Dat Spanje het verkorven heeft bij beleggers, bleek gisteren uit drie indicatoren.
Eén: de Spaanse langetermijnrente steeg weer fors, en raakte het peil van 6procent. Dat geeft aan dat beleggers Spaanse obligaties verkopen.
Twee: de premie om Spaanse schuld te verzekeren (cds-premie) steeg tot een peil dat maar een fractie lager ligt dan het record van 23november, tijdens de voorlaatste opflakkering van de crisis. Dat geeft aan dat beleggers de kans op een volledige terugbetaling van de Spaanse schuld steeds kleiner inschatten.
Drie: de Spaanse beursindex Ibex zakte met 3,58 procent, de sterkste dagdaling in een half jaar. Dat geeft aan dat beleggers zich zorgen maken over de toestand van de Spaanse economie.
Noodkredieten
Concrete aanleiding voor de nieuwe onrust waren gegevens van de Spaanse centrale bank, waaruit bleek dat de Spaanse banken de afgelopen maand veel meer gebruik hebben moeten maken van de noodkredieten van de ECB.
Gemiddeld stonden de Spaanse banken in maart voor 227,6 miljard euro in het krijt bij de ECB. De maand voordien was dat nog 152,4 miljard euro. Een toename met 49procent.
De zwakke bankbalansen zijn een bron van zorg. Daarop staan immers de leningen waarmee de enorme vastgoedexplosie is gefinancierd, die geleid heeft tot spookwijken vol lege woningen.
De vastgoedleningen zijn goed voor 400 miljard euro, of 11procent van de totale balans, stelde Dexia Asset Management gisteren vast in een rapport over de Spaanse economie.
Eind 2011 werd 7,6 procent van die leningen niet langer afbetaald, het hoogste percentage sinds 1994. Doordat de huizenprijzen in Spanje snel zakken, moeten de banken kredietprovisies aanleggen die hun winst aanvreten.
Herstelprogramma
Berekeningen van Dexia Asset Management laten zien dat de Spaanse schuld –die einde vorig jaar ongeveer 70procent bedroeg– onder 100 procent kan blijven als grote tegenvallers uitblijven en het herstelprogramma rigoureus wordt uitgevoerd. Daarbij wordt uitgegaan van een gemiddelde rente van 5procent.
Maatregelen stilgelegd
De afgelopen maanden heeft de ECB de eurocrisis beheersbaar gemaakt met twee maatregelen: de verstrekking van zo’n duizend miljard euro aan zeer goedkope leningen aan de banken, en het opkopen van obligaties van probleemlanden, om zo te voorkomen dat de rente te ver zou oplopen.
Beide programma’s zijn nu in principe stilgelegd, zodat ze niet meer kunnen worden ingezet om Spanje te helpen. Maar het opkopen van obligaties kan indien nodig weer worden herstart, zo liet ECB-directeur Benoit Coeuré deze week uitschijnen.
Slechte communicatie
Maar zijn Duitse collega Jörg Asmussen pruttelde meteen tegen. Gisteren kreeg hij steun van Klaas Knot, de voorzitter van de Nederlandse centrale bank en in die hoedanigheid ook ECB-bestuurder.
In een toespraak zei hij dat de Spanjaarden de problemen zelf veroorzaakt hebben door hun slechte communicatie. Gevraagd of het opkopen van obligaties mogelijk was als de Spaanse rente te ver zou oplopen, antwoordde Knot: ‘Ik zie daar nu geen noodzaak toe’.
Maar een lid van de Spaanse regering zei gisteren dat het een ‘vergissing’ zou zijn om een te restrictief beleid aan te houden, omdat Spanje in een ‘noodtoestand’ verkeert,