Else Beekman
Valencia kampt met een ernstig tekort aan betaalbare woningen. Om dit probleem aan te pakken, stellen de socialisten voor om bestaande gebouwen te verhogen. Deze strategie is al succesvol gebleken in steden als Barcelona, Madrid en Palma de Mallorca. Volgens hun berekeningen kan deze aanpak meer dan 72.000 nieuwe sociale huur- en koopwoningen opleveren.
De afgelopen jaren is de woningnood in Valencia op zowel de koop- als huurmarkt tot ongekende hoogten gestegen. In de afgelopen vijf jaar zijn de prijzen voor nieuwbouwwoningen met 80% gestegen en de huurprijzen met 78%, terwijl het woningaanbod met 80% is afgenomen. Bovendien besteden inwoners van Valencia bijna de helft van hun inkomen aan huur, wat de betaalbaarheid van huisvesting ernstig onder druk zet.
Momenteel zijn er slechts ongeveer 300 sociale woningen in aanbouw, terwijl de vraag vele malen hoger ligt, vooral na de recente overstromingen veroorzaakt door de DANA. Hierdoor raakten 2.147 woningen onbewoonbaar.
Bouwen in de hoogte als oplossing
Het voorstel van de socialistische fractie (PSPV) behelst een wijziging van het Algemeen Plan voor Stedelijke Ordening (PGOU). Met die wijziging zou de gemeente toestaan dat bestaande gebouwen met één of twee verdiepingen worden verhoogd. Door alle gebouwen met één verdieping te verhogen, zouden er 86.644 sociale woningen kunnen worden gecreëerd. Na aftrek van 20% voor gebouwen in het historische centrum in beschermde panden blijft een potentieel van 72.220 nieuwe woningen over. Bij twee extra verdiepingen zou dit aantal zelfs verdubbelen.
Deze aanpak voorkomt dat de huizenschaarste bewoners uit hun wijken verdrijft en biedt een innovatieve oplossing voor de woningcrisis. Bovendien kunnen de opbrengsten uit de verkoop van de extra bouwrechten worden gebruikt voor noodzakelijke renovaties, zoals het installeren van liften, energiebesparende maatregelen en het verbeteren van de toegankelijkheid.
Wethouder Elisa Valía zegt hierover in El País: “Wanneer er bijvoorbeeld een school of bibliotheek wordt gebouwd op een perceel waar zes verdiepingen zijn toegestaan maar het nieuwe gebouw slechts twee verdiepingen zal hebben, kan de gemeente overwegen om bovenop dat gebouw woningen te creëren voor jongeren onder de 35 jaar, ouderen boven de 65 jaar en andere kwetsbare groepen,” voegt Valía toe.
Experts benadrukken dat succesvolle implementatie van dergelijke projecten afhankelijk is van factoren zoals bouwvoorschriften, structurele integriteit van bestaande gebouwen en stedelijke planning.
Inspiratie uit andere steden
Het concept van “omhoog bouwen” is niet nieuw en heeft zich al bewezen in andere steden. In Nederland is de aanpak ‘optoppen’ succesvol toegepast in steden zoals Amsterdam, Groningen en Rotterdam. Woningcorporatie Eigen Haard in Amsterdam heeft bijvoorbeeld bestaande gebouwen verhoogd om extra woonruimte te creëren en tegelijkertijd de gebouwen te verduurzamen. In Frankrijk is het optoppen van gebouwen ook een gangbare praktijk. Het Franse appartementsrecht stelt Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) in staat om met een tweederdemeerderheid te besluiten tot het verhogen van hun gebouw.
Bouwers kunnen met behulp van prefab constructies en lichte materialen extra verdiepingen toevoegen zonder de bestaande structuur te overbelasten. Elke gebouw vereist een individuele analyse om de haalbaarheid te bepalen.
Politieke tegenwerking en alternatieve voorstellen
Ondanks de potentie van dit plan hebben de lokale autoriteiten, geleid de PP en Vox, eerdere voorstellen van de socialisten afgewezen. Deze omvatten het aanwijzen van “gespannen zones” om huurprijsstijgingen te beperken en het gebruikmaken van het voorkeursrecht bij de aankoop van complete woongebouwen. Bovendien heeft de gemeente recent afgezien van de aankoop van acht gebouwen met in totaal 435 woningen. Die afwijzing kwam ondanks het recht van eerste koop. Een actie die de socialisten als een ‘gemiste kans’ in tijden van woningnood bekritiseren.
Druk op de woningmarkt verlichten
Naast het verhogen van gebouwen pleiten de socialisten voor het activeren van de 36.500 leegstaande woningen in de stad. Het ontbreken van stimuleringsmaatregelen om deze woningen op de markt te brengen draagt bij aan de huidige crisis. Ze zien bovendien het uitbreiden van het register van bouwkavels als een stap in de juiste richting. Hierbij verplicht de gemeente eigenaren om binnen een bepaalde tijd te bouwen. Doen ze dat niet, dan start de gemeente met de bouw.
Lees ook: Valencia kondigt bouwstop aan in overstromingsgevoelige gebieden