Ryanair: drie miljoen extra passagiers als Spanje luchthaventaks verlaagt

door Else BeekmanElse Beekman
Ryanair en Aena luchthavenbelasting

Ryanair belooft drie miljoen extra passagiers naar Spanje te vervoeren via 14 regionale luchthavens, op voorwaarde dat Aena, de Spaanse luchthavenautoriteit, de luchthavenbelastingverlaagt. Deze krachtige boodschap heeft de Ierse prijsvechter naar de Spaanse minister Oscar Puente van Vervoer gestuurd.

De lowcostmaatschappij gaf afgelopen donderdag aan haar activiteiten op zeven kleinere luchthavens te verminderen, omdat de huidige tarieven en incentives van Aena volgens hen niet effectief zijn om de luchthavens aantrekkelijk te houden. Die verminderde capaciteit werd vertaald in 12 geschrapte routes en 800.000 stoelen minder voor Spanje.

De Ierse luchtvaartmaatschappij vroeg zelfs om een breuk met Aena’s netwerkmodel. In dat model steunen de grotere luchthavens de kleinere. Hierdoor kan Ryanair geen winst maken op kleinere luchthavens, waardoor het bedrijf heeft besloten minder vaak op deze locaties te vliegen.

Javier Gándara, voorzitter van ALA, de Spaanse vereniging voor vliegmaatschappijen, benadrukt echter dat dit een “individuele discrepantie” van Ryanair betreft, die niet representatief is voor de gehele sector. Het model van Aena, beheerder van 47 Spaanse luchthavens, biedt volgens Gándara aanzienlijke voordelen. “De kosten voor de luchthavens worden niet door de belastingbetaler gedragen, maar door de luchtvaartmaatschappijen via de luchthaventarieven,” legt Gándara uit. Dit systeem maakt het mogelijk om kleinere luchthavens operationeel te houden, zelfs als ze minder winstgevend zijn, zonder dat het de publieke financiën belast.

Aena’s reactie op dreiging Ryanair

In een brief aan de minister, die zowel in het Engels als Spaans was opgesteld, ontkende Ryanair de beschuldigingen van ‘chantage’ die door Aena werden geuit. De luchtvaartmaatschappij benadrukt dat haar voorstellen voor uitbreiding al eerder waren gepresenteerd. Ryanair stelt dat het model van Aena, waarbij de nadruk ligt op grotere luchthavens, niet werkt voor kleinere luchthavens die minder commercieel winstgevend zijn.

Volgens Ryanair zou een verlaging van de luchthaventarieven op kleinere luchthavens kunnen leiden tot een substantiële groei van hun passagiersaantallen. Dat zou een wederzijdse versterking van het luchtvervoer in de regio’s mogelijk maken. De luchthavens waar Ryanair het over heeft zijn onder meer Valladolid en Jerez de la Frontera, waar de groei respectievelijk 249% en 94% zou moeten zijn. Het vliegveld van Jerez verliest door de stap van Ryanair bijvoorbeeld directe verbindingen met Londen, Barcelona en Palma. Verder zou de vliegmaatschappij de diensten verminderen op de luchthavens van Vigo, Santiago, Zaragoza, Asturias y Santander.

Voorwaarden van ministerie voor verdere onderhandelingen

Het ministerie van Vervoer heeft aangegeven dat Ryanair eerst de situatie moet herstellen zoals die was voor de beslissing om terug te trekken. Minister Puentes, die zelf uit Valladolid komt, voelde de beslissing van Ryanair om daar terug te trekken als een persoonlijke aanval. Het ministerie stelt dat het gesprek pas verder kan gaan als Ryanair de geplande vermindering van capaciteit ongedaan maakt.

Aena benadrukte in een reactie bovendien dat de “miljardeninvesteringen” die Ryanair noemde in hun verklaringen, voornamelijk ten goede komen aan vliegtuigfabrikanten zoals Boeing, en niet aan de Spaanse luchthavens. Volgens Aena zijn de investeringen in de luchthavens volledig de verantwoordelijkheid van het bedrijf zelf. Bovendien noemt Aena de tarieven van de luchthavens “openbaar en transparant.” Het bedrijf voegde eraan toe dat het “maximale faciliteiten” biedt aan de 150 luchtvaartmaatschappijen die op de luchthavens opereren.

Gevolgen voor kleinere luchthavens

Ryanair blijft kritiek leveren op wat zij beschouwt als de inefficiëntie van Aena’s beleid met betrekking tot kleinere luchthavens. Volgens de Ierse maatschappij zouden deze luchthavens slechts een derde van hun capaciteit benutten. Zonder verandering zal de luchtvaartmaatschappij haar middelen blijven verschuiven van regionale luchthavens naar grotere luchthavens in Spanje zoals Madrid, Barcelona, Palma en Málaga. Ook wijst Ryanair naar buurlanden zoals Marokko en Italië, waar zij kleinere luchthavens als meer competitief beschouwt.

Andere vliegmaatschappijen vullen graag het gat

In een poging het verlies te beperken, heeft Aena gesprekken gestart met luchtvaartmaatschappijen als Vueling, Volotea, Air Nostrum en Binter. Het doel is om de leegstaande vliegtuigen en slots na vertrek van Ryanair op deze luchthavens in te vullen met nieuwe vliegverbindingen van deze maatschappijen. Zo hoopt Aena de schade van het vertrek van Ryanair te beperken.