Judith Goeree
Na een week van ongekende natuurbranden in Spanje heeft premier Pedro Sánchez aangekondigd dat hij in september wil onderhandelen over een staatsakkoord om het land beter te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering. De oproep komt na een rampzalige periode waarin duizenden hectaren natuurgebied in vlammen opging en tientallen dorpen in onder meer Ourense, Zamora, León en Cáceres geëvacueerd moesten worden.
Samenwerking tussen regeringen in crisistijd
De premier onderbrak zijn vakantie op Lanzarote en bezocht zondag samen met de Galicische regiopresident Alfonso Rueda (Partido Popular) het coördinatiecentrum voor bosbranden in Ourense. In een opvallend eensgezinde toon riepen beide leiders op tot samenwerking tussen de verschillende bestuurslagen.
Sánchez kondigde aan dat 500 militairen zullen worden ingezet in de zwaarst getroffen gebieden, waarvan 200 in Galicië, om onder meer brandgangen aan te leggen en logistieke steun te bieden. Hij zei bovendien dat hij “al het mogelijke en meer” wil doen om ervoor te zorgen dat de slachtoffers van de natuurbranden weer een normaal leven kunnen leiden.
Luchtkwaliteit verslechtert, hoop op weersverbetering
De situatie blijft kritiek vooralsnog kritiek in Spanje. In Galicië waren zondag nog twaalf actieve brandhaarden, met rook die zich uitstrekte tot in de provincie Lugo. De luchtkwaliteit in Ourense varieerde van slecht tot zeer slecht. Meteorologen verwachten echter een lichte weersverbetering, met dalende temperaturen en afnemende wind, wat de bluswerkzaamheden kan vergemakkelijken.
Oproep tot structurele hervorming van rampenbeleid
Naast de directe inzet van middelen benadrukte Sánchez dat Spanje structureel moet veranderen in zijn aanpak van rampen. Daarbij verwees hij niet alleen naar de huidige branden, maar ook naar eerdere crises zoals de pandemie, de vulkaanuitbarsting op La Palma en de verwoestende dana in Valencia.
Sánchez riep op tot een staatsakkoord gericht op schadebeperking en adaptatie aan de klimaatnoodtoestand, waarbij zowel de oorzaken van klimaatverandering worden aangepakt als de gevolgen beter worden opgevangen. “We moeten ons beleid grondig herzien en ons reactievermogen verbeteren,” stelde hij.
Ook Rueda onderschreef die oproep en wees op de explosieve aard van de recente branden, die volgens hem behoren tot de vierde en vijfde generatie: extreem intens, onvoorspelbaar en nauwelijks nog te beheersen.
Sociaal-economische gevolgen in ontvolkte regio’s
Na zijn bezoek aan Galicië vloog Sánchez door naar Villablino in León, een gemeente die symbool staat voor de ontvolking van het Spaanse platteland. Daar hoorde hij van lokale bestuurders dat de branden niet alleen bossen en weiden verwoesten, maar ook de toch al fragiele economie bedreigen. Burgemeester Mario Rivas wees erop dat Villablino in 25 jaar ruim de helft van zijn inwoners is kwijtgeraakt. “Als we niets doen, verdwijnen de overgebleven dorpen van de kaart,” waarschuwde hij. De oproep tot een stevig preventiebeleid in natuur- en landbouwgebieden kreeg brede steun van veehouders en dorpsraden, die aandrongen op structurele steun in plaats van noodhulp achteraf.
Onderzoek naar brandstichting: tientallen arrestaties
Ondertussen loopt het aantal gerechtelijke onderzoeken naar brandstichting op. Sinds 1 juni zijn 27 mensen gearresteerd in Spanje, waaronder een man in Galicië, een man die met landbouwmachines een van de grootste brandhaarden in de recente geschiedenis van Galicië veroorzaakte. Bij het bestrijden van deze brand raakten drie brandweerlieden van een gemeentelijke brigade ernstig gewond. Justitie legt hem brandstichting door grove nalatigheid ten laste, evenals het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel en materiële schade. De aanklacht wegens mishandeling vloeit voort uit de verwondingen die anderen door zijn handelen hebben opgelopen. Hij is inmiddels in voorlopige hechtenis geplaatst.
Staatsakkoord moet kantelpunt worden in klimaatbeleid
Sánchez hoopt dat de huidige crisis een kantelpunt zal vormen in het nationale klimaatbeleid. Het voorgestelde staatsakkoord moet zich richten op zowel mitigatie als adaptatie, met brede politieke en maatschappelijke steun. De exacte inhoud van het pact is nog niet bekend, maar de onderhandelingen starten in september
Bronnen: El País, Huffington Post
Budget bosbrandpreventie in Spanje in 13 jaar gehalveerd