Ana Mato, minister van Volksgezondheid, trad vorige week af wegens betrokkenheid in het corruptieschandaal Gürtel. Ook haar ex-man Jesús Sepúlveda is een van de verdachten in deze zaak.
Zaak Gürtel
‘Gürtel’ is Duits voor ‘gordel’, wat in het Spaans ‘correa’ is, en dat is de naam van de hoofdverdachte: Francisco Correa Sánchez. De zaak kwam aan het rollen toen medeverdachte José Luis Peñas na ontvangst van 260.000 euro aan smeergeld, in 2007 aangifte deed tegen Correa. PP-gemeenteraadslid Peñas was bevriend met Correa, de eigenaar van meerdere bedrijven die evenementen organiseerden voor de Partido Popular. Om opdrachten binnen te slepen werden steekpenningen betaald aan leden van de PP.
De corruptiezaak werd in eerste instantie opgepakt door onderzoeksrechter Baltasar Garzón. Nadat hij verschillende hoge politici van de PP beschuldigd had, werd hij snel van de zaak gehaald. Hij werd zelfs voor elf jaar geschorst, omdat hij opdracht had gegeven tot het illegaal afluisteren van telefoongesprekken bij onderzoek naar corruptieverdachten.
Kamervragen in Nederland
Tijdens het onderzoek in deze corruptiezaak verzocht Spanje verschillende landen om informatie te verstrekken over bankrekeningen van verdachten in het Gürtel-schandaal. Naast Zwitserland, Marokko, Amerika en Frankrijk kreeg ook Nederland dit verzoek, in verband met vermeende bankrekeningen op Curaçao. De weigering van Nederland leidde in 2012 tot Kamervragen, maar omdat Curaçao een zelfstandig land binnen het Koninkrijk is, werd Spanje met zijn rechtshulpverzoek doorverwezen naar Curaçao zelf.
Waar
De corruptie speelde zich voornamelijk af in de gelederen van de Partido Popular van de autonome regio’s Madrid en Valencia, maar ook in de regio’s Galicië en Castilië-Leon bleken PP-leden corrupt.
Verdenking
Volgens de rechter is er sprake van 11 delicten waaronder ambtsmisdrijven, omkoping, belangenverstrengeling, verduistering van publiek geld, belastingfraude, valsheid in geschifte en witwassen van geld. Zo werden bijvoorbeeld ambtenaren omgekocht voor het verkrijgen van contracten, opdrachten en (soms eerder geweigerde) milieuvergunningen. Veel van de betrokken bedrijven waren eigendom van Correa.
Om hoeveel geld gaat het
Volgens dagblad el Economista is er ruim 200 miljoen euro verduisterd.
Betrokken partijen
De in de zaak Gürtel verdachte politici behoren bijna allemaal tot de Partido Popular die echter elke betrokkenheid in de zaak ontkent. ‘De PP profiteerde niet van ‘Gürtel’, maar ‘Gürtel’ profiteerde van de PP.’
Verder zijn er ambtenaren op verschillende niveaus betrokken en diverse ondernemingen, zoals Easy Concept, Special Events, Diseño Asimétrico en Orange Market.
De hoofdverdachten
Francisco Correa, eigenaar van meerdere bedrijven, wordt gezien als het brein achter het corruptienetwerk, werd in 2012 na betaling van een borgtocht van 200.000 euro, op vrije voeten gesteld, in afwachting van de rechtszaak. Hij zou jarenlang onder andere PP-bestuurders Luis Bárcenas en Jesús Sepúlveda hebben omgekocht. Ook wordt hij onder meer verdacht van belastingfraude en valsheid in geschrifte.
Pablo Crespo wordt als tweede man genoemd in de zaak. Deze zakenman en voormalig secretaris van de PP van Galicië werkte nauw samen met Correa.
