Else Beekman
De wet ter afschaffing van de prostitutie is in de maak zonder dat degenen waarover het gaat en er direct door worden geraakt, gehoord worden. In de afgelopen drie maanden heeft het ministerie onder leiding van Irene Montero drie manieren aangekondigd waarop het budget van 217 miljoen euro zal worden toegewezen:
- 204 miljoen euro in het Camino-plan – goedgekeurd op 20 september – beoogt economische, arbeids- en sociale voorzieningen te bieden aan slachtoffers van mensenhandel, seksuele uitbuiting en vrouwen in de context van prostitutie;
- 12,9 miljoen euro voor de uitvoering van het zogenaamde Sociaal en Arbeidsintegratieplan, dat gebaseerd is op subsidies aan entiteiten die zich inzeten voor de sociale en arbeidsintegratie van vrouwen in de bovengenoemde omstandigheden;
- 101.887,96 euro gaat naar een onderzoek waarmee het aantal en de verdeling van de sekswerkers in Spanje in kaart moet worden gebracht.
Het bedrag voor het onderzoek, genoemd in het derde punt, wordt volgens de delegatie tegen gendergerelateerd geweld gerechtvaardigd omdat “de gegevens en onderzoeken over prostitutie, seksuele uitbuiting en mensenhandel voor seksuele uitbuiting op nationaal en internationaal niveau schaars zijn”. Bovendien zijn die gegevens over het algemeen kwalitatief en gebruiken niet-representatieve of vertekende steekproeven. Dat betekent dat er een grote verscheidenheid aan cijfers en gegevens naast elkaar bestaat”.
Bekijk ook: Bijna een derde van de mannen in Spanje heeft betaalde seks gehad
Deze visie staat in schril contrast met cijfers waaruit zou blijken dat van de 45.000 vrouwen die in Spanje als prostituee zouden moeten werken tussen de 90 en 95% het slachtoffer is van mensenhandel of seksuele uitbuiting. Op basis van deze cijfers baseert men de wet 122/000240 die nog vóór het einde van dit jaar moet worden goedgekeurd.
Niemand heeft echter de prostituees waarover de wet gaat geraadpleegd. Belangenverenigingen die hen vertegenwoordigen vragen echter al maanden om een ontmoeting met Montero. Ze willen dat de minister luistert naar hun argumenten en ervaringen. Tot op heden heeft Montero geen verhoor aan dit verzoek gegeven.
Een wet “voor hen” en “met hen”
Daarom organiseert het platform Stop Afschaffing sinds afgelopen juni elke maand demonstraties in de belangrijkste steden van Spanje om te eisen dat er een wet “voor hen” wordt gemaakt “met hen”. Er is geen enkele vereniging of belangenorganisatie van sekswerkers geraadpleegd bij het formuleren van de wet”, zegt het platform in de Spaanse pers.
Boetes en gevangenisstraffen
Het wetsvoorstel, gepromoot door de PSOE en gesteund door Unidas Podemos en de PP, omvat de wijziging van artikel 187 van het Wetboek van Strafrecht. Die houdt in dat de pooier op een algemene manier kan worden bestraft zonder dat er een uitbuitingsrelatie vereist is – met boetes en gevangenisstraffen van één tot drie jaar. Ook derde partijen zoals eigenaren van panden waar prostitutie wordt bedreven, worden gestraft met gevangenisstraffen van twee tot vier jaar, inclusief boetes voor al degenen die profiteren van sekswerk.
Veroordeeld tot illegaliteit
Het platform Stop Afschaffing verzet zich met verschillende argumenten tegen de nieuwe wetgeving. Een van de belangrijkste is dat de wet de facto alle vormen van sekswerk verbiedt door alle gerelateerde diensten, inclusief huisvesting, te bestraffen. Bovendien laken ze het feit dat de tot nu toe beschikbare gegevens waarop besluitvorming wordt gebaseerd niet betrouwbaar zijn. Daarbij waarschuwen academici en experts dat de criminalisering van sekswerk onvermijdelijk leidt tot illegaliteit. Dan is er nog het argument dat de processen van niet-vrijwillige herintegratie in de praktijk niet erg effectief zijn. “Sekswerkers vragen niet om gered te worden, maar juist om te worden gerespecteerd en om rechten”, stellen ze.
Herintreding lastig in land met hoge werkloosheid
Anderzijds wijzen zij erop dat Spanje een land is met een hoge werkloosheid en een omvangrijke ondergrondse economie in verhouding tot andere Europese landen. Dat zou de confrontatie met de gedwongen herintreding van een groot en onbekend aantal sekswerkers een actie maken van hoog sociaal risico. “In een land met ernstige woning- en werkgelegenheidstekorten kan een politieke actie van massale gedwongen re-integratie catastrofale gevolgen hebben”, klinkt het.
Bekijk ook: Spanje een paradijs voor gedwongen prostitutie
“Met de onderzoeksgegevens op tafel slaat de wet nergens op. Het zal leiden tot meer delinquentie, marginalisering, stigmatisering en sociale minachting”, zegt antropoloog Carmen Meneses, die maandenlang in verschillende clubs heeft gewoond om het fenomeen te bestuderen.
Eerst hervorming arbeidsmarkt en immigratiewet nodig
“Als je prostitutie echt wilt beheersen, moet je eerst de arbeidsmarkt hervormen en de immigratiewet wijzigen. De meeste vrouwen die sekswerk verrichten, doen dit om geld te verdienen, doorlopend of sporadisch. En de meeste buitenlanders op die markt hebben geen verblijfsvergunning en kunnen dus niet legaal werken. Twee omstandigheden die ten grondslag liggen aan de redenen waarom vrouwen voor prostitutie kiezen”, voegt de onderzoeker toe.