Judith Goeree
Met miljoenen uit Brussel gaat Spanje de komende drie jaar zijn steden groener maken. In totaal krijgen twaalf projecten voor stedelijke vergroening 39,3 miljoen euro uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (FEDER). Het gaat om initiatieven in onder meer A Coruña, Barcelona en Castellón, die parken, schoolpleinen, rivieren en zelfs kustzones nieuw leven inblazen.
Volgens de Spaanse vicepresident en minister voor Ecologische Transitie Sara Aagesen is dit hard nodig: “We leven in een klimaatcrisis. We moeten onze steden aanpassen en dat kunnen we alleen samen doen.”
Grote vraag naar Europese steun
De belangstelling voor groene stadsprojecten was overweldigend. In totaal kwamen er 87 voorstellen binnen, samen goed voor 276 miljoen euro. Dat is bijna zeven keer het beschikbare budget en laat zien hoe groot de behoefte aan stedelijke vergroening in Spanje is.
De steeds hetere zomers maken die noodzaak duidelijk. Steden zoeken naar manieren om verkoeling te brengen met meer groen. Parken, bomen, groenzones en daktuinen verlagen de temperatuur, verbeteren de luchtkwaliteit en slaan bovendien CO₂ op.
Regionale verdeling van de fondsen
Een nieuw element in deze ronde is dat de steun wordt afgestemd op de economische situatie van de regio’s. Armere regio’s zoals Andalusië, Castilla-La Mancha en Extremadura krijgen tot 85 procent van hun projectkosten vergoed. Voor overgangsregio’s zoals Galicië, Valencia of Murcia ligt dat op 60 procent. De Canarische Eilanden vormen een uitzondering en krijgen net als de armste regio’s 85 procent. De rijkere regio’s, waaronder Madrid, Catalonië en Baskenland, krijgen minder steun: maximaal 40 procent.
Betrokken steden en instanties
Van Galicië tot Andalusië: overal in Spanje krijgen steden en gemeenten steun voor vergroening. Zo maken A Coruña en Vigo in het noorden plannen voor meer parken en bomen, terwijl Salamanca en Fuenlabrada inzetten op groene schoolpleinen. In het zuiden doen plaatsen als Andújar, Valdepeñas en San Bartolomé de Tirajana mee, en ook Castellón de la Plana aan de Middellandse Zee staat op de lijst. Zelfs grote stedelijke verbanden zoals het Área Metropolitana de Barcelona en de Diputación de Jaén hebben projecten binnengehaald. Vaak gebeurt dat in samenwerking met ngo’s en universiteiten, die hun kennis en ervaring inbrengen.
Voorbeelden van stedelijke projecten
In Castellón de la Plana krijgt het project Naturaleza en Red 3,5 miljoen euro om de stad groener en leefbaarder te maken. Schoolpleinen veranderen er in groene oases met pergola’s en tuinen, daken worden beplant en vijvers in stadsparken krijgen een ecologische opknapbeurt.
Verderop in het noorden werkt Gijón met 3,2 miljoen euro aan Ecoresiliente, een ambitieus plan dat 1,2 miljoen vierkante meter stad vergroent. Bewoners doen er actief mee, bijvoorbeeld bij het herstel van de rivier Piles en de inrichting van schoolpleinen.
Ook A Coruña zet stappen: met 2 miljoen euro wordt gewerkt aan groenere wijken, met nieuwe bomen, herstelde parken en meer toegankelijke natuur voor de inwoners.
Breder kader: 85 projecten in totaal
Met de nieuwe toekenningen loopt het aantal groene stadsprojecten in Spanje op tot 85. Samen gaat het om ruim 233 miljoen euro. Een groot deel daarvan komt uit het Spaanse Herstelplan (PRTR), dat wordt betaald met Europese Next Generation-gelden. Dat plan moet het land na de coronacrisis helpen om groener en duurzamer te worden. Binnen het PRTR is al bijna 200 miljoen euro beschikbaar gesteld voor het vergroenen van steden en het herstel van rivieren.
De projecten worden gecoördineerd door de Fundación Biodiversidad, een stichting van het ministerie van Ecologische Transitie. Zij zorgt ervoor dat de Europese middelen goed terechtkomen en gebruikt worden voor vergroening en natuurherstel in Spaanse steden.
Impact op stad en samenleving
Dankzij deze projecten krijgen wijken met veel steen, asfalt en beton meer ademruimte. Bomen en parken brengen schaduw en verkoeling tijdens hete zomers, groene zones helpen regenwater beter op te vangen en verminderen zo het risico op overstromingen. Tegelijk keren vogels, insecten en planten terug in de stad.
Voor bewoners betekent het vooral gezondere, prettigere plekken om te leven. Met steun uit Europa, aangevuld door regio’s en gemeenten, zet Spanje zo een belangrijke stap naar steden die niet alleen klimaatbestendig zijn, maar ook veel leefbaarder.
Bronnen: MITECO, Levante EMV
‘Spanje zit vast in klimaatnoodtoestand’