Ruim 300 dagen heeft Spanje zonder regering gezeten. Nu is dat eindelijk verleden tijd, ook al heeft Rajoy geen absolute meerderheid in het congres. De uitdagingen waar de nieuwe regering mee te maken krijgt, zijn veelal hetzelfde als waar de eerste twee regeringen onder Rajoy mee te maken kregen. Het verschil zit hem in de grootte van de problemen. Vandaag de dag, net zoals in 2012, moet Spanje het begrotingstekort tot onder de 3% van het Bruto Nationaal Product (BNP) zien te brengen. Nu zitten deze cijfers rond de 5% terwijl dat 5 jaar geleden nog rond de 9% zat.
Tekort Sociale Zekerheid
De werkloosheid blijft één van de grootste problemen voor Spanje, maar het verschil met 5 jaar geleden is dat er nu werkgelegenheid bijkomt. Niet alles is echter positiever dan 5 jaar geleden. De Sociale Zekerheid staat er slechter voor. De tak die gaat over het uitbetalen van de pensioenen komt dit jaar uit op een tekort van 18 miljard. Ook de overheidsuitgaven bevinden zich nu al boven de 100% van het BNP, diverse internationale instellingen verwachten dat dit de komende jaren niet minder zal worden.
Werkloosheid
De nieuwste cijfers van het Spaanse bureau voor de statistiek, het Instituto Nacional de Estadística (INE), tonen dat het werkloosheidspercentage voor het eerst sinds 6 jaar onder de 20% zit. De werkloosheid bedraagt momenteel 4.230.800 personen, dit is 18,9% van de beroepsbevolking. Ondanks dat Spanje inmiddels werkgelegenheid creëert, is het werkloosheidscijfer extreem hoog vergeleken met de rest van de landen in de Europese Unie. De werkloosheid verder verlagen zal dan ook het belangrijkste doel worden van de nieuwe regering. Daarnaast is het van belang dat de juiste werkgelegenheid gecreëerd wordt: In het derde kwartaal van dit jaar, waren alle nieuwe banen tijdelijk.
Akkoord met Ciudadanos
De deal die de partij van Rajoy, el Partido Popular sloot met Ciudadanos, omvat maatregelen tot het reduceren van het aantal tijdelijke contracten dat achtereen gegeven kan worden tot drie en om de ontslagvergoeding gelijk te stellen voor mensen met een vast contract en mensen met een tijdelijk contract.
Pensioenen
De verhoging van de levensverwachting samen met de lage geboortecijfers vormen één van de belangrijkste uitdagingen voor heel Europa. In Spanje heeft de regering in het verleden al gekozen voor het verhogen van de pensioenleeftijd en het herwaarderen van de pensioenen, dit heeft echter nog niet het juiste effect gehad. De balans van de Sociale Zekerheid is verslechterd en zal eind dit jaar uitkomen op een tekort van 19 miljard, dat is 1,7% van het BNP. Dit is het grootste tekort in de geschiedenis van Spanje. De spaarpot voor de pensioenen waar de overschotten uit economisch goede tijden worden bewaard, zal in 2017 op zijn.
Overheidstekort
De cijfers met betrekking tot het overheidstekort laten duidelijk zien wat voor impact de economische crisis op Spanje heeft gehad. De Spaanse overheid had in 2007 een overschot van 2%. Slechts 24 maanden later, eind 2009 had Spanje een tekort van 11% van het BNP. Nooit eerder had Spanje zo snel zo’n enorm tekort.
Dit jaar zal het overheidstekort op 4,6% van het BNP uitkomen. Voor volgend jaar zal de nieuwe regering moeten onderhandelen over een besparing van 5 miljard om op een tekort van 3,1% uit te komen. In 2018 zal Spanje dan onder de 3% moeten zitten, het percentage wat is afgesproken in het stabiliteitspact van de Europese Unie.
Autonome regio’s
De Partido Popular beloofde bij de vorige verkiezingen in 2011 dat de inkomsten van de autonome regio’s verdeeld zouden worden. Door de crisis was er echter geen geld over om te verdelen. Rajoy heeft inmiddels al aangekondigd om het huidige systeem te evalueren en te overleggen over eventuele hervormingen.
Belasting op vermogen
Rajoy heeft ook al hervormingen voorgesteld in het huidige belastingsysteem en dan met name de belasting die door de regionale overheden worden geïnd. Volgens het huidige systeem zou de belasting op vermogen volgend jaar verdwijnen, Rajoy heeft echter al laten vallen dat hij de belasting op vermogen wil behouden. Uit de deal met Ciudadanos blijkt dat ze de voorwaarden hiervan willen aanpassen. Nu moet er belasting worden betaald als het vermogen boven de 700.000 euro uitkomt. De autonome regio’s hebben nog veel zeggenschap over deze belasting. Madrid is de enige regio waar deze regel niet wordt nageleefd. Dit geldt ook voor de belasting op erfrecht en schenkingen. De nieuwe regering wil al deze regionale verschillen verkleinen.