De etymologische oorsprong van de term ‘palindroom’ is te vinden in het Grieks, gevormd door de woorden ‘palin’ en ‘dromein’, en waarvan de letterlijke betekenis is ‘achteruitgaan’, hoewel het ook de betekenis heeft van ‘achteruitgaan’, ‘teruggaan’ of ‘achterwaarts gaan’.
Vaak worden palindromen gebruikt om leerlingen spelenderwijs te laten leren, door hun nieuwsgierigheid op te wekken om de mooiste woorden en zinnen te vormen. Er zijn bewijzen dat dit soort woordspelletjes al sinds de oudheid wordt gebruikt en beoefend. Er zijn veel woorden met deze eigenschap en hoe minder letters, hoe gemakkelijker het zal zijn ze te vinden of te vormen.
Het langste palindroom in het Nederlands dat in het Groene Boekje staat, is meetsysteem. ‘Mooi, dit idioom’ is een voorbeeld van een goed gevonden Nederlandse palindroomzin.
Palindromen in het Spaans
De meest voorkomende palindromen in het Spaans zijn bijvoorbeeld die met drie letters (het minimum aantal tekens dat nodig is om een palindroom te vormen). Dat zijn bijvoorbeeld ama (bazin, hospita), ojo (oog), oso (beer), eme, (de letter m) ara (ara, altaar), ese (de letter s, die/dat) efe (de letter f), dad (geef!), oro (goud), eje (spil, as).
Met wat letters erbij worden de palindroomwoorden al complexer, zoals erre (de letter r), elle (de letter l), nadan (zij zwemmen), salas (zalen), somos (we zijn), solos (alleen), anilina (aniline), apocopa (laat wegvallen), sopapos (ofdoffers), reconocer (herkennen, erkennen), acurruca (verschrompelt/ duikt ineen), etc.
Zinnen
Tot de bekendste palindromische zinnen in het Spaans behoort ‘dábale arroz a la zorra el abad’, (de abt gaf rijst aan de (wijfjes)vos). Deze zin wordt het meest wordt gebruikt en komt in het woordenboek van de Real Academia de la Lengua Española voor als een duidelijk praktijkvoorbeeld.
Maar ver zijn meer zinnen die in beide richtingen kunnen worden gelezen, een van de meest ingenieuze is ‘Sé verlas al revés’ (Ik weet hoe ik ze achterstevoren moet zien), omdat het direct verband houdt met de betekenis van palindromen.
Andere mooie zinnen zijn:’Allí ves Sevilla’ (daar zie je Sevilla), ‘Aman a Panamá (zij houden van Panama)’, ‘Somos o no somos’ (we zijn of we zijn niet), ‘Amó la paloma’ (hij hield van de duif), ‘Isaac no ronca así’ (Isaac snurkt niet zo) ‘Anita lava la tina (Anita wat de badkuip)’, ‘Yo hago yoga hoy’ (vandaag doe ik yoga), luz azul (blauw licht) en ‘Ana lava lana (Ana wast wol).
Getallen
In de wereld van de getallen bestaat er ook zoiets, waarbij een getal in de ene of de andere richting kan worden gelezen, met dezelfde waarde, maar in dat geval heet het geen palindroom maar een ‘capicua’, een term die uit het Catalaans komt en ‘kop en staart’ betekent.