Na de controverse over de dramatische achteruitgang van de natuur in El Coto de Doñana in het westen van Andalusië start de regioregering een proces om het nationaal park terug te brengen op de internationale Groene Lijst van natuurlijke ruimtes.
Om dat voor elkaar te krijgen, heeft de directie van het regionale ministerie Natuurlijke Ruimtesdeze maand de eerste technische vergadering met de Internationale Unie voor Natuurbescherming gehouden. In 2014 slaagde de Junta de Andalucía erin om de Nationale Parken Doñana /Huelva) en Sierra Nevada (provincies Granada en Almería) op te nemen in de Groene Lijst van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN). Het waren de enige Spaanse natuurlijke ruimtes die uiteindelijk toegang kregen tot dit prestigieuze internationale keurmerk.
Evaluatie van staat Doñana en Sierra Nevada
In beide gevallen begon deze organisatie een evaluatie na het verstrijken van de in de regels vastgestelde periode. Het resultaat was de schorsing van het Park Doñana in 2023 omdat het niet voldeed aan de criteria. Een gedetailleerde analyse van de Sierra Nevada wordt de komende weken afgerond en pakt naar alle waarschijnlijkheid gunstiger uit. De regioregering heeft al een schrijven ontvangen met een voorlopig gunstig rapport over de staat van de natuur in deze Zuid-Spaaanse bergketen. De IUCN moet het rapport echter nog bekrachtigen om het oordeel definitief te maken.
Doñana van de lijst af
In het geval van Doñana is het scenario anders. In juni 2022 meldde de IUCN bij de Junta de Andalucía dat de toetreding van Doñana tot de Groene Lijst werd opgeschort. Die situatie werd pas meer dan een jaar later, eind 2023, opgenbaar gemaakt. Belangrijke factoren verantwoordelijk voor de opschorting waren allereerst de droogte die een einde maakte aan veel watergebieden. Ten tweede het gebruik van water uit het Doñana-aquifer voor illegale irrigatie. Verder was het wetsvoorstel van de Junta (PP en Vox) voor de uitbreiding van de irrigatie rond Doñana een belangrijk argument om een negatief oordeel te geven. Dit voorstel belandde uiteindelijk in een la na hevige protesten tot aan de Europese Comissie aan toe door milieuorganisaties en na het akkoord hierover tussen de Junta en de Spaanse regering. Het werd in november 2023 ondertekend.
Onderdelen overeenkomst
Het scenario in deze maanden is veranderd. Ten eerste, omdat de overeenkomst voor Doñana tussen de regering van Spanje en de Junta de Andalucía een wending betekent voor de toekomst van de landbouw in het omringende gebied. Onder meer met een steunplan om irrigatie te elimineren en de oppervlakken te renaturaliseren of te kiezen voor regenafhankelijke teelten, naast een programma van acties ter waarde van 1,4 miljard euro.
Ten tweede, door de aankoop van het gebied Veta La Palma door de Junta de Andalucía. Deze operatie heeft tot doel het park met 7.600 hectare uit te breiden met exclusief milieu-gebruik en om het water voor de vogels te garanderen. Ten derde, door de bevriezing van het irrigatieprojectwetsvoorstel ondertekend door PP en Vox. En ten slotte, door de regens in de afgelopen periode is de waterstand van het park enigszins hersteld. Al verkeert het volgens een analyse van het Biologisch Station van Doñana nog steeds in een “kritieke” situatie.
Bezoek
In mei beginnen de technische werkzaamheden om te proberen Doñana terug te brengen naar de Groene Lijst. Vervolgens is het doel van het Andalusische ministerie dat afgevaardigden van IUCN een bezoek aan Doñana brengen om ter plaatse de bescherming en de evolutie in de afgelopen jaren te controleren. Een dergelijk bezoek vond bij de vorige herziening niet plaats. Dat was juist een van de redenen voor het ongenoegen van de Junta de Andalucía met deze internationale organisatie.
Optimisme
De IUCN heeft al laten weten dat de deuren openstaan voor een terugkeer van Doñana naar de Groene Lijst als aan de vereisten wordt voldaan. Bij de Junta de Andalucía heerst optimisme met betrekking tot dit proces. “De interactie met de instelling is goed. En onze aspiratie is dat Doñana alle mogelijke beschermingsstatussen heeft en ook alle mogelijke internationale erkenningen. De IUCN is geen vijand van de Junta de Andalucía, integendeel. En we vertrouwen erop dat de maatregelen die we nemen ons naar een ander scenario zullen leiden”, zei de minister van Duurzaamheid, Milieu, Landbouw, Veeteelt, Visserij en Water, Ramón Fernández-Pacheco.
Het belang van Doñana
Doñana Nationaal Park is een van de belangrijkste natuurreservaten van Europa. Het park omvat een grote diversiteit aan landschappen, zoals moerassen, ondiepe beekjes, zandduinen en bossen. Vooral de rijkdom aan vogelsoorten in Doñana is uniek. Talrijke trekvogels bezoeken elk jaar dit gebied tijdens hun migratie tussen Europa en Afrika. Ook vormt het gebied een cruciale leefomgeving voor bedreigde en zeldzame diersoorten, zoals de Iberische lynx en de Spaanse keizerarend.