In het verleden zijn al verschillende theorieën gemaakt over de bronnen die Cervantes gebruikt zou hebben voor zijn beroemde roman Don Quichot. Een Spaanse historicus en archeologe hebben nu ontdekt dat het verhaal wellicht een weergave van de realiteit is.
Archiefonderzoek
Historicus Francisco Javier Escudero en archeologe Isabel Sanchez Duque baseren deze conclusie op intensief archiefonderzoek dat grotendeels plaatsvond in het Archivo Histórico Nacional in Madrid. Gemeentelijke verordeningen, strafprocessen en andere officiële documenten werden door de onderzoekers tot op de bodem uitgepluisd.
Een jaar geleden begonnen zij een onderzoek naar ‘De route van Toledo naar Murcia’, om een uitvoerige beschrijving te maken van het gebied waar de avonturen van Don Quichot zich afspeelden. Tijdens dit onderzoek kwamen de documenten aan het licht die Cervantes’ verhaal van Don Quichot wel heel reëel maken.
Francisco de Acuña versus Pedro Villaseñor
Een belangrijk document is het strafproces van de 16e eeuwse procureur Francisco de Acuña uit de Spaanse regio La Mancha. Gewapend en al trekt Acuña eropuit om de edelman Pedro de Villaseñor te vermoorden en de dorpelingen angst aan te jagen. Zo doet hij een greep naar de macht, die op dat moment in handen is van Villaseñor. Villaseñor slaat op de vlucht en Acuña wordt aangeklaagd wegens poging tot moord. Cervantes zou, als goede vriend van de familie Acuña, persoonlijk op de hoogte zijn gebracht van deze gebeurtenissen.
Rodrigo Quijada
Een andere belangrijke persoon die uit het archief tevoorschijn kwam, is een zekere Rodrigo Quijada. Hij leefde in dezelfde tijd en dezelfde streek als Don Quichot. Quijada schaft zichzelf de titel edelman en daarbij ook een schildknaap aan. Samen maken ze de streek onveilig en jagen de mensen de stuipen op het lijf. Mogelijk is deze turbulente Quijada de aanleiding geweest voor Cervantes om zijn personage Don Quichot te noemen.
Hypothese
Escudero en Duque benadrukken dat hun conclusie slechts een hypothese is. Maar, tot nu toe is er nog nooit zoveel verband aangetoond tussen informatie uit officiële documenten en de gebeurtenissen en personages uit Don Quichot. “Wij staan als geen ander sceptisch tegenover alle theorieën rond de vermeende bronnen waarop Cervantes zich gebaseerd zou hebben. Maar deze documenten geven een beschrijving van reële personen en het leven uit die tijd en in die streek, en die beschrijving komt sterk overeen met de passages en personages uit Don Quichot,” aldus de onderzoekers.
Het verhaal speelt zich af in het hoofd
Ook de hoogleraar Spaanse literatuur Darío Villanueva, twijfelt niet aan het verband tussen de vondsten uit het archiefonderzoek en Cervantes’ Don Quichot. “Maar”, zegt Villanueva, “er moet niet te veel belang worden gehecht aan de overeenkomst met reële gebeurtenissen om tot de essentie van deze roman te komen. De vondsten zijn uiteraard van groot belang, maar waar het uiteindelijk echt om gaat is de geniale creatie van een personage die worstelt met realiteit en fictie. En dat kan zich maar op één plaats afspelen, namelijk in het hoofd”.