Vijf van die maatregelen zullen binnen honderd dagen worden uitgevoerd om de klimaatverandering tegen te gaan. Teresa Ribera, minister van Milieu en Ecologische Transitie bevestigde dat het akkoord het bewijs is voor de ‘ferme belofte’ van deze regering om in actie te komen ‘voor klimaatrechtvaardigheid’, ‘voor de toekomst’ van het land en voor ‘verantwoordelijkheid’.
De minister zal hiertoe een wetsvoorstel Klimaatverandering en Energetische Transitie naar het parlement sturen. Met het akkoord is Spanje, samen met Ierland, Canada en Frankrijk een van de pionierende landen die een dergelijke verklaring goedkeuren.
Klimaatneutraliteit
De regering verklaart de klimatologische noodsituatie als reactie op de algemene consensus die daarover bestaat binnen de wetenschappelijke en internationale gemeenschap. Er wordt uit die hoek dringende actie geëist om het milieu te beschermen en de doelstellingen van klimaatneutraliteit zo snel mogelijk te bereiken. Met klimaatneutraliteit wordt gedoeld op een situatie waarin de actie van de mens geen invloed heeft op het wereldwijde klimaat.
Klimaatverandering goed merkbaar in Spanje
Volgens de Spaanse regering is de klimaatverandering een feit: Het afgelopen decennium was het warmste in de geschiedenis en 2019 was het warmste jaar in heel Europa en het tweede warmste jaar op wereldniveau sinds gegevens hierover zijn geregistreerd. De effecten van de klimaatverandering zeker in Spanje zeer merkbaar. Volgens de mondiale meteorologische organisatie is wereldwijd de temperatuur gestegen met 1,1 graden Celcius. In Spanje gaat het om 1,7ºC, zo liet het Spaanse weerinstituut Aemet afgelopen december weten.
Vaker noodweer
70 procent van de Spaanse grond loopt het risico te veranderen in woestijn en de Middellandse Zeekust en de Canarische Eilanden zullen extra kwetsbaar zijn als de zeespiegel stijgt. Het vaker voorkomende noodweer, zoals de afgelopen dagen gezien in het oosten van Spanje wijzen ook op die veranderingen. We zullen volgens deze lezing vaker te maken krijgen met klimaatextremen zoals orkaanstormen, stortregens en extreme temperaturen.
Vijf maatregelen
Als doel en ‘enige mogelijke weg’ wordt in het akkoord gesteld dat in 2050 klimaatneutraliteit bewerkstelligd moet zijn. De vijf maatregelen waaraan prioriteit gegeven zal worden, zijn:
1. Wet op Klimaatverandering en Energetische Transitie: Het doel van deze wet is om in 2050 nul netto uitstoot te hebben, met een 100 procent hernieuwbare elektriciteitsvoorziening, een volledig uitstootvrij wagenpark en een systeem van landbouw dat niet vervuilend is.
2. Ontkoling: De komende maanden zal de koers worden bepaald tot ontkoling van Spanje op lange termijn.
3. Nationaal Plan ter Aanpassing: Het tweede plan van aanpassing aan de klimaatverandering wordt gepresenteerd en dit is inclusief een nationaal klimaat observatiesysteem en het samenstellen van een menu van impact indicatoren.
4. Vergadering van burgers over de klimaatverandering in Spanje: Een mechanisme waaraan burgers en bedrijven kunnen deelnemen, geïnspireerd op het model dat in Frankrijk al wordt toegepast en waar ook jongeren aan deelnemen.
5. Productieve transformatie: De regering wil dat ‘het perspectief van het klimaat beter wordt geïntegreerd in de Spaanse industrie’, dat wil zeggen dat er een impuls moet komen voor productiebedrijven om hun model in te richten op duurzaamheid en banen van kwaliteit.
Andere maatregelen
Verder wil de regering nog voor het einde van het jaar een actieplan opstellen voor het onderwijs gericht op milieu en duurzaamheid; Er komt een nationaal plan voor gezondheid en milieu dat moet garanderen dat iedereen op gelijke wijze kan meedoen aan de energetische transitie en duurzamer leven; Er komen maatregelen voor de rurale ontwikkeling waarmee de biodiversiteit wordt beschermd en om nieuwe ‘groene’ banen te creëren in het Spaanse binnenland; Er wordt een strategie bepaald om de verwoestijning van Spanje tegen te gaan en om de bossen in het land beter te beheren en voor herbebossing; Er komt een strategie voor een circulaire economie en een Afvalwet die een einde moet maken aan plastic voor eenmalig gebruik om ‘nul afval’ te bereiken in 2050; Er komt een Wet op Duurzame Mobiliteit en openbaar vervoer zal op andere wijzen worden gefinancierd met speciale maatregelen voor gemeenten met meer dan 50.000 inwoners; Voor 2021 moet een strategie zijn ontwikkeld voor de toeristische sector om die voor 2030 duurzaam te maken; In 2030 moet 30 procent van het Spaanse zeegebied beschermd zijn.
Groene belasting
In het akkoord wordt voorzien in een nieuw fiscaal systeem dat is gericht op de ontkoling van de Spaanse economie en samenleving en het stimuleren van de andere doelen die daarmee gepaard gaan. ‘Tussen 2020 en 2030 moet hier meer dan 200 miljard euro aan worden besteed’, zo wordt gesteld in het akkoord.
Vox tegen wetsvoorstel
In september werd de verklaring tot klimatologische noodsituatie al in een motie goedgekeurd in het Spaanse parlement door alle partijen behalve Vox. De extreemrechtse partij heeft de afgelopen dagen alles in het werk gesteld om het politieke debat te laten draaien om onderwijscensuur op scholen in Spanje.