Spanje heeft donderdag ondanks tegenstand van de regeringspartijen een wijziging in de Wet op de Strafrechtelijke Vervolging (Lecrim) goedgekeurd. Met een versnelde rechtsgang kunnen ‘okupas’, Spaans voor krakers, voortaan binnen maximaal vijftien dagen worden uitgezet.
De nieuwe wet zorgt ervoor dat gevallen van usurpatie en huisvredebreuk, twee vormen van illegale woningbezetting, in een versnelde procedure behandeld zullen worden. Hierdoor kunnen ‘okupas’ na hun aanhouding binnen vijftien dagen worden uitgezet. Dit moet een einde maken aan maandenlange procedures waar eigenaren vaak machteloos tegenover stonden.
Wat verandert er?
De hervorming richt zich specifiek op het bestraffen van huisvredebreuk en het kraken van woningen, strafbaar gesteld in respectievelijk artikelen 202 en 245 van het Wetboek van Strafrecht. Deze zaken zullen nu via een versnelde procedure worden behandeld, waarbij een rechtszaak binnen twee weken moet plaatsvinden. Dit voorkomt lange vertragingen door kwetsbaarheidsonderzoeken, zoals bij gezinnen met kinderen vaak vereist is.
Geen algemene ‘anti-okupas’-wet
De hervorming om via een versnelde rechtsgang krakers uit te zetten, geldt alleen voor flagrante gevallen van huisvredebreuk en kraken. Andere gevallen, zoals huurders die na afloop van een contract blijven zitten of kwetsbare gezinnen die hun huur niet meer kunnen betalen, vallen buiten deze nieuwe aanpak en blijven onder de reguliere procedures vallen. Voor deze groep ‘kwetsbaren’ werd eerder dit jaar door de regering nog het verbod op huisuitzettingen verlengd in de wet op de woningbescherming tot 15 mei 2028. Experts waarschuwen dat de nieuwe aanpak spanningen kan veroorzaken tussen de rechten van huiseigenaren en de bescherming van sociaal kwetsbare bewoners.
Politieke verdeeldheid over nieuwe wet over uitzetten krakers
De wet werd aangenomen met steun van oppositiepartijen zoals de Partido Popular (PP), Junts, UPN en Coalición Canaria. Ook Bildu en ERC stemden voor de versnelde rechtsgang. Regeringspartijen zoals de PSOE, Sumar, Podemos en BNG stemden tegen de wet. Zij hebben namelijk bezwaren tegen de manier waarop de hervorming wordt uitgevoerd. Zij vrezen dat de nieuwe wet te hardvochtig kan zijn en mogelijk kwetsbare mensen zonder alternatieve huisvesting op straat zet. Dat kan voor hen tot verdere sociale problemen leiden. Bovendien stellen zij dat de wet het fundamentele recht op huisvesting kan schenden, vooral in een tijd van woningnood. Vox onthield zich van stemming.
Inwerkingtreding verwacht in de komende maanden
Nu de wet door het Congres is goedgekeurd, zal deze ter goedkeuring worden voorgelegd aan de Senaat. Hier kan het proces nog enige tijd duren, maar het is waarschijnlijk dat de wet, gezien de meerderheid van de PP in de Senaat, zonder wijzigingen zal worden aangenomen. Vervolgens zal deze in het Staatsblad (BOE) worden gepubliceerd. De wet voor versnelde rechtsgang tegen krakers treedt dan twintig dagen na publicatie in werking.