Else Beekman
De impact van hitte op de sterftecijfers is de laatste decennia aanzienlijk toegenomen. Om gezondheidsredenen en de bevolking alert te maken, geven Spaanse autoriteiten hittewaarschuwingen af. Alleen verschillen die waarschuwingen nogal. Terwijl in een zuidelijk gelegen stad als Córdoba de hittewaarschuwingen pas geactiveerd worden vanaf temperaturen van boven de 37ºC, ligt in Asturië de grens al bij 27ºC.
Dit verschil komt doordat inwoners van Córdoba beter zijn voorbereid op hitte. Daarom hebben zij al gewoonten aangenomen zoals veel water drinken en binnenblijven tijdens de heetste uren. Inwoners van Noord-Spaanse regio’s zoals Asturias hebben deze routines niet nodig gehad, maar door klimaatverandering is dit aan het veranderen.
Klimaatverandering en gezondheid
Klimaatverandering leidt tot langere en warmere zomers. In 2023 stierven meer dan 3.000 mensen in Spanje door hitte, vooral in het noorden waar de ‘hittecultuur’ ontbreekt. Het ministerie van Volksgezondheid heeft daarom de campagne “Un verano de cuidado” (zorgzomer) gelanceerd, met vier hoofdadviezen: bescherm jezelf, drink voldoende om gehydrateerd te blijven, koel af en herinner kwetsbare groepen aan deze maatregelen.
Uitbreiding van hittewaarschuwingen
Het ministerie van Volksgezondheid heeft de hittewaarschuwingen uitgebreid van 52 naar 182 gebieden. Deze ‘Meteosalud’-waarschuwingen zijn gebaseerd op gegevens van de Spaanse meteorologische dienst (Aemet) en variëren per regio. Zo liggen de grenswaarden in Andalusië tussen 35 en 40 graden, terwijl ze in Galicië variëren van 27,5 tot 37,4 graden.
Niveaus van Risico
Afhankelijk van de duur en intensiteit van hittegolven, zijn er vier risiconiveaus, van ‘Niveau 0’ tot ‘Niveau 3’, elk met bijbehorende maatregelen. Deze variëren van coördinatie tussen ministeries en regionale autoriteiten tot specifieke richtlijnen voor gezondheidswerkers en sociale diensten.
Campagne tegen klimaatverandering
Minister van Volksgezondheid, Mónica García, benadrukt het belang van bewustwording over de impact van klimaatverandering op de gezondheid. De campagne richt zich op drie pijlers: het bestrijden van klimaatontkenning, het bevorderen van basale hittebeschermingsmaatregelen en het ontwikkelen van mondiale beleidsmaatregelen om de gevolgen van hitte te minimaliseren.
Toenemende sterfte door hitte
De impact van hitte op de sterftecijfers is aanzienlijk toegenomen in Spanje. In de jaren 2000-2009 stierven jaarlijks gemiddeld 300 mensen door hitte, terwijl dit aantal in 2022 opliep tot 3.009 en in 2021 zelfs tot 4.789. Het ministerie benadrukt dat klimaatverandering een serieuze bedreiging vormt en dat proactieve maatregelen noodzakelijk zijn om levens te redden.
Hittegolven in Europa
In 2023 hebben hittegolven in Europa de volksgezondheid aanzienlijk beïnvloed. Volgens de Organización Meteorológica Mundial (OMM) en het Servicio de Cambio Climático Copernicus is de hittegerelateerde sterfte met 30% gestegen in de afgelopen 20 jaar. De zomers van 2003, 2010 en 2023 hadden elk tussen de 55.000 en 72.000 hittegerelateerde sterfgevallen. In Spanje was de zomer van 2023 de derde dodelijkste zomer door hitte, met 2.155 sterfgevallen.
Hitterecord
De hoogste temperatuur die in 2023 in Spanje werd gemeten, was 47,3 ºC in Sumacàrcer, Valencia op 10 augustus. Dit was de hoogste officieel geregistreerde temperatuur in Spanje voor dat jaar en het was bijna een nationaal record, dat nog steeds op 47,6 ºC staat, gemeten in La Rambla, Córdoba, gemeten op 14 augustus 2021.
Langste hittegolf
De langste hittegolf die ooit in Spanje is geregistreerd, vond plaats in 2015. Deze hittegolf duurde 26 dagen, van 27 juni tot 22 juli. Gedurende deze periode werden extreem hoge temperaturen gemeten in verschillende delen van het land, wat een aanzienlijke impact had op de volksgezondheid en het milieu.
Lees ook: Spanje koploper in Europa met meeste sterfgevallen door hitte