Mónica García was nog maar net minister van Volksgezondheid toen ze aankondigde dat ze tijdens haar ambtstermijn de tabakswetgeving in Spanje zou aanscherpen. Nu heeft het departement onder leiding van García het concept van een uitgebreid antirookplan klaar.
Het document, het ‘Alomvattend plan voor de preventie en bestrijding van roken (PIT) 2024-2027’ omvat de uitbreiding van rookvrije zones, ook in de “privésfeer”, het verhogen van de prijzen en het reguleren van de verkoop en consumptie van tabaksgerelateerde producten zoals vapers. Een van de doelen van het plan is om het dagelijks roken van jongeren tussen de 15 en 24 jaar terug te brengen naar minder dan 20 procent. Ook wil het plan dat de hele bevolking toegang heeft tot de behandelingen om te stoppen met roken die beschikbaar zijn in het volksgezondheidsstelsel.
Het plan wordt gepresenteerd aan de deskundigen van de Commissie voor Volksgezondheid. Daarna gaat het naar de Interterritoriale Raad van het Nationale Gezondheidssysteem.
Terrassen van bars en restaurants rookvrij
In het plan wordt voorgesteld om de wetgeving aan te passen. Zodat roken op meer plaatsen wordt verboden dan nu het geval is. In het document wordt gesproken over “bepaalde gemeenschaps- en sociale buitenomgevingen”, hoewel het ministerie eerder suggereerde dat dit verbod gericht zou zijn op plaatsen zoals terrassen van bars en restaurants of bijvoorbeeld bushokjes.
De ontwerptekst spreekt over het uitvoeren van “samenwerkingsacties met de horecasector om naleving te bevorderen”. Het gaat niet alleen om tabak, maar ook om elektronische sigaretten en aanverwante producten. In de tekst worden ook voorbeelden gegeven van regionale of lokale overheden die “rookvrije stranden”-initiatieven hebben. Het ministerie benadrukt dat deze projecten naast gezondheid ook positieve gevolgen hebben voor het milieu. Een van de doelstellingen van het plan is om gebruik van tabak en aanverwante producten en de blootstelling van het milieu aan de uitstoot ervan te verminderen.
Geen rook in privéruimten als er minderjarigen zijn
Een ander punt waar het ministerie op aandringt, is de aanwezigheid van rook in privéruimten als er minderjarigen zijn. De nadruk lijkt in eerste instantie te liggen op het vergroten van het bewustzijn van roken in privéruimten wanneer je met iemand anders samenwoont (zowel thuis, in de auto enz.) en vooral in het geval van kinderen en mensen met gezondheidsproblemen”. Maar de “bewustmaking” leidt tot een verbod via de “wettelijke uitbreiding van rookvrije ruimten (…) in bepaalde privéruimten, met name ruimten waar minderjarigen aanwezig zijn”. Het huidige ministerie wil dat dit veto ook betrekking heeft op personenauto’s. Maar het is niet duidelijk of dit uiteindelijk kan worden opgenomen in de relevante wetgeving.
Reguleren van consumptie en verkoop van vapers
Het document noemt ook als maatregel de regulering van de verkoop en consumptie van tabaksgerelateerde producten. En dan zowel met als zonder nicotine, dus ook vapers. De tekst waarschuwt voor een toename van het gebruik van zowel elektronische sigaretten als waterpijpen onder jongeren. Het gebruik van elektronische sigaretten is tussen 2015 en 2022 verdubbeld.
Roken moet duurder worden
Spanje is nog altijd “de tabakszaak van Europa”. Tabak wordt nu verkocht voor de helft van de prijs van andere Europese landen. In het ontwerp van het alomvattende plan wordt voorgesteld om de belastingen op deze producten te verhogen. Bovendien moeten ze allemaal generieke verpakkingen krijgen. De prijsverhoging moet ook gelden voor elektronische sigaretten met nicotine. Daarvoor wil het ministerie een specifieke belasting invoeren.
Roken beschouwen als chronische ziekte
Het document benadrukt de noodzaak om roken als een chronische ziekte te behandelen. Vaak zijn het eerstelijnszorgartsen zijn die verantwoordelijk zijn m patiënten te helpen bij het stoppen met roken. Maar het gezondheidsplan roept op om ook het ziekenhuis hierbij te betrekken. Daarnaast worden criteria voor het opnemen van rokers in door de gezondheidszorg gefinancierde geneesmiddelenprogramma’s aangepast.