Else Beekman
In de Zuid-Spaanse plaats Teba, in de provincie Málaga, is een indrukwekkend dolmen ontdekt van meer dan 5.000 jaar oud. Dit prehistorische grafmonument behoort volgens onderzoekers tot de best bewaarde in Andalusië. Wetenschappers vinden er unieke inzichten in de begrafenisrituelen en de manieren waarop gemeenschappen uit het derde millennium voor Christus leefden.
De dolmen werd ontdekt in de necrópolis van La Lentejuela. Daar voerden archeologen van de Universiteit van Cádiz al vier opgravingscampagnes uit. Het bijzondere grafmonument, dat inmiddels ‘Dolmen I’ wordt genoemd, is dertien meter lang en bestaat uit verschillende kamers. Volgens de onderzoekers is de structuur niet alleen monumentaal, maar ook uitzonderlijk goed bewaard gebleven.
“Het gaat mogelijk om een van de meest monumentale dólmenes in heel Andalusië,” verklaarde Serafín Becerra, directeur van het Museum van Teba en mede-leider van het project. Elke steen is met zorg blootgelegd, waardoor het team nu een vrijwel intacte grafkamer kan bestuderen.
Unieke grafgiften en verre handelsrelaties
Binnenin de dolmen troffen de archeologen meerdere menselijke resten aan, samen met prestigieuze grafgiften. Die zijn gemaakt van exotische materialen zoals ivoor, barnsteen en zeeschelpen. Dat is opvallend, omdat Teba niet aan zee ligt. Dat wijst op langeafstandshandel en netwerken tussen kust en binnenland.
Bijzonder zijn ook de werktuigen van vuursteen, waaronder grote snijplaten, pijlpunten en een zeldzame alabarda. Dit is een type wapentuig dat wijst op geavanceerde technologie én symbolische betekenis.
“De uitzonderlijke staat waarin het monument verkeert, stelt ons in staat veel te leren over hoe deze gemeenschappen leefden, dachten en hun doden eerden,” aldus professor Eduardo Vijande van de Universiteit van Cádiz.
Leerschool voor studenten en samenwerking met lokale partijen
Het projectrond de dolmen in Teba is niet alleen wetenschappelijk van belang, maar ook educatief. Elk jaar nemen studenten van de Universiteit van Cádiz deel aan de opgravingen. Zo kregen onder meer promovendi Alejandro Muñoz en Jesús Corrales dit jaar de kans om directe ervaring op te doen met archeologisch veldwerk.
De opgraving wordt mede mogelijk gemaakt door steun van het gemeentebestuur van Teba, de Fundación Palarq (voor archeometrisch onderzoek) en de universiteit zelf. Zo wil men het lokaal erfgoed onderzoeken en ook behouden voor toekomstige generaties.
Niet de enige dolmen in Málaga
De dolmen in Teba is indrukwekkend, maar niet de enige in de regio. Wie geïnteresseerd is in dit soort eeuwenoude monumenten, moet zeker ook eens naar Antequera gaan. Daar staan drie spectaculaire dolmens: Menga, Viera en El Romeral. Sinds 2016 staan deze grafmonumenten samen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Deze eeuwenoude grafkamers zijn nog verbazingwekkend goed bewaard gebleven en geven een bijzonder inkijkje in hoe mensen duizenden jaren geleden dachten over leven, dood en het hiernamaals.
Alles over de Dolmens van Antequera
Dolmen in Teba biedt nieuwe inzichten in het verleden van Zuid-Spanje
De dolmen in Teba draagt bij aan een breder begrip van de megalithische cultuur in Zuid-Spanje. De combinatie van monumentale bouw, hoogwaardige grafgiften en bewijs van interregionale contacten maakt de vondst van uitzonderlijk belang. Het is een tastbaar venster naar een ver verleden, dat nog steeds verrassingen in petto heeft.