Gaat Spanje belasting voor niet-EU-burgers die onroerend goed kopen verhogen?

door Judith Goeree
belastingdienst

De Spaanse regering heeft plannen gepresenteerd om huizenkopers die niet in Spanje wonen, extra belasting te laten betalen bij de koop van onroerend goed. Pedro Sánchez, de Spaanse premier, stelde maandag voor om een fiscale maatregel in te voeren die het voor niet-EU-burgers financieel minder aantrekkelijk maakt om onroerend goed in Spanje te kopen. De voorgestelde maatregel heeft veel juridische aandacht getrokken, omdat het mogelijk in strijd is met het Europese recht.

Volgens deze week gepresenteerde plannen van de Spaanse regering zouden niet-EU-burgers bij de aankoop van onroerend goed in Spanje te maken krijgen met een belastingverhoging, die kan oplopen tot wel 100 procent. Deze maatregel zou daarmee onder andere gelden voor Britten die onroerend goed in Spanje willen kopen. Na de Brexit gelden zij niet meer als EU-ingezetenen, wat de aankoop van onroerend goed voor hen aanzienlijk kan bemoeilijken. De Spaanse regering wil met deze maatregel bereiken dat de woningmarkt toegankelijker wordt voor ingezetenen van Spanje. Bovendien moet het de druk op de woningmarkt verlichten.

De verhoogde belasting op vermogensoverdracht (ITP-TPO) zou zich moeten richten op de aankoop van bestaande woningen. De belasting op nieuwe woningen is binnen de EU geharmoniseerd. De voorgestelde maatregelen die het Spaanse kabinet voorziet, zouden echter alleen gelden voor al bestaande woningen. Als iemand van buiten de EU een bestaande woning wil kopen, zou die in de toekomst aanzienlijk meer belasting moeten betalen.

Juridische complicaties nieuwe belastingregels

De maatregel roept echter grote juridische vraagtekens op. Mag Spanje extra belasting gaan heffen voor niet-EU-burgers die onroerend goed kopen in het land? Juristen wijzen erop dat de voorgestelde belastingverhoging mogelijk in strijd is met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU). Deze wet garandeert vrije kapitaalbewegingen tussen EU-lidstaten en derde landen. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft eerder soortgelijke belastingmaatregelen verworpen omdat ze in strijd waren met het principe van gelijke behandeling van EU- en niet-EU-burgers.

Eerder werden bijvoorbeeld erfenissen van onroerend goed in Spanje voor niet-EU-burgers fiscaal zwaarder belast. Deze maatregelen werden echter door de Europese rechter teruggefloten. De Spaanse belastingdienst moest de wet aanpassen. Daarmee werd de regelgeving voor niet-ingezetenen uit derde landen gelijk getrokken met die van EU-burgers.

Wat betekent dit voor de Spaanse woningmarkt?

De voorgestelde verhoging van de ITP-TPO zou niet alleen de aankoop van woningen door niet-EU-burgers beïnvloeden, maar ook spanningen veroorzaken tussen de verschillende autonome gemeenschappen in Spanje. De belasting op vastgoedtransacties is namelijk een regionale bevoegdheid, wat betekent dat de regio’s zelf bepalen hoe hoog deze belasting is. Regeringen van regio’s die onder de grootste oppositiepartij, de Partido Popular, vallen, hebben al aangegeven dat zij het niet eens zijn met een belastingverhoging.

PP voelt weinig voor extra belasting onroerend goed in Spanje

Het voorstel vertoont gelijkenissen met eerdere belastingmaatregelen die door de Spaanse regering zijn genomen. Zo werd de belasting op grote vermogens in 2022 landelijk geharmoniseerd. Daarnaast zijn er vergelijkbare plannen voor de belasting op grote erfenissen. Met het voorstel voor de nieuwe belastingmaatregel wil het Spaanse kabinet de Partido Popular mogelijk dwingen om ook de ITP-TPO landelijk te harmoniseren. Deze belasting kan een manier zijn om de belastingdruk beter te verdelen en voor alle autonome gemeenschappen gelijk te stellen.

Wat nu?

De maatregel om belastingverhogingen door te voeren voor huizenkopers van buiten de EU maakt deel uit van de 12 voorstellen die premier Sánchez deze week heeft gepresenteerd. Hoewel de maatregel nog niet is goedgekeurd, lijkt de oppositie er weinig voor te voelen. Bovendien is het onzeker of het voorstel stand zal houden, gezien de mogelijke strijdigheid met de EU-wetgeving. De komende weken zullen meer duidelijkheid moeten bieden over de politieke steun voor de maatregel en de juridische haalbaarheid ervan.

Lees meer over de 12 maatregelen van Sánchez voor de Spaanse woningmarkt: Sánchez presenteert plan woningmarkt en toeristische verhuur Spanje