Volgens Frontex, de Europese grensbewaking, is er sprake van een gestage toename van illegale migranten via de zogenoemde westelijke route. De organisatie wijst erop dat zelfs jetski’s en speelgoedbootjes worden gebruikt om de oversteek naar Spanje te maken. Op het smalste punt tussen Ceuta en de Spaanse provincie Cádiz is de oversteek slechts 14 kilometer. Vanuit Tanger is Spanje goed te zien.
Volgens de Spaanse minister van Binnenlandse Zaken is het aantal aankomsten in Spanje in de eerste acht maanden van het jaar met 88 procent toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2016. Circa 15.500 mensen kwamen illegaal Spanje binnen. Daarvan werden er bijna 11.000 gered van zee.
In de bergen rondom Ceuta zijn complete kampen ingericht voor migranten die vaak verschillende pogingen doen om de hekken rond de Spaanse enclave in Marokko te bestormen of via mensensmokkelaars op een boot terecht te komen die de oversteek waagt. Dit jaar lukte het al 4.500 mensen om via de hekken Ceuta te bereiken. Er zijn migranten die het tot wel tien keer proberen voor het ze lukt.
Volgens Ana Fonseca van de Internationale Organisatie voor Migratie in Marokko beschikt ze nog niet over officiële cijfers maar is wel duidelijk dat het aantal mensen dat het lukt Spanje te bereiken toe is genomen. Dat blijkt uit een eveneens toegenomen vraag naar de medische en humanitaire diensten die haar organisatie verleent. De westelijke route naar Spanje wordt door haar vooral gebruikt door Afrikanen afkomstig uit Guinea, Ivoorkust, Nigeria en Gambia.
Voor migranten zou Marokko een veiliger route zijn dan Libië. In Libië worden migranten vaker gemarteld en aangevallen door gewapende bendes die ze beroven van hun spullen en laatste geld. In Marokko is er minder druk van de autoriteiten omdat Rabat balanceert tussen de druk vanuit Europa om de illegale immigratie aan te pakken en de eigen behoefte aan nauwere politieke en economische banden met Afrikaanse landen. Periodiek biedt Marokko migranten een kans op legale residentie in het land. Sinds 2014 hebben al 25.000 Afrikanen hiervan gebruik gemaakt. Veel daarvan eindigen op straat als bedelaar of krijgen als ze ‘geluk’ hebben slechtbetaalde en tijdelijke baantjes. De rest gebruikt hun verblijf in Marokko als uitgangspunt om toch Europa te kunnen bereiken.
De autoriteiten in Ceuta zitten ondertussen regelmatig met de handen in het haar. Sinds oktober 2016 wer de grens die bestaat uit zes meter hoge hekken met scheermesjesdraad al vele malen bestormd. Het lukte de grensbwakers sindsdien om 2.661 migranten te onderscheppen. Dat betreft een toename van 71 procent op jaarbasis. Eenmaal binnen belanden de migranten in asielzoekerscentra en vaak worden ze dan vanwege een gebrek aan capaciteit overgebracht naar Spanje of teruggestuurd naar hun land van herkomst.