Dit blijkt uit het verslag ‘Radiografie van de visuele armoede bij kinderen in Spanje’ van Visión y Vida, de Spaanse instelling openbaar nut die in 1955 is opgericht met als doel de burgers een goed gezichtsvermogen te garanderen. Een op de drie gevallen van schooluitval houdt verband met problemen met het gezichtsvermogen, aldus Visión y Vida.
Impact op ontwikkeling
De organisatie benadrukt dat deze onbehandelde gezichtsproblemen ‘een impact kunnen hebben op het leven en de ontwikkeling van de getroffen kinderen’, aangezien, zo zeggen zij, ‘het niet correct kunnen zien een directe relatie heeft met hun mogelijkheden als het gaat om studeren, zich ontwikkelen en omgaan met anderen’.
Coördinator Elisenda Ibáñez van Visión y Vida noemde deze situatie ‘een probleem van uitsluiting’ omdat ‘visuele armoede uitsluit, isoleert en de toekomstkansen vermindert die een kind dat leert en zich ontwikkelt, kan hebben. Er moet prioriteit worden gegeven aan de opneming van deze diensten in het netwerk voor eerstelijnszorg en in de gezondheidsstelsels van de gemeenschappen’.
Schooluitval
Volgens het rapport houdt een op de drie gevallen van schooluitval verband met problemen met het gezichtsvermogen en zijn slechts drie op de tien kinderen onder de zeven jaar ooit voor een controle bij een oogspecialist geweest. Bovendien waren het in 72,8% van de gevallen de ouders, de leerkrachten of de kinderen zelf die hun visueel probleem ontdekten.
In het licht van deze cijfers wees de voorzitter van Visión y Vida, Salvador Alsina, op het belang dat de gezondheidsdiensten ‘hun capaciteit om te voldoen aan de vraag naar geestelijke gezondheidszorg, mond- en tandverzorging en universele oogheelkunde blijven ontwikkelen, waarbij voorrang moet worden gegeven aan het opnemen van deze diensten in het netwerk voor eerstelijnszorg en in de gemeenschapsstelsels voor gezondheidszorg die het dichtst bij kwetsbare bevolkingsgroepen staan’.
Regionale verschillen
Tijdens de presentatie wees Alsina ook op de verschillen tussen autonome regio’s en steden. Ceuta is een van de gebieden met de hoogste percentages visuele armoede (19,84%), gevolgd door Extremadura (11,52%), Asturias (10,73%), Andalusië (10,56%) en Melilla (10,11%).
Regio’s die ‘beter’ presteren zijn Baskenland (5,02 %), Navarra (5,38 %), Aragon (5,69 %), Madrid (6,76 %) en Castilië en León (6,97 %).
Steeds meer kinderarmoede in de stad
Ook wordt er in het verslag op gewezen dat ‘hoewel de toegang tot basisvoorzieningen in plattelandsgebieden lastiger kan zijn, de kinderarmoede juist in stedelijke gebieden toeneemt’. In totaal gaat het in Spanje om meer dan een miljoen kinderen. Visión y Vida stelt een gecoördineerd plan voor ooggezondheid voor dat draait om bewustmaking van het belang van ooggezondheid en regelmatige controles; de mogelijkheid om deze controles ‘voor iedereen toegankelijk’ te maken en subsidies zodat de meest kwetsbare bevolkingsgroepen toegang kunnen krijgen tot de optische oplossingen die zij nodig hebben, zoals brillen of contactlenzen.
Bon van 100 euro
Daarom stelt de instelling een bon van 100 euro voor om de betreffende gezinnen tegemoet te komen. Er is een bedrag van ongeveer 76 miljoen euro gemoeid om een einde te maken aan de visuele armoede onder kinderen in Spanje. ‘Ons land mag geen enkel geval van visuele armoede toestaan,’ zei Alsina.
Moment is goed
In die zin verklaarde Ibáñez dat het nu een goed moment is om ‘met behulp van nationale en Europese fondsen een stap voorwaarts te zetten’, en gaf hij voorbeelden van soortgelijke initiatieven, ‘zoals het Italiaanse ‘Bonus Vista’ of de overeenkomst van de gemeenteraad van Valencia’.
Visión y Vida ‘legt sinds het begin van de covid-19-pandemie uit hoe gevallen van visuele armoede ontstaan onder de 20,7% van de bevolking die onder de armoedegrens leeft (27,4% gemiddeld in het geval van minderjarigen, een van de hoogste cijfers van Europa)’.
‘We zijn er met de verschillende Europese fondsen in geslaagd om veel leemtes op te vullen en nieuwe initiatieven in Spanje te plannen. Nu is het tijd voor de visuele gezondheid van kinderen’, concludeerde Alsina.