiten de nieuwe regels. Dat legt zij uit in de krant El Economista.
De wetswijziging, ingediend door de Baskische nationalistische partij PNV en gesteund door onder andere de PP, Junts, ERC, en Bildu, past de Wet op de Strafvordering aan om zaken van woningbezetting in een verkorte procedure te behandelen. Hierdoor ziet men gevallen van huisvredebreuk en usurpatie nu als misdrijven die via een versnelde strafrechtelijke procedure worden afgehandeld.
Juridische verduidelijking en voordelen voor eigenaren
Volgens Goenaga zijn deze gevallen altijd al strafrechtelijke delicten geweest. “Als advocaten hebben we altijd benadrukt dat ‘okupatie’ een strafbaar feit is. Het gaat namelijk met geweld of dwang gepaard,” legt ze uit. De nieuwe procedure zorgt ervoor dat deze uitzetprocedures niet langer via het civiel recht lopen. Dat leidde vaak tot lange vertragingen voor eigenaren die hun woning terug wilden krijgen. De versnelde procedure is volgens Goenaga “een juridische manier om termijnen te verkorten. Zo kunnen ‘okupas’ binnen maximaal vijftien dagen na hun voorgeleiding voor de rechter worden berecht”. Dit biedt huiseigenaren een veel sneller pad naar gerechtigheid dan voorheen.
Bescherming tegen uitzetten van kwetsbare families
Voor woningeigenaren biedt de bescherming aan kwetsbare families tegen huisuitzettingen op basis van de Ley de Vivienda nog steeds een probleem. Huurders die hun contract hebben laten verlopen of niet meer betalen beroepen zich vaak op deze wet om uitzetting te voorkomen. De wet stelt dat uitzettingen voor kwetsbare gezinnen kunnen worden opgeschort zolang zij zich in een moeilijke economische situatie bevinden. Gezinnen moeten voldoen aan bepaalde economische criteria om door de autoriteiten als kwetsbaar te worden beschouwd. Daaronder een inkomen onder een bepaalde drempel (bijvoorbeeld 0,15 keer het IPREM voor eenoudergezinnen). De wet beschermt degenen die hun huur niet kunnen betalen. Daarnaast ook ook mensen die betrokken zijn bij herstelprocedures van een tijdelijk ter beschikking gestelde woning of die een woning zonder titel bezetten. Verhuurders hebben recht op compensatie wanneer de uitzetting wordt opgeschort. Het doel van de wet is om ervoor te zorgen dat kwetsbare families niet zonder dak boven hun hoofd komen te zitten. Ze krijgen zo de tijd om hun financiële problemen op te lossen.
Lees ook: Spanje blijft kwetsbare gezinnen beschermen tegen uithuiszetting