Spanje bij EU-landen die het zwaarst worden getroffen door klimaatverandering

door Else BeekmanElse Beekman
droogte

Europa is wereldwijd de regio die het meest wordt getroffen door klimaatverandering en waar de temperaturen het snelst stijgen. En binnen dit continent in bijzondere klimatologische nood verkeert Zuid-Europa, waar Spanje zich bevindt, in de slechtste situatie. De klimaatverandering in Spanje is een groot probleem voor de landbouw en het toerisme.

Terwijl er voor andere Europese breedtegraden minder slechte voorspellingen zijn voor regenval of hittegolven, scoort het Middellandse Zeegebied in alle categorieën negatief. Met ernstige gevolgen die nu al voelbaar zijn in de voedselproductie of het toerisme. Het Europees Milieuagentschap van de Europese Commissie heeft de eerste Europese klimaatrisicoanalyse gepubliceerd. Daarin staan 32 huidige en toekomstige gevaren. Die hebben, afhankelijk van de intensiteit van het gevoerde beleid, nu al gevolgen hebben voor de EU als geheel.

Ook worden risico’s benoemd die kunnen voortvloeien uit de effecten van klimaatverandering op de voedselproductie, met name in Zuid-Europa. “Klimaateffecten op de voedselproductie kunnen doorwerken in de bestaansmiddelen op het platteland en aan de kust, in het landgebruik, in sociaal en gezondheidsgevoelige groepen en in de economie in het algemeen”, aldus het rapport.

Risico’s per regio

Het rapport lokaliseert deze klimaatrisico’s op het gebied van voedsel, gezondheid, ecosystemen, infrastructuur en economie en financiën. Wel maakt het een onderscheid binnen de EU per regio. Hoewel Noord-, West- en Centraaloost-Europa ook te maken hebben met hoge temperaturen, droogte, watertekorten of overstromingen, is er maar één regio waar al deze indicatoren de verkeerde kant op gaan. Dit is Zuid-Europa, waar Spanje ligt, die net als laaggelegen kustgebieden en eilanden “hotspots zijn voor meervoudige klimaatrisico’s”.

Landbouw en zomertoerisme lijden onder droogte

“Zuid-Europa loopt vooral risico door de toenemende gevolgen van hitte en droogte voor de landbouwproductie, het werk in de buitenlucht, het zomertoerisme en branden. Binnen Zuid-Europa lopen vooral plattelandsgebieden en lokale economieën die afhankelijk zijn van ecosysteemdiensten [landbouw, bosbouw of visserij] gevaar,” waarschuwt het rapport.

“Regionale en lokale economieën die afhankelijk zijn van toerisme, landbouw, visserij en bosbouw zijn bijzonder gevoelig voor klimaatverandering”, aldus het rapport over een situatie die zeker geldt voor Spanje.

Hitte leidt tot hittestress bij bevolking

In het rapport wordt geschat dat extreme hitte “hittestress” veroorzaakt bij een groot deel van de Europese bevolking, vooral in het zuiden en westen. De recordtemperaturen van 2022 zouden 60.000 tot 70.000 vroegtijdige sterfgevallen hebben veroorzaakt. Deze hitte heeft ook weer effecten op het welzijn van mensen. Zo wordt bijvoorbeeld de productiviteit van werknemers aangetast.

“Verschrikkelijke vooruitzichten”

Het document waarschuwt dat er “resoluut actie” moet worden ondernomen. Anders zijn de risico’s van de klimaatverandering in Spanje tegen het einde van deze eeuw “ernstig of catastrofaal”. “Honderdduizenden mensen zullen sterven als gevolg van hittegolven. De economische verliezen kunnen alleen al door kustoverstromingen oplopen tot meer dan een biljoen euro per jaar”.

Groene Pact EU

De milieudiensten van de Europese Commissie pleiten voor handhaving van het beleid van het Groene Pact van de EU. Daar is, de de verkiezingen voor het Europees Parlement inzicht, steeds meer aandacht voor.

Daarin staan onder andere de vermindering van CO2-uitstoot en de Natuurherstelwet om ecosystemen te herstellen. Die raken uitgeput raken en verergeren de gevolgen van klimaatverandering. “Niet-duurzaam landgebruik en waterbeheer, verlies van biodiversiteit en toegenomen vervuiling vergroten de kwetsbaarheid van ecosystemen voor klimaatgevaren”, aldus het rapport.