Parasoloorlog Spanje: strandplekken al bezet voor de zon opkomt

Terwijl het op veel Spaanse stranden nog donker is en de laatste feestgangers huiswaarts keren, verschijnen de eerste badgasten al met stoelen en parasols onder de arm. Nog voor zonsopkomst zetten ze hun spullen neer op de eerste rij, pal aan de vloedlijn, om hun plek alvast veilig te stellen voor later op de dag.

Het is een even triest als verbazingwekkend bekend tafereel aan de Spaanse kust: nog vóór de dag begint, worden parasols al strategisch in het zand geplant. De vroege vogels keren daarna rustig terug naar huis of bed, in de geruststellende wetenschap dat hun plek straks verzekerd is. Tegen de tijd dat de andere strandgangers arriveren, is hun plek allang geclaimd.

Vóór zonsopkomst al paraat

Onlangs doken opnames op uit Torrevieja die meteen viral gingen. Het fenomeen van een strandplek reserveren is niet nieuw in Spanje, maar deze beelden laten zien hoe ver sommigen daarin gaan. Terwijl het nog pikdonker is, arriveert een man om 05.36 uur aan zee. Vijf minuten later staan zijn parasol én twee ligbedden al opgesteld – niet om alvast van de zon te genieten, maar om het beste stukje strand te bezetten voor later op de dag.

Deze ‘guerra de las sombrillas’, ofwel parasoloorlog, is inmiddels een terugkerend zomers fenomeen op de populairste stranden van Spanje. Wie het dichtst bij de zee wil liggen, moet vroeg uit de veren. En dat vroeg wordt steeds vroeger. Sommige badgasten komen alleen om hun parasol en stoelen neer te zetten, om vervolgens weer te vertrekken en pas later terug te keren.

Handel in strandplekken

Aan de drukbezette oostelijke kustregio is de strijd om het zand zelfs uitgegroeid tot een lucratief handeltje. Volgens La Opinión de Málaga zijn er mensen die in alle vroegte, nog vóór zonsopgang, parasols op het strand zetten om zo plekken te reserveren – en die later op de dag voor 10 euro per stuk aan toeristen verhuren. De lokale politie trad vorig jaar op en nam in één week tijd dertig van deze parasols in beslag.

Strand wordt privébezit

Wat begint als een onschuldige ochtendroutine, leidt steeds vaker tot situaties waarin openbare ruimte als privégebied wordt behandeld. En niet alleen met parasols. In Vigo gingen vorig jaar beelden rond van badgasten die hele percelen op het strand afbakenen met windschermen, alsof ze zich in hun eigen vakantie-bungalow bevinden – compleet met stoelen, koeltassen en tafeltjes.

Niet alleen op het strand

Ook bij zwembaden gaat het er fel aan toe. In 2022 ging een video viraal van hotelgasten die letterlijk renden om als eerste een ligbed te bemachtigen zodra het zwembad om 7.59 uur openging. Op TikTok circuleren talloze vergelijkbare video’s, waaronder een waar gasten hun handdoeken in een rij leggen om ‘virtueel’ in de wachtrij te staan bij een hotelzwembad in Mallorca.

Wat zegt de wet?

Mag dit allemaal? Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat deze praktijken vaak in strijd zijn met de wet. Volgens de Spaanse Kustwet (Ley de Costas 2/1988) is het verboden om stranden als privéruimte te gebruiken. Sommige gemeenten, zoals Torrevieja, hebben de regels aangescherpt. Wie spullen neerzet zonder erbij aanwezig te zijn, riskeert een boete.

Dat overkwam een strandganger in Torrevieja al in 2015. Hij werd beboet met 150 euro omdat hij bij zonsopgang zijn parasol had geplaatst op een toplocatie aan het strand. Zijn bezwaar – dat hij even een duik had genomen – werd door de rechter verworpen.

Problemen voor schoonmaakploegen

Volgens gemeenteraadslid Javier Manzanares is het ´plekje reserveren´ een bekend probleem. “Iedereen in Torrevieja weet dat er mensen zijn die om 5.30 uur hun parasol neerzetten en dan weer vertrekken. Dat maakt het lastig voor de schoonmaakploegen, die tot 6.00 uur hun werk doen op de stranden.”

Regels verschillen per gemeente

Wie zeker wil weten wat is toegestaan, doet er goed aan de gemeentelijke strandverordening te bekijken. In Torrevieja geldt dat het verboden is om strandmeubilair te laten staan zonder erbij aanwezig te zijn. Ook andere gemeenten hebben regels. Zo publiceerde Cullera (Valencia) in 2022 een verordening waarin staat dat er vóór 8.00 uur geen persoonlijke spullen op het strand mogen worden gezet. Wie zich daar niet aan houdt, kan een boete krijgen van 750 tot 3.000 euro.

Boetes in andere badplaatsen

In onder andere Torrox, Vélez-Málaga, Algarrobo en Nerja (Málaga) en Gandía (Valencia) is het eveneens verboden om handdoeken of parasols neer te zetten om een plek te reserveren. In sommige plaatsen, zoals Algarrobo en Torrox, worden deze spullen zelfs verwijderd door de gemeente. Terugkrijgen kan pas na betaling van een boete van 30 euro.

Strand op Mallorca ontruimd na beet door roofvis