Else Beekman
Wie de kronkelende wegen tussen Álora en Antequera kent, weet dat de wind daar zelden stilstaat. Het landschap is ruig, open en bij momenten adembenemend. Juist op die plek wil het Noorse energiebedrijf Statkraft een van de grootste windprojecten van Zuid-Spanje realiseren. Het windpark Lagunillas krijgt naar planning een capaciteit van 65,7 megawatt en zou daarmee direct het grootste windpark van Andalusië worden..
Het binnenland van Málaga blijkt de laatste jaren steeds interessanter voor internationale spelers in de energiewereld. De natuurlijke omstandigheden spelen daarbij een belangrijke rol. Ook de infrastructuur en politieke bereidheid doen hun duit in het zakje. Waar eerder vooral zonnepanelen het beeld bepaalden, wint windenergie nu terrein. Statkraft, met zijn wortels in Oslo en een geschiedenis van meer dan 125 jaar, ziet hier een kans die ze niet willen laten liggen.
Wat komt er precies te staan?
Het Noorse windpark gaat volgens planning elf turbines omvatten. Die worden verdeeld over de gemeenten Álora, Antequera en Valle de Abdalajís. Zes ervan zijn goed voor 7,2 megawatt elk en hebben imposante wieken van 172 meter. De overige vijf zijn iets kleiner, met 4,5 megawatt per stuk. Voor noodgevallen zijn nog drie reserve-eenheden gepland. Samen leveren ze energie voor duizenden huishoudens.
De opgewekte stroom wordt via een ondergronds netwerk van bijna 35 kilometer vervoerd naar een nieuwe transformator in het projectgebied Lagunillas. Van daaruit gaat het bovengronds verder, richting het verzamelpunt bij Tajo de la Encantada. Opvallend: geen van de kabels of constructies raakt beschermde natuurgebieden, iets waar in de planning bewust rekening mee is gehouden.
Vogels, vleermuizen en voorzichtigheid
Hoewel het windpark buiten beschermde natuurgebieden valt, waarschuwen ecologen voor mogelijke ecologische gevolgen. De geplande hoogspanningslijn loopt parallel aan bestaande lijnen van nabijgelegen zonneparken, zoals Stopper Solar en Rehala Solar. Daardoor kan de samenhang tussen kwetsbare natuurzones binnen het netwerk van Red Natura 2000 in het gedrang komen.
Vooral vogels en vleermuizen zijn gevoelig voor deze ingrepen. De geplande route loopt dwars door een belangrijke trekcorridor voor vogels, wat de kans vergroot op botsingen en verstoring van hun verspreiding. Het rapport van de milieudienst noemt in het bijzonder de aanwezigheid van bedreigde soorten als de rode wouw en de aasgier. Ook kwetsbare soorten zoals de monniksgier, grauwe kiekendief en gekraagde roodstaart zijn in het gebied waargenomen.
Om negatieve effecten te beperken, worden mitigerende maatregelen voorgesteld. Eén daarvan is het tijdelijk stilzetten van turbines bij lage windsnelheden, om de kans op aanvaringen te verminderen. Het is een goed voorbeeld van de voortdurende afweging tussen energieopwekking en natuurbescherming.
Beloftes van werkgelegenheid
Zoals bij alle grote projecten met veel impact op de leefomgeving wordt ook dit project begeleid door beloftes van werkgelegenheid. Niet alleen tijdens de bouw, wanneer er beton, kabels en hijskranen nodig zijn, maar ook op langere termijn. Voor onderhoud, voor toezicht, voor monitoring. Horeca en lokale dienstverleners profiteren mee, zeker in kleine dorpen waar elke opdracht telt.
Turbines als buren
En net als bij andere soortgelijke projecten van deze omvang staat niet iedereen te juichen. Vanuit dorpen zoals La Hoya en Los Nogales zijn de turbines straks duidelijk zichtbaar. En op minder dan 500 meter van sommige molens staan gewoon huizen, elf stuks, om precies te zijn. Hoe combineer je de energietransitie met woongenot? Die vraag hangt als een schaduw boven elk groot project.
Málaga maakt inhaalslag
De provincie Málaga loopt al enigszins achter als het om windenergie gaat. Sinds 2015 kwam er amper 75 megawatt bij. Ter vergelijking: het bestaande grootste park in Almargen, Altamira, haalt 49,3 MW. Project Lagunillas zou die grens dus ruimschoots doorbreken.
Maar nu ontwikkelt de regio rond Antequera zich razendsnel tot een centrum voor hernieuwbare energie. Volgens het milieueffectrapport van het project Lagunillas bevinden zich binnen een straal van 20 kilometer:
- In totaal 66 operationele windturbines;
- Meerdere zonneparken, zoals Posets Solar en Faballones Solar (samen goed voor 199,46 MW);
- Nog eens vier grote zonneparken in aanleg, waaronder Stopper Solar en Rehala Solar, die gezamenlijk 450 MW vertegenwoordigen;
- Nieuwe projecten in voorbereiding met een totale geplande capaciteit van ruim 1.400 MW;
- Maar liefst 22 bovengrondse hoogspanningslijnen binnen een straal van 15 kilometer.
Daarmee lijkt dit gebied een kernrol te spelen in de Andalusische energietransitie. Lagunillas is daarin de grootste schakel tot nu toe.
Bron: oorspronkelijk bericht in El Español en Diario SUR