Een sloppenwijk in Spanje? Ja, die bestaat en het is nog de grootste sloppenwijk van Europa ook. In Cañada Real, net buiten Madrid, hangt een banner boven de hoofdstraat met de boodschap: “Luz para Cañada” – Licht voor Cañada. Deze schreeuw om hulp blijft al vier jaar onbeantwoord. Sinds oktober 2020 leven hier ongeveer 4.000 mensen, onder wie 1.800 kinderen, zonder stroom.
Energieleverancier Naturgy legt de schuld bij het illegale gebruik van stroom door enkele bewoners. Dat zou hebben geleid tot overbelasting van het netwerk. De wijk strekt zich over een lengte van 14 kilometer uit ten zuidoosten van Madrid, dichtbij de ringweg M50.
Leven zonder basisvoorzieningen
Het leven zonder elektriciteit eist een zware tol van de inwoners van Cañada Real. Quinito Fernández, een 30-jarige vader, vertelt in de Britse krant The Guardian hoe zijn gezin dagelijks worstelt om genoeg brandstof te kopen voor hun generator. “Er zijn dagen dat we geen geld hebben om de generator aan te zetten,” zegt hij. In de zomer verkoelt hij zijn kinderen met een tuinslang, terwijl ze in de winter in het donker ontwaken en zich wassen met ijskoud water. Zonder koelkast moeten ze voedsel om de twee dagen kopen om te voorkomen dat het bederft.
De kinderen in de sloppenwijk worden ook zwaar getroffen door het gebrek aan elektriciteit. Fernández legt uit hoe zijn kinderen hun huiswerk bij kaarslicht moeten maken. Soms is het zo donker dat hij hen moet vragen te stoppen om hun ogen te sparen. “We leven als wilde dieren”, verzucht hij.
Politieke stilte en bureaucratische obstakels
De elektrische ontkoppeling vertegenwoordigt, ondanks dat het huizen zijn die op het netwerk zijn aangesloten, maar de overgrote meerderheid zonder contract of meter, een “flagrante schending van de mensenrechten” die aan de kaak is gesteld door de Ombudsman, het Europees Parlement en maar liefst negen rapporteurs van de Verenigde Naties. Ondanks de zowel nationale als internationale aandacht die deze humanitaire crisis de afgelopen jaren heeft gekregen, lijkt er weinig vooruitgang te zijn geboekt. Verschillende overheidsinstanties zijn betrokken bij het beheer van Cañada Real, maar de verantwoordelijkheid wordt vaak van de ene naar de andere instantie geschoven. In maart werd wel een akkoord bereikt om 330 miljoen euro te besteden aan het herplaatsen van kwetsbare gezinnen in de wijk, maar het is onduidelijk wanneer dit zal plaatsvinden.
Mensenrechtencrisis in sloppenwijk
Een rapport van het Departement voor Grondrechten van de Carlos III Universiteit concludeert dat “de situatie in Cañada Real Galiana niet alleen een humanitaire noodsituatie is, maar ook een echte mensenrechtencrisis (…) als gevolg van een jurisdictiegeschil tussen de verschillende administraties.” Het rapport bevestigt ook de hulpeloosheid waarin de gemeenschap van Madrid, verantwoordelijk voor de bescherming ervan, de kinderen en adolescenten die daar wonen onderhoudt.
‘Ze zien ons niet als mensen’
Ondertussen blijven de gezinnen in Cañada Real wachten. Terwijl de winter nadert en de nachten kouder worden, blijft hun smeekbede om elektriciteit onvervuld. Voor gezinnen zoals het gezin van Fernández betekent dit een constante strijd om basisbehoeften zoals warmte, schoon water en voedsel te waarborgen. Zoals hij bitter opmerkt: “Waarom komen politici niet hierheen om zelf te ervaren hoe het is om zonder stroom te leven? Ze zouden het niet volhouden. Het ergste is dat ze ons gewoonweg niet als mensen zien.”
Lees ook: De andere kant van Ibiza: wonen in een slopenwijk om er te kunnen werken