In het grootste zoetwatermoerasland van Mallorca, de Albufera de Alcudia, van 2.000 hectare groot in het noorden van het eiland zijn twee flamingo-jongen verschenen. Deze werden wadend en foeragerend gespot in dit vogelreservaat waar meer dan 300 soorten worden waargenomen.
De flamingo’s waren nog zo jong dat ze nog niet de kenmerkende roze kleur van deze elegante soort hadden. Wel durfden ze het aan om even hun schuilplaats te verlaten, gelegen in een ontoegankelijk deel van het park, waar ze geboren zijn. Op het moment dat ze gezien werden, waren ze in het gezelschap van twee volwassen flamingo’s. Volgens specialisten kwamen de twee jongen beide uit een ander nest.
Mijlpaal
Biologen observeerden, fotografeerden en analyseerden de kuikens dagenlang en stelden vast dat ze te klein waren om naar de Albufera de Alcudia te vliegen. De experts twijfelden niet: voor het eerst in de gedocumenteerde geschiedenis van de ornithologie van de Balearen kan worden bevestigd dat dit jaar flamingo’s met succes in de archipel hebben gebroed.
De verantwoordelijken voor het Albufera-park ontdekten eerder in mei al ongewoon gedrag bij de kolonie van deze trekvogels. Vijftien van hen waren begonnen met het nestelen en uitbroeden van eieren in een zeer afgelegen enclave van het natuurpark. Ze konden alleen worden bekeken door terrestrische telescopen.
“Flamingo’s voeren af en toe tests uit om te zien of ze in een bepaald gebied kunnen broeden”, legt Manolo Suárez uit. Hij is een van de leidende figuren in de ornithologie van de Balearen en coördinator gespecialiseerd in vogels van de milieugroep Grupo Ornithológico Balear (GOB ).
Na een paar weken werden echter de eerste twee flamingo’s die op Mallorca waren geboren, waargenomen. Dat bevestigt deze ecologische mijlpaal voor het hele eilandgebied. Een opmerkelijke gebeurtenis, volgens de door de krant El Mundo geraadpleegde biologen. Geen goed nieuws vanuit het oogpunt van het behoud van het ecosysteem waarin ze voor het eerst zijn geboren.
Water raakt stilaan verzout
Het is een feit dat de lokale wetenschappelijke gemeenschap alert houdt en dat een impliciete boodschap met zich meebrengt: als flamingo’s broeden in een traditioneel fris wetland, komt dat omdat het water verandert. Het water raakt stilaan verzout. Het verliest zijn oorspronkelijke samenstelling en daardoor wordt het evenwicht van het leefgebied aangetast.
Factoren als de historische overexploitatie van het grondwater, de overdracht van water en de afname van de bijdrage van regenwater dat via de afwateringen binnenkomt, geaccentueerd door klimaatverandering, verhogen het zoutgehalte van het water in het wetland, zo leggen experts uit.
“Ook slecht nieuws”
“La Albufera is de afgelopen 15 jaar erg verzilt en dat is slecht nieuws”, zegt Maties Rebassa, directeur van het park die het unieke karakter van het gebied onderstreept. “Er is geen ander zoetwatermoerasland op de Balearen en het is een zeldzaam type ecosysteem in Spanje.”
Diezelfde diagnose stelt ook de ornitholoog Suárez. Hij ziet in het nieuws een symptoom van de transformatie van de omgeving. “We hadden zoiets verwacht op de Balearen, maar dachten dat het eerder zou gebeuren in brakwatergebieden waar al stabielere en talrijke kolonies flamingo’s zijn, zoals op Ibiza of in het zuiden van Mallorca, in de Salinias de Campos”. Hier kun je het hele jaar door flamingo’s zien voordat ze naar Noord-Afrika trekken.
Tot verbazing en verbijstering van ornithologen vond de eerste geboorte plaats in een wetland met oorspronkelijk zoet water, met minder zoutgehalte, wat erop wijst dat de wateren daar genoeg zijn veranderd om deze soort te laten besluiten zijn nakomelingen daar groot te brengen.
(De foto op deze pagina is niet genomen op Mallorca maar van een willekeurige flaminco met jong)