Toch is het aantal internationale studenten nog steeds erg weinig vergeleken met andere Europese landen. Spanje is het OESO-land (OESO is de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) dat de grootste toename in buitenlandse universiteitsstudenten heeft. Spanje was al het land met de meeste studenten in het Erasmus-programma. Er was echter een tekort aan internationale studenten door de overmatige bureaucratie die vereist is om te studeren in Spanje.
In 2014 besloot ex-minister José Ignacio Wert de toelatingsexamens tot de universiteiten te laten vervallen voor buitenlandse studenten. Het effect van dat besluit was een groeiend aantal internationale studenten dat voor Spanje koos.
Uit het International Migration Outlook 2018-rapport dat afgelopen woensdag door de OESO in Parijs is gepresenteerd, blijkt dat het aantal internationale studenten in Spanje tussen 2014 en 2015 met 56% toenam. Dat is de grootste toename van alle 35 OESO-landen. De gemiddelde groei in alle OESO-landen is 8%. In landen als het Groot Brittannië of Frankrijk is er amper in toename in internationale studenten geweest. Waarom dan wel in Spanje?
Thomas Liebig, specialist in internationale migratie van de OESO vertelt dat dat onder andere komt doordat Spaanse universiteiten hun internationaliseringsaanpak hebben gewijzigd. “Deze toename heeft te maken met het imago van Spanje in de rest van de wereld. Ik denk dat het gekoppeld is aan het internationale prestige van sommige Spaanse faculteiten”, aldus Liebig.
Tijdens de economische crisis richtten de universiteiten hun blik op het buitenland om internationale studenten aan te trekken, aangezien deze tot vier keer meer collegegeld betalen dan Spaanse studenten. Deze aanpak en de afschaffing van de toelatingsexamens voor buitenlandse studenten was de reden waardoor Spaanse universiteiten hun ‘horizon konden verbreden’.
Niet alleen Europese studenten willen graag in Spanje studeren, ook studenten uit verre landen in bijvoorbeeld Azië wensen in Spanje te studeren. Studenten uit China zijn degenen die het vaakst in een OESO-land willen studeren. Meer dan de helft van de internationale studenten zijn afkomstig uit Azië.
Toch kunnen Spaanse universiteiten nog internationaler worden. Ongeveer 750.000 buitenlandse studenten studeren in Spanje. Dat is slechts 3% van het totaal aantal studenten. In het Verenigd Koninkrijk gaat het om 431.000 internationale studenten (18% van het totaal). In Frankrijk zijn er 239.000 buitenlandse studenten (10%). In de hele Europese Unie is het aantal buitenlandse studenten gemiddeld 8%v van het totaal. Volgens Liebig zijn deze studenten de hoogopgeleide immigranten van de toekomst.
Het rapport over migratie
Het rapport van de OESO duidt aan dat Spanje het hoogste aantal geregistreerde immigranten heeft gekend sinds 2009. In 2016 ging het om 112.700 immigranten en in 2015 was het aantal nieuwkomers 40.800. Dat is een toename van 22%. De meeste immigranten komen uit Marokko, daarna volgen Roemenië, Colombia en Venezuela.
Emigratie uit Spanje neemt af
Voor het eerst in tien jaar tijd is het aantal Spaanse emigranten afgenomen. Spanjaarden emigreren het meest naar Groot Brittannië, Frankrijk, Duitsland en de Verenigde Staten. Door de verbeterde economie is het aantal Spaanse remigranten toegenomen. 62.000 Spanjaarden keerden terug in 2016. In 2015 waren het er 52.000. Het migratiesaldo is verbeterd, maar blijft negatief.
Beter werk voor de immigranten
Spanje is het land waar het werkaanbod voor immigranten het meest is toegenomen. “Buitenlanders verloren tijdens de crisis het eerst hun baan. Nu kunnen ze weer aan de bak doordat de arbeidsmarkt is verbeterd”, aldus Liebig. Het percentage werklozen onder buitenlanders is nog steeds erg hoog (25% in 2016), maar het is 3,7% lager dan het jaar ervoor.
Toename van illegale immigranten
Het rapport brengt ook naar voren dat het aantal illegale immigranten is toegenomen. De meeste illegalen komen het land binnen via de Straat van Gibraltar. “De druk van deze illegale migranten is een uitdaging voor Spanje. De continue samenwerking tussen de landen van oorsprong en de doorgangslanden zoals Marokko, Senegal en Mauritanië is belangrijk om deze vorm van immigratie tegen te gaan”, volgens de OESO.
Meer asielaanvragen, vooral van Venezolanen
Asielaanvragen zijn met 6,6% toegenomen in 2016. En de cijfers uit 2017 tonen dat deze aanvragen zozeer zijn toegenomen dat ze alle records breken. De OESO wijdt die toename aan het aantal Venezolanen dat politiek asiel aanvraagt in Spanje. In 2015 waren dat er 585 en in 2017 waren het er meer dan 10.600. Daarna zijn het de Syriërs die het meest asiel aanvragen.
Het rapport van de OESO toont ook aan dat 1.300 asielzoekers uit Griekenland en Italië naar Spanje werden verplaatst ondanks de moeilijkheden om dit nieuwe proces ten uitvoer te brengen waardoor Spanje zich niet aan de gemaakte afspraken over opname van asielzoekers kon houden. Door de toename in asielaanvragen moest het systeem voor asielaanvragen opnieuw gestructureerd worden om het grote aantal aanvragen te kunnen verwerken en om de opnamecapaciteit te kunnen vergroten. De NGO’s beweren dat deze herstructurering onvoldoende is en dat er op dit moment een wachtlijst van 43.000 personen bestaat.