Else Beekman
Steeds meer mensen spreken Spaans. In 2025 spreken wereldwijd 635 miljoen mensen de taal. Daarmee is het Spaans de derde meestgesproken taal ter wereld. Alleen het Mandarijn en het Hindu hebben meer sprekers. Bovendien is de taal een van de snelstgroeiende wereldtalen, zowel qua moedertaalsprekers als qua mensen die het als vreemde taal leren. Wel zijn er zorgen over bijvoorbeeld de positie van de taal in de Verenigde Staten.
Meer dan 600 miljoen Spaanstaligen
Het Instituto Cervantes publiceerde dit weekend hun jaarlijkse rapport over de taal tijdens de grote boekenbeurs in Guadalajara. Hieruit blijkt dat het aantal Spaanstaligen in één jaar met 5 procent is gegroeid. Nog altijd wonen de meeste sprekers van het Spaans in Latijns-Amerika. Daar is Mexico de absolute koploper met bijna 125 miljoen mensen die Spaans spreken. Ook opvallend is dat ruim 530 miljoen mensen Spaans spreken als moedertaal. Daarmee staat de taal op de derde plaats wereldwijd.
Spaans is officieel in 21 landen, naast Spanje vooral in Latijns-Amerika. Al zijn er wel kleine regionale verschillen in officiële taalstatus. Zo kennen enkele landen meertaligheid met inheemse talen.
Spaans wint terrein buiten Spaanstalige landen
Spaanssprekenden zijn al lang niet meer alleen inwoners van Spanje of Latijns-Amerikaanse landen. Eén op de tien moedertaalsprekers woont inmiddels in een land waar Spaans niet als officiële taal geldt. Denk aan grote gemeenschappen in de VS, Duitsland, Frankrij, de Filipijnen of zelfs Zweden.
Ook groeit het aantal mensen dat zich Spaans als tweede taal eigen wil maken al jarenlang gestaag. Na Engels is het Spaans de taal die het meest wordt gestudeerd ter wereld. In het afgelopen decennium nam het aantal studenten Spaans wereldwijd met 20 procent toe tot een totaal van 24 miljoen mensen die het als vreemde taal leren. Volgens Francisco Moreno van het Observatorio Global del Español ligt daar een belangrijk toekomstpotentieel: kinderen van migranten, expats en studenten vormen nieuwe generaties die de taal omarmen.
Ook digitaal is de Spaanse taal bezig aan een opmars. Op internet en sociale media behoort het tot de toptalen en wordt vaak genoemd als tweede of derde taal online. Een bijkomend voordeel is dat dit de zichtbaarheid van Spaanstalige cultuur, muziek en audiovisuele productie enorm vergroot.
“Verdachte taal” in de VS
Toch gaat het niet overal van een leien dakje. In de Verenigde Staten spreken bijna 50 miljoen mensen Spaans als eerste taal. Desondanks is daar het publieke imago van Spaans als taal aan het schuiven. Moreno wees op uitspraken van voormalig president Donald Trump, die de taal en haar sprekers regelmatig in een negatief daglicht plaatsten.
“Niemand stopt thuis met Spaans spreken omdat een politicus dat zegt,” aldus Moreno tijdens de persconferentie. “Maar als je als Spaanstalige ineens als verdacht wordt gezien, of als ‘minder Amerikaans’, dan tast dat op termijn wel het zelfvertrouwen van sprekers aan. En daarmee ook het prestige van de taal.”
Taal van migratie en cultuur
Het rapport noemt Spaans ook nadrukkelijk een migratietaal. De taal reist mee met mensen. Ze wordt gesproken op werkvloeren in Canada, in klaslokalen in Zwitserland en op pleinen in Buenos Aires én Brussel. En juist die verspreiding maakt haar krachtig.
Tegelijk is het een levende taal, vol klanken, variaties en accenten, van het zangerige Spaans uit Andalusië tot het snelle ritme van Colombia. Dat maakt haar ook rijk en aantrekkelijk voor wie de taal leert.
Boeken en erkenning
Tijdens de boekenbeurs in Guadalajara werd ook stilgestaan bij de culturele waarde van de taal. Luis García Montero, directeur van het Instituto Cervantes, nam deel aan een eerbetoon aan de Mexicaanse schrijver Gonzalo Celorio, die onlangs de prestigieuze Premio Cervantes won.
Spaanse taal en cultuur blijven onverminderd populair