Else Beekman
Nederlanders trekken al decennialang naar Spanje, en dat is goed te begrijpen. Zon, zee, en een over het algemeen relaxte levensstijl maken het land bijzonder aantrekkelijk voor wie de drukte van het thuisland even achter zich wil laten. Toch blijkt de stap naar het verre zuiden ook uitdagingen met zich mee te kunnen brengen, vooral op cultureel vlak. Want hoe blijf je ‘Nederlands’ als je jarenlang tussen paella en flamenco leeft?
De meeste Nederlanders die zich in Spanje vestigen, doen dat met volle overtuiging. Ze kopen een huis aan de Costa Blanca, trekken in een ‘cortijo’ in het binnenland of huren een appartement in Andalusië, ze leren wat Spaans en genieten van de lokale keuken. Maar na een tijdje voelen velen toch de behoefte contact te houden met hun eigen cultuur.
Sommigen doen dat door Nederlandse gewoontes in ere te houden. Ze zorgen voor stroopwafels in de kast, vieren Sinterklaas op 5 december, en kijken ‘Boer zoekt Vrouw’ via een streamingdienst. Veel expats volgen Nederlandse nieuwssites, luisteren naar radiozenders uit het thuisland, en nemen deel aan digitale communities met andere landgenoten. De grens tussen Nederland en Spanje lijkt daardoor kleiner dan ooit.
Digitale gewoontes en ontspanning in een nieuw land
Toch gaat culturele verbondenheid niet alleen over taal en tradities. Ook de manier waarop Nederlanders ontspannen, verschuift mee. Veel expats houden hun digitale gewoontes van thuis gewoon vast. Een avondje Netflix, een potje online schaken of zelfs een gokje wagen bij een online casino dat ook in Spanje beschikbaar is, het zijn manieren om vertrouwde vormen van entertainment te behouden.
Ook in Spanje is toegang tot online kansspelen bij je vertrouwde internationale gokplatforms via je mobiel of tablet eenvoudig. Casino-expert Ties Holstege legt uit dat er talrijke legale opties zonder Cruks registratie bestaan, waardoor Nederlandse spelers, ook vanuit Spanje, in een mum van tijd kunnen beginnen met spelen. Het internationale aanbod is bovendien goed geregeld, met duidelijke wetten en vergunningen.
Het past ook bij de bredere trend van digitalisering onder expats: wie zijn financiën, sociale contacten en zelfs tv-abonnementen online regelt, zoekt ook ontspanning via dezelfde weg. Zo wordt technologie niet alleen een hulpmiddel, maar ook een manier om iets van de eigen leefstijl vast te houden in een ander land.
De taal als bindmiddel en barrière
Een van de grootste uitdagingen voor Nederlandse expats is de taal. Veel mensen maken zich het basis-Spaans eigen. Dat is genoeg om boodschappen te doen of een praatje te maken met de buren of een tapaatje te bestellen op een terras. Maar echt integreren vraagt meer. Lokale humor begrijpen, nuance aanvoelen in gesprekken of deelnemen aan gemeenschapsactiviteiten worden pas mogelijk met een verdergaande taalvaardigheid.
Maar juist in gebieden langs de kust, waar veel Nederlandstaligen zijn die elkaar opzoeken, blijft de drang om Spaans te leren soms beperkt. In sommige kustdorpen hoor je meer Nederlands dan Spaans op het terras. Denk aan een wijk zoals La Carihuela in Torremolinos. Dat geeft comfort, maar kan er ook toe leiden dat je als expat in een soort bubbel blijft leven in je vakantiewoning. Ze blijven verbonden met hun eigen cultuur, maar missen de kans om de Spaanse cultuur écht te omarmen.
Nederlandse gemeenschappen in het zuiden
In regio’s als Alicante met de populaire Costa Blanca en Málaga met de Costa del Sol zijn er talloze Nederlandse clubs, verenigingen en evenementen. Van borrels tot Koningsdagvieringen, Sinterklaas voor de kleintjes, het