Álvaro Pérez, bijgenaamd ‘el Bigotes’ (de Snor), was Correa’s contact in Valencia met vooral connecties in het Madrileense nachtleven. Hij zou meegewerkt hebben aan het verstrekken van onrechtmatige betalingen aan Jesús Sepúlveda en Luis Bárcenas.
Luis Bárcenas, voormalig bestuurslid van de landelijke Partido Popular, vervulde ook een sleutelrol in het corruptienetwerk. Hij wordt ervan verdacht 1,2 miljoen euro in eigen zak te hebben gestoken en daarnaast goedkeuring te hebben gegeven voor de verduistering van 300.000 euro.
José Luis Izquierdo, toegewijd werknemer van Correa en Crespo, hield er een geheel zwarte boekhouding op na, waarin via valse facturering grote bedragen aan PP-leden werden uitbetaald. Dit bleek uit de inhoud van een in beslag genomen USB-stick.
Meer verdachten: politici en ambtenaren
Ana Mato, voormalig minister van Volksgezondheid (PP), wordt ervan beschuldigd geprofiteerd te hebben van de corrupte praktijken van haar ex-man Jesús Sepúlveda.
Jesús Sepúlveda, ex-burgemeester (PP) van Pozuelo de Alarcón, zou zijn invloed hebben aangewend ten gunste van ondernemingen waar Correa iets mee van doen had. Hij wordt ervan verdacht in ruil daarvoor 510.000 euro cash gebeurd te hebben. Ook zouden allerlei feestjes en familiereisjes voor hem bekostigd zijn, in totaal t.w.v. ruim 50.000 euro.
Luis de Miguel Pérez, was als fiscaal recht advocaat, Correa’s ‘belastingadviseur’. Pérez zou Correa van advies gediend hebben bij het witwassen van onrechtmatig verkregen bedragen via nepbedrijven in belastingparadijzen.
Onder de vele politieke kopstukken binnen de PP en AP worden ook als verdachte beschouwd: Álvaro Lapuerta (PP), Ángel Sanchis (AP), Alberto López Viejo (PP), Ricardo Galeote, Guillermo Ortega (PP) en Jesús Merino (PP).
Meer verdachten: bedrijven
Vanuit de zakenwereld is Antoine Sánchez een belangrijke verdachte. Hij was hoofd administratie bij bouwonderneming Catalunya Nord Record en bij investeringsmaatschappij Inversiones Kintamani. Daarnaast zijn er de eerder genoemde bedrijven waarbij Correa betrokken was.
Andere belangrijke namen in de zaak
Nadat rechter Garzón aan de kant geschoven was, nam rechter Antonio María Pedreira de zaak tijdelijk over. Momenteel is deze in handen van rechter Pablo Ruz.
Staat van beschuldiging en veroordeling
Volgens een 205 pagina’s tellende rapport, moeten binnenkort ruim 40 van de bijna 200 verdachten voor de rechter verschijnen.
Onder de verdachten die niet aangeklaagd zullen worden, bevinden zich onder andere voormalig woordvoerder van de PP (regio Madrid) Julia López Valladares en ondernemer Carlos Ignacio Hernández-Montiel. Ex-minister (PP) Ángel Acebes blijft verdachte in de zaak, maar wordt vooralsnog niet aangeklaagd.
Op dit moment is Luis Bárcenas de enige die in voorlopige hechtenis zit. De moeder van hoofdverdachte Correa betaalde in 2012 eenborgtocht van 200.000 euro, zodat haar zoon zijn rechtszaak in vrijheid kan afwachten. Die vrijheid is betrekkelijk: Correa mag Spanje niet verlaten, zijn paspoort is ingenomen en hij moet zich dagelijks melden bij de rechtbank.
Andere corruptiezaken in Spanje
Lees over andere in deze serie besproken corruptiezaken:
Wie is wie in corruptiezaak Nóos
Wie is wie in corruptiezaak Púnica
Wie is wie in corruptiezaak ERE
Wie is wie in corruptiezaak Malaya