Euribor (afkorting voor Euro Interbank Offered Rate) is het rentetarief waartegen grote Europese banken elkaar leningen in euro’s verstrekken. Euribor wordt gebruikt als benchmark om de variabele rente voor hypotheken vast te stellen. Dalingen en stijgingen hebben gevolgen voor de hoogte van de te betalen hypotheekrente.
Hoogste rentepercentage sinds februari 2015
Eind mei stond de Euribor op 0,277%, het hoogste rentepercentage sinds februari 2015. De rente was toch al aan het stijgen, maar sinds de oorlog in Oekraïne gaat het wel heel erg hard. Bovendien kampt Europa door de energiecrisis met een inflatie van rond de 10%.
Nou was het ook wel een unieke situatie dat er al zes jaar lang negatieve rente werd betaald voor leningen (de lening nemende bank kreeg dus geld om te lenen bij andere banken), maar een stijging van 0,477% naar 0,278% in vijf maanden is wel heel erg sterk. Er lijkt ook geen eind aan die stijging te komen.
“Uitzonderlijke en niet verwachte economische situatie”
Volgens Simone Colombelli directeur van Hipotecas de iAhorro (een hypotheekvergelijker zoals De Hypotheker in Nederland) “leven we in een uitzonderlijke en niet verwachtte economische situatie”. Hij voorspelt dat eind 2022 de rentestand op 1,3% staat; dat is het niveau van 2012 toen Spanje net uit de bankencrisis van 2008 krabbelde.
Bij die inschatting had hij de verwachte interventie door de ECB om de overige rentes te verhogen in verband met de inflatie nog niet betrokken. Dat zou al gauw voor “een verhoging van 0,5% in een of twee maanden zorgen”, volgens Colombelli.
Hogere hypotheekkosten
Voor mensen die nu een nieuwe hypotheek af willen sluiten of voor wie de rentevaste periode bijna verstrijkt, is het een zware periode. Verwacht wordt dat banken niet happig zullen zijn op rentevaste periodes, maar meer hypotheken met variabele rente gaan aanbieden.
100 euro per maand meer aan hypotheek
Nu staat de Euribor niet op een niveau van meer dan 5% waarop hij in het verleden wel eens heeft gestaan, maar toch kost een hypotheek met variabele rente nu opeens veel meer. Op dit moment kost – volgens berekeningen van iAhorro – een hypotheek aan rente ruim 100 euro per maand (dus 1.200 per jaar) meer bij een hypotheek van 300.000 voor de duur van 30 jaar. Voor veel mensen is dat een scheur in de broek.
Aan de andere kant meent Colombelli dat een rente van rond de 1% nog geen ramp is in vergelijking met het verleden. Hij legt uit dat vooral het afgelopen jaar het voor hypotheeknemers natuurlijk een buitengewoon gunstige periode was.
De huidige hypotheekmarkt
Volgens Sergio Carbajal, hypotheekdeskundige bij prijsvergelijker Rastreator, valt een vaste rente voor de consument door de hogere prijzen van de hypotheekverstrekkende banken duurder uit. De verwachte verdere stijging van de variabele rente, zorgt evenwel voor een stormloop op rentevaste hypotheken. Veel mensen stellen de beslissing om een nieuwe of een naar rentevaste gewijzigde hypotheek af te sluiten niet langer uit.
Uit de laatste cijfers van het Spaanse bureau voor statistiek (INE) blijkt dat 72,7% van alle hypotheekaanvragen een rentevaste periode hebben. Financiële instellingen proberen hypothecaire leningen met variabele rente te stimuleren, maar de ‘boom’ van de vraag naar vaste rentes blijft. De recente stijging van de consumentenprijsindex naar 8,7% maakt de kosten van levensonderhoud namelijk duurder en dat heeft een direct effect op de hypotheekmarkt.
De banken maken een rentevaste hypotheek onaantrekkelijk
De financiële sector reageert op de stijging van de Euribor door vaste rentes van ongeveer 2% aan de consument aan te bieden, een percentage dat in 2017 en 2018 normaal was, aldus Colombelli. Er zijn nog wel aanbiedingen van onder de 2 procent, maar hypotheken met een vaste rente van onder de 1% komen niet meer voor.
Carbajal deelt die visie en stelt dat het voor het kiezen voor een vaste rente voor velen die een hypotheek willen of van de variabele rente af willen nu nog een gunstig moment is. Hoe dan ook is het inwinnen van advies juist in deze veranderende markt nodig om per geval de juiste keuze te maken. Onafhankelijke deskundigen kunnen met die keuze en met het lezen van de kleine lettertjes helpen.
Houd promotieacties van banken in de gaten
Colombelli beveelt aan om de acties van banken om de variabele rente te promoten in de gaten te houden. Vooral tussen de in opmars zijnde gemengde rentevormen – van bijvoorbeeld slechts 7 tot 10 jaar vaste rente – zitten soms goede aanbiedingen. Hij zou deze vorm zeker ook aan jongeren adviseren. Het biedt de eerste jaren stabiliteit in de verwachting dat, op een later moment in de carrière of na de studie, de hypotheek met een goed betaalde baan betaalbaar blijft. Ook kan het zijn dat er vóór het verstrijken van de rentevaste termijn betere aanbiedingen zijn.
Het oversluiten van de hypotheek is ‘hot’
Volgens het INE is het aantal hypotheekoversluitingen (naar een andere bank) tot ongekende hoogtes gestegen. Het aantal aanvragen voor een betere hypotheek steeg in de maand maart met 30%. Wat buiten die cijfers is gebleven is het aantal personen dat op voorstel van de bank kiest voor een gewijzigde hypotheek bij de eigen bank; die gevallen worden namelijk beschouwd als nieuwe hypotheken. Naast oversluiting of volledige aflossing kunnen ook de hypotheekvoorwaarden bij dezelfde hypotheekverstrekker worden gewijzigd.
Colombelli vindt dat laatste de beste graadmeter van de markt; in maart waren er volgens het INE 13.934 van dergelijke hypotheekvernieuwingen, een stijging van 10,8%.