Else Beekman
Hoe herken je dat je vader, oma of oudtante niet meer veilig rijdt? De Spaanse verkeersdienst DGT heeft een gids gemaakt om families in Spanje te helpen tijdig en op een respectvolle manier in te grijpen. Zo wil de dienst voorkomen dat het rijden door ouderen van negatieve invloed is op de verkeersveiligheid.
De “Guía de Consejo Sanitario Vial” is speciaal ontwikkeld voor oudere bestuurders en hun naasten. In de gids staan eenvoudige vragenlijsten waarmee je zaken zoals reactievermogen, zicht, gehoor en mentale scherpte kunt beoordelen. Op basis van een puntensysteem, van laag naar hoog risico, ontstaat een eerlijk beeld van iemands geschiktheid om nog te rijden.
De verkeersdienst wil vooral benadrukken dat het beter is om tijdig in gesprek te gaan, dan iemand plotseling verbieden nog te rijden. Met deze aanpak is de kans groter dat moeilijke gesprekken over autorijden en het eventueel stoppen daarmee, minder hard aankomen en meer begrip opleveren.
Kleine signalen, grote betekenis
Vaak zijn het kleine veranderingen die iets groters aankondigen. Een schrammetje bij het parkeren, onzekerheid op een bekende route, te langzaam rijden of op andere manieren aarzelend rijgedrag. De DGT raadt families aan deze signalen serieus te nemen en het rijgedrag stap voor stap aan te passen, zonder meteen rigoureuze maatregelen te treffen.
Mogelijke tussenoplossingen
Verder benadrukt de verkeersdienst dat een rijbewijs niet in één keer volledig ingetrokken hoeft te worden. Je kunt denken dat iemand het advies krijg om alleen nog overdag te rijden, niet meer voor snelwegen te kiezen of dichter bij huis te blijven. Zo blijft iemand wel mobiel, maar binnen veilige grenzen.
Pas wanneer de risico’s voor de verkeersveiligheid echt te groot worden, adviseert de DGT een volledige stop. Ook dan blijft het uitgangspunt: met respect en in goed overleg. Waar mogelijk kunnen naasten alternatieven aanbieden, zoals carpoolen, openbaar vervoer of speciale vervoersdiensten.
Aantal oudere automobilisten groeit
Spanje vergrijst in rap tempo en daarmee groeit ook het aantal oudere automobilisten. In Spanje zijn er naar schatting ongeveer 4,1 miljoen automobilisten van 65 jaar en ouder. Dat komt neer op 15,5% van het totale aantal van 27 miljoen geregistreerde bestuurders in het land. Deze groep is de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid, mede door de vergrijzing van de bevolking.
Oudere bestuurders relatief minder vaak betrokken zijn bij verkeersongevallen dan jongere bestuurders. Desondanks zijn ze áls er wat gebeurt vaak wel kwetsbaarder. Volgens gegevens van de Spaanse verkeersdienst DGT zijn 65-plusbestuurders betrokken bij 28% van de dodelijke verkeersongevallen, ondanks dat ze slechts 15,5% van de bestuurderspopulatie uitmaken.
Eerdere maatregelen
Om de verkeersveiligheid te verbeteren en tegelijkertijd de mobiliteit van ouderen te behouden, heeft de DGT eerder al maatregelen genomen. Zo is het rijbewijs voor oudere bestuurders korter geldig. Vanaf de leeftijd van 65 jaar moeten rijbewijzen elke vijf jaar worden vernieuwd, en vanaf 70 jaar elke twee jaar. Ook moeten alle senioren een verplichte psychotechnische keuring ondergaan om ervoor te zorgen dat ze nog veilig kunnen rijden. Dit medische onderzoek omvat onder andere tests voor zicht, gehoor, coördinatie en een algemene gezondheidsevaluatie.
Ziektes waarmee je NIET mag rijden in Spanje: bijgewerkte lijst van de DGT