Else Beekman
De ziekenhuiszorg in Catalonië staat zwaar onder druk. Door een uitzonderlijk vroege griepepidemie raken de afdelingen spoedeisende hulp in rap tempo overbelast. Artsen slaan alarm: patiënten moeten soms dagen wachten op een bed, sommigen brengen zelfs meer dan 20 uur zittend door in een stoel.
De griepepidemie is dit jaar meer dan een maand eerder begonnen dan normaal. Daardoor komen ziekenhuizen al begin december in de problemen. Een schrijnend voorbeeld is een vrouw met ernstige verwondingen die zes dagen in een behandelkamer van het ziekenhuis Sant Pau in Barcelona verbleef voordat ze kon worden opgenomen.
Ook in het ziekenhuis van Terrassa wachtten maandag nog 36 patiënten op een plek in het ziekenhuis, sommigen al sinds vrijdag. “Het is een situatie die we overal in Catalonië zien,” vertelt spoedarts Neus Muñoz in La Vanguardia. “We hebben patiënten die meer dan 20 uur op een stoel zitten zonder te kunnen liggen.”
Patiënten op de gang, plastic stoelen
In het ziekenhuis del Mar liggen patiënten in de gangen te wachten. In sommige ziekenhuizen zijn er niet eens comfortabele stoelen beschikbaar, maar enkel plastic klapstoelen. “Wie een box heeft, is een geluksvogel,” zegt Muñoz. Zij werkt al 14 jaar in de spoedeisende hulp en ziet elk jaar hetzelfde gebeuren: “Er worden wel maatregelen genomen, zoals het afzeggen van operaties om bedden vrij te maken, maar het blijft dweilen met de kraan open.”
Spanje kampt met groot tekort verpleegkundigen: wat betekent dit voor de zorg?
Ondanks ervaring blijft plan uit
De structurele problemen in de ziekenhuiszorg, zoals gebrek aan personeel, ruimte en middelen, spelen al jaren. “De enige oplossing is politieke wil om écht te investeren in infrastructuur en zorgpersoneel,” benadrukt Muñoz. Zolang die uitblijft, blijft het jaarlijkse scenario van overvolle spoedafdelingen zich herhalen.
Hoewel de autoriteiten vorig jaar begin december een speciaal plan (PIUC) activeerden met meer dan 36 miljoen euro aan budget, is dat dit jaar ondanks de vroege griepgolf nog niet gebeurd. Ziekenhuizen nemen wel eigen noodmaatregelen, zoals het heropenen van leegstaande bedden in oude ziekenhuislocaties.
Toch erkent het Catalaanse ministerie van Volksgezondheid (Salut) geen overbelasting. In een verklaring stelt het departement dat de situatie “normaal is voor deze tijd van het jaar”.
Cijfers schetsen ander beeld
Volgens officiële cijfers verwerkten Catalaanse ziekenhuizen vorig jaar 3,6 miljoen spoedgevallen. In 15% van de gevallen moest de patiënt na meer dan 24 uur wachten alsnog worden opgenomen. De tevredenheid over spoedeisende hulp is het laagst van alle zorgdiensten. Vooral het gebrek aan informatie, wachttijden en de oncomfortabele omstandigheden worden slecht beoordeeld.
Artsen ervaren de situatie als uitputtend en frustrerend. “Soms heb ik 50 patiënten tegelijk die wachten op opname,” aldus Muñoz. “Het is net een trechter: er blijven patiënten binnenkomen, maar er zijn geen bedden beschikbaar.” Volgens haar is bovendien het risico groot dat mensen die voor iets anders komen, in de wachtkamer besmet raken met het griepvirus.
Terugkeer van de mondkapjes door vroege griepepidemie
Nu het aantal besmettingen in Catalonië in een week tijd met 85% is gestegen, grijpen steeds meer mensen opnieuw naar de mondkapjes. In wachtruimtes, in het openbaar vervoer en zelfs in klaslokalen zijn ze weer zichtbaar aanwezig. Wat tijdens de pandemie een alledaags beeld was, keert terug in het straatbeeld als reactie op de snel om zich heen grijpende griep.
De verspreiding begon vooral onder kinderen, maar inmiddels wordt verwacht dat de virusgolf ook onder volwassenen zal pieken. De Spaanse gezondheidscommissie overlegt momenteel over een gezamenlijk protocol voor het herinvoeren van de mondkapjesplicht, al dan niet geleidelijk.
Griep nu officieel epidemie in Spanje