Else Beekman
De Partido Popular (PP) wil dat huiseigenaren bij woningkraak in Spanje zelf water, stroom en gas kunnen afsluiten, zonder dat ze dan het risico lopen op strafrechtelijke vervolging. Hiertoe brengt de partij van Alberto Núñez Feijóo een wetsvoorstel in stemming in de Spaanse Senaat, gericht op de aanpak van krakers en bendes die illegaal woningen bezetten.
De PP ziet woninginbraak en woningkraak in Spanje als een groeiend probleem. In 2024 werden meer dan 16.000 gevallen gemeld. Dat is een toename van 7,4% ten opzichte van het jaar daarvoor. Vooral in regio’s als Andalusië en Catalonië is de impact groot.
Dat hun eerdere ‘anti-kraak-wet’ in het Congres werd geblokkeerd, geeft de partij reden om een nieuwe weg in te slaan. Nu ligt de focus op het schrappen van het strafbare karakter van het afsluiten van nutsvoorzieningen bij niet-geautoriseerde bewoning. De Provinciale Rechtbank van Barcelona gaf in maart al het voorbeeld door in een zaak hierover het afsluiten van nutsvoorzieningen niet als strafbaar te veroordelen.
Politieke steun gezocht
De PP beschikt in de Senaat over een meerderheid, toch moet het voorstel nog langs het Congres van Afgevaardigden. De partij rekent op steun van Junts per Catalunya, dat onlangs de samenwerking met de regering van Sánchez heeft opgezegd. Ook het Baskische PNV wordt genoemd als potentiële medestander.
Als het voorstel wordt aangenomen, kan dit volgens de partij leiden tot een sneller einde aan woninginbraak door krakers. De leefbaarheid wordt immers direct beperkt als basisvoorzieningen als water en elektriciteit ontbreken.
Meer zekerheid voor verhuurders
Met de wetswijziging wil de PP ook verhuurders meer zekerheid bieden. Bij wanbetaling of illegale bewoning krijgen zij de mogelijkheid om de kosten voor alle nutsvoorzieningen stop te zetten, zonder dat ze een aanklacht wegens dwang boven het hoofd hangt. Daarmee wil de PP eigenaren ook stimuleren om hun leegstaande woningen weer te verhuren. Een dringende noodzaak in veel gebieden in het land waar het woningtekort groot is.
De partij verklaarde in de krant El Mundo dat het hier om een “sociale urgentie” gaat. De huidige regering zou de omvang van het probleem ontkennen en het onderwerp als “bulo” (nepnieuws) wegzetten. Het voorstel krijgt naar verwachting woensdag groen licht in de Senaat. Of het Congres het daarna ook aanneemt, hangt af van de houding van kleinere partijen zoals Junts en het PNV.
Angst voor krakers neemt toe
In gebieden met een oververhitte woningmarkt in Spanje heerst veel angst voor krakers onder huiseigenaren. Volgens een analyse van vastgoedwebsite Fotocasa uit 2023‑24 geeft ongeveer 50 % van de eigenaren aan dat zij wantrouwend zijn tegenover huurders, mede omdat ze bang zijn voor wanbetaling, beschadiging of bezetting.
Hoewel de angst toeneemt, blijkt uit officiële cijfers dat het aandeel werkelijk gekraakte of onrechtmatig bezette woningen relatief klein is. Een artikel in El País sprak over 0,06 % van alle woningen in Spanje in 2024. Ontdek je te laat dat er krakers in je huis zitten, dan is het proces om ze eruit te krijgen kostbaar, tijdrovend en ingewikkeld. Ondertussen moeten ze wel gas-, water en lichtrekeningen blijven betalen, terwijl ze daar zelf helemaal geen gebruik van maken.
Krakers in Spanje kiezen steeds vaker voor luxe villa’s