Else Beekman
Na jaren van extreme droogte lijkt er eindelijk licht aan het einde van de tunnel voor het stuwmeer La Viñuela in de Axarquía-regio van Andalusië. Voor het eerst in lange tijd is de waterstand gestegen tot boven de kritische grens van 41,5 hectometer, waardoor er eindelijk perspectief is op een einde aan de ergste droogteperiode.
Nog geen jaar geleden bereikte La Viñuela een historisch dieptepunt met slechts 12,2 hectometer aan water. Dit noopte de autoriteiten tot het installeren van drijvende pompen om de laatste bruikbare waterreserves te benutten. Inmiddels is de situatie drastisch verbeterd. Alleen al in de afgelopen dagen is er tien hectometer water bijgekomen, waarmee het stuwmeer nu water bevat voor zeker twee jaar stedelijk gebruik.
Regen en waterbeheer bieden hoop
De recente regenval en afstromend water uit de omliggende bergen hebben een belangrijke rol gespeeld in de stijging van het waterniveau. Toch blijft de droogtesituatie nijpend. Momenteel ligt de vulling van het reservoir nog altijd onder de 28% van de totale capaciteit van 165 hectometer. Om toekomstige tekorten te voorkomen, werken de regionale autoriteiten aan verdere verbeteringen in het waterbeheer.
Infrastructuur en waterverdeling
Naast de verbeteringen bij La Viñuela zelf, wordt ook gewerkt aan de waterinfrastructuur in de regio. Zo heeft de provincie Málaga de afgelopen tijd water geleverd aan de Axarquía om tekorten te compenseren, terwijl regionaal waterbedrijf Axaragua nu op zijn beurt water levert aan de stad Málaga vanwege onderhoud aan andere waterkanalen. Ook wordt jaarlijks 9 hectometer gerecycled water uit Málaga gebruikt voor irrigatie in de regio.
Daarnaast is er een grootschalig project voor een nieuwe ontziltingsinstallatie die jaarlijks 25 hectometer water moet kunnen leveren. Hoewel de eerste consultancycontracten inmiddels zijn gesloten, ontbreekt er nog een concrete startdatum voor de bouw. De centrale overheid heeft hier 100 miljoen euro voor gereserveerd.
Waarom geen water vanuit La Concepción?
Opvallend genoeg blijft veel water vanuit het stuwmeer La Concepción ongebruikt. Omdat het waterniveau in dit reservoir de veiligheidslimiet overschreed, werden de sluizen opengezet en stroomt het rechtstreeks de zee in. Veel mensen vragen zicht af waarom diverse overheden niet allang ervoor hebben gezorgd dawt ze dit water naar de droogste gebieden in de provincie, zoals de Axarquía, kunnen overhevelen.
De reden is simpel. De bestaande infrastructuur is niet geschikt om grote hoeveelheden ongezuiverd water over lange afstanden te transporteren. Het gaat hier hemelsbreed toch wel om ruim 100 kilometer. Bovendien is de waterzuiveringsinstallatie bij La Concepción verouderd en niet in staat om voldoende water op te waarderen voor distributie. De Junta de Andalucía werkt aan een moderniseringsproject van 35 miljoen euro om deze capaciteit te verbeteren. Tot die tijd blijft de mogelijkheid van wateroverdracht helaas beperkt.
Een duur alternatief: de Gibralmedina-pijpleiding
Een mogelijke langetermijnoplossing voor de watervoorziening in de regio is de bouw van een nieuwe stuwdam bij Gibralmedina, gekoppeld aan het bestaande Guadarranque-reservoir. Deze zou op de grens van de provincies Málaga en Cádiz moeten komen, nabij de plaats San Pablo de Buceite in de gemeente Jimena de la Frontera. Wat uit de rivier Guadiario zou hier worden opgeslagen en via een complex netwerk van pijpleidingen en zuiveringsinstallaties naar de Costa del Sol worden gestuurd. In totaal zou dit systeem jaarlijks tot 15 hectometer water kunnen leveren aan de regio. Dat is goed voor ongeveer twee maanden waterverbruik aan deze kust. De hoge kosten vormen echter het grootste struikelblok. Men schat de prijs op 780 miljoen euro en dat maakt de financiering en uitvoering ervan verre van zeker. De Junta de Andalucía is gestart met de milieueffectrapportage, maar de vraag blijft of de centrale overheid en andere instanties bereid zijn deze investering op zich te nemen.