Else Beekman
De sterfte in Spanje steeg in 2022 met bijna 3% vergeleken met 2021, vooral door een zware griepepidemie en uitzonderlijke hittegolven in de zomer. In totaal overleden er 464.417 mensen, 13.373 meer dan het jaar ervoor. Opvallend was dat er meer sterfgevallen in de zomermaanden werden geregistreerd dan in de winter, wat afwijkt van de gebruikelijke seizoenspatronen.
Dat blijkt uit het rapport Patronen van Sterfte in Spanje, 2022 van het ministerie van Volksgezondheid. De maanden juni en juli kenden een forse stijging van respectievelijk 14% en 26% meer overlijdensgevallen dan in 2021. De griepepidemie, actief tussen maart en juli, en drie extreme hittegolven maakten de zomer van 2022 volgens de onderzoekers de dodelijkste van deze eeuw. Normaal gesproken piekt het sterftepatroon in de wintermaanden, maar dit jaar was dat in juli. Volgens de Spaanse meteorologische dienst (AEMET) was de zomer van 2022 ook de warmste sinds het begin van de 21e eeuw.
Belangrijkste doodsoorzaken: kanker, hartziekten en COVID-19
Kanker, hart- en vaatziekten en COVID-19 waren verantwoordelijk voor bijna de helft (48%) van de sterfgevallen in 2022. Hoewel COVID-19 minder dodelijk was dan in 2021, met een daling van 40.039 naar 31.672 doden, bleef de ziekte een belangrijke factor.
Andere veelvoorkomende doodsoorzaken waren beroertes, de ziekte van Alzheimer, en ongevallen. Ook tabak en alcohol speelden een grote rol. Zo waren er 94.265 sterfgevallen door roken. Het sterftecijfer door tabak bij vrouwen is sinds 2001 met 117% is gestegen, terwijl dat met 30% is gedaald bij mannen.
Sterftecijfers in perspectief
Hoewel de sterfte in 2022 hoger lag dan in 2021, bleef het totaal lager dan in 2020, het eerste jaar van de pandemie. Toen was er een stijging van 17,7% in sterfte door de impact van COVID-19. Het rapport laat daarnaast zien dat sterfte onder mannen 59% hoger lag dan onder vrouwen, en dat sterftecijfers specifiek stegen bij jongeren onder de 25 jaar en ouderen boven de 85. De sterfte onder baby’s jonger dan een jaar daalde met 35% sinds 2001 en blijft met 2,6 overlijdens per 1.000 geboortes relatief laag. De belangrijkste doodsoorzaken bij zuigelingen waren aangeboren afwijkingen en ademhalingsproblemen.. Het sterftecijfer was het laagst bij kinderen van 5 tot 14 jaar (8,9 per 100.000).
Hete zomers, blijvende gevolgen
Het ministerie van Volksgezondheid wijst op de aanhoudende impact van klimaatverandering, die niet alleen hittegolven veroorzaakt, maar ook de sterftecijfers op termijn zal beïnvloeden. Het rapport roept op tot betere voorbereiding op extreme weersomstandigheden en versterking van de gezondheidszorg in deze perioden.
Lees ook: Spanje kan kiezen: Meer bomen nodig in steden of meer hittedoden