De regio Valencia, waartoe ook Alicante behoort, is historisch gezien kwetsbaar gebleken voor overstromingen. De combinatie van hevige regenval en het bouwen op kloven en oude rivierbeddingen heeft geleid tot een verhoogd risico op catastrofale overstromingen. Hoe komt het dat Alicante tegenwoordig nauwelijks meer last heeft van overstromingen?
Alicante heeft gedurende eeuwen talloze overstromingen doorgemaakt. Verschillende daarvan hebben aanzienlijke schade en slachtoffers veroorzaakt. Pas na decennia van incidenten en menselijk leed, zijn er ingrijpende maatregelen genomen om de stad te beschermen en de impact van natuurrampen te verminderen.
Belangrijke straten in Alicante, zoals de rambla de Méndez Núñez, de calleDoctor Gadea en de avenida Óscar Esplá, zijn gebouwd op voormalige kloven en waterstromen. In het verleden werd de stad daardoor regelmatig getroffen door zware overstromingen, met aanzienlijke schade en slachtoffers als gevolg. Pas aan het begin van deze eeuw kwam daar verandering in met de invoering van het ´Plan Antirriadas´, dat een eind maakte aan de meest catastrofale overstromingen.
Systeem van kanalen en greppels moest wateroverlast voorkomen
Het Plan Antirriadas was niet het eerste plan. Uit recente studies naar overstromingsrisico’s blijkt dat er al in de 19e eeuw aandacht werd besteed aan de waterproblematiek. Architect Guardiola Picó streefde destijds al naar “een effectief systeem om de periodieke overstromingen, waar de stad onder te lijden had, te voorkomen”.
Volgens deze studies stelde Picó voor om een netwerk van kanalen en greppels aan te leggen op strategische plekken in de heuvels en aan de stadsrand. Het systeem moest waterstromen opvangen, voordat ze de stad bereikten en het water richting zee afvoeren. Daarnaast stelde hij voor om het regenwater in de stad, samen met afvalwater, via kleinere kanalen en een ondergrondse verzamelbuis, de ‘Foso’, rechtstreeks naar zee te leiden.
Alicante hield bij bouwen geen rekening met overstromingsgevaar
De ideeën van Picó bleven echter een plan op papier en werden nooit uitgevoerd. Alicante breidde zich uit zonder de bestaande problemen op te lossen. Bovendien kwam de stad voor nieuwe uitdagingen te staan. Bij de bouw van nieuwe huizen, bedrijfspanden en fabrieken werd vaak geen rekening gehouden met de mogelijke risico´s. Financiële en speculatieve motieven kregen voorrang en er werd gebouwd op voormalige rivierbeddingen. Het zorgde voor belemmering van het natuurlijke drainagevermogen van de stad. Ook maakt het de stadsinfrastructuur kwetsbaar voor schade.
In historische verslagen valt te lezen dat Alicante al sinds de 18e eeuw te maken heeft gehad met catastrofale overstromingen. Ook veroorzaakten vallende rotsen van de Monte Benacantil vaak blokkades in de primitieve afwateringssystemen.
30 uur van onafgebroken regen in 1962
Al in 1962, toen het gedurende 30 uur onafgebroken regende, werd de noodklok geluid. Wijken zoals Rabal Roig en San Blas werden afgesneden van de rest van de stad. Twee mensen kwamen om het leven en meer dan 650 bewoners moesten worden geëvacueerd.
Ook in de decennia daarna werd de stad regelmatig geplaagd door overstromingen: in 1973, 1978, 1979, 1982 en 1997. Vooral de laatste twee veroorzaakten grote schade. In 1997 kwamen vijf mensen om het leven. Dit leidde er uiteindelijk toe dat de lokale en regionale overheden besloten in te grijpen. Tussen 1997 en 2001 werd een plan opgesteld en uitgevoerd om de terugkerende problemen te bestrijden.
Alicante heeft maatregelen genomen om stad te beschermen
Van 2001 tot 2005 nam de stad maatregelen om toekomstige overstromingen te voorkomen en beheersen door de infrastructuur en rioleringssystemen grondig te verbeteren. Zo volgde onder ander een project dat de Barrancos van Orgergia en Juncaret omleidde. Ook vonden er versterkingen plaats in Sant Vicent del Raspeig en de barranco de las Ovejas.
Het uiteindelijke resultaat is een uitgebreid netwerk van kanalen, waterafvoerbuizen en doorgangen. Dit alles maakt deel uit van het Integrale Plan tegen Overstromingen van Alicante (PICI). Naar verwachting werkt het systeem gedurende tweehonderd jaar, in de hoop dat grote rampen zoals die in Valencia de stad bespaard blijven.
Lees ook: Laat je verrassen door deze toeristische route in provincie Alicante