Else Beekman
De opschoonactie was een initiatief van de organisaties Surfrider Europe en Good Karma Projects samen met Fidra, een liefdadigheidsinstelling die werkt aan het verminderen van plastic afval en chemische vervuiling in onder andere zeeën en op stranden. In 24 van de 26 landen waarin werd gezocht naar plastic, werden ook daadwerkelijk plastic resten gevonden.
Grootste hoeveelheid ooit opgehaald binnen twee uur
Een vijftigtal vrijwilligers heeft in november 2021 op een oppervlakte van 938 vierkante meter op het strand van La Pineda, Tarragona, 790.000 plastic pellets, kleine plastic korrels die als grondstof dienen voor plastic producten, geruimd. Het is de grootste hoeveelheid is die ooit in een tijdsbestek van twee uur is gevonden.
In Tarragona is hiermee een ‘record’ gebroken als het gaat om het ruimen van industrieel plastic granulaat. Van de in totaal 6.000 opschoonacties die door de vrijwilligers zijn uitgevoerd, was het gebied bij Tarragona verreweg het meest verontreinigd. Dit geeft de ernst van de situatie aan in de provincie, waar 70% van de Spaanse plastic producerende industrie is geconcentreerd en die de grootste petrochemische basis van Europa is’.
Ook in beken en rivieren
Medeoprichter van Good Karma Projects, Jordi Oliva, benadrukte dat de pellets werden aangetroffen in ‘alle beken en rivieren in de buurt van de bedrijven die ze produceren of verwerken’ in Tarragona. ‘Er zijn zelfs aanzienlijke concentraties in beken tot 20 kilometer landinwaarts gevonden’ benadrukte Oliva. Good Karma Projects onderzoekt sinds 2018 de aanwezigheid van plastic pellets op de stranden van Tarragona en legt deze vast. De organisatie bereidt een rapport voor om aan de Europese Commissie voor te leggen.
Tussen Tarragona en de Balearen
Simon Witt, verantwoordelijk van het programma Coastal Defenders van milieu-organisatie Surfrider, refereerde aan de ‘urgente’ situatie in juni 2021, toen tijdens een expeditie op zee gezocht naar plastic werd gezocht tussen Tarragona en de Balearen. ‘De waarnemingen op ons schip en aan land waren alarmerend, aangezien de bemanning tot 64 kilometer voor de kust van Tarragona en Mallorca industriële plastic pellets aantrof. De hoeveelheid pellets die op het strand van Cavalleria op Menorca werd gevonden, werd geschat op 6.000 per vierkante meter. En dat is nog maar één strand, wat de enorme omvang van de ramp op nationale en Europese schaal doet vermoeden,’ zei hij.
Gebrek aan regelgeving is grootste probleem
Good Karma Projects en Surfrider Europe hebben, samen met andere organisaties, de Europese instellingen opgeroepen om ‘zo snel mogelijk’ wettelijke maatregelen te nemen om de activiteiten in de toeleveringsketen van plastic te reguleren en een einde te maken aan de verontreiniging door plastic pellets. Het gebrek aan regelgeving is het ‘grootste probleem’ bij het terugdringen van de verontreiniging door kunststof pellets, aldus de organisaties. Zij beschouwen het internationale programma voor de industrie ter voorkoming van lozingen van kunststof pellets in het milieu, bekend onder de naam Operation Clean Sweep (OCS), als ‘ondoeltreffend’ vanwege het ‘vrijwillige karakter’ ervan. Er is dringend behoefte aan een bindend regelgevingsmechanisme op EU-niveau, zodat de betrokken industrieën strikte richtlijnen moeten volgen om te voorkomen dat pellets in het milieu worden geloosd.
Nationaal niveau
Op nationaal niveau hebben de organisaties de Spaanse minister van Ecologische Overgang en Demografische Uitdaging, Teresa Ribera, gewezen op de ‘dringende’ noodzaak om op Europees niveau bindende maatregelen te nemen. ‘Het is belangrijk dat er zo snel mogelijk maatregelen worden genomen en dat men op alle niveaus – lokaal, regionaal en nationaal – verantwoordelijkheid en maatregelen neemt in afwachting van de EU-maatregelen,’ aldus hoofd Belangenbehartiging en Zakelijke Betrekkingen, Xavier Curto, van Surfrider Spanje.
Aandacht in Europa
De vertegenwoordiger van Surfrider in Brussel, Gaelle Haut, riep op tot ‘het opleggen van verplichtingen aan de industrie en alle actoren in de plastic pelletketen’, en tot ‘het organiseren van een strenge controle op de naleving van deze verplichtingen’. Zo niet, dan moeten er sancties worden genomen om een einde te maken aan deze milieuramp’, waarschuwde zij. In de strijd om de vervuiling door industriële plastic pellets tegen te gaan, zullen Surfrider en Good Karma Projects dit jaar ‘de zaak Tarragona’ voorleggen aan het Europees Parlement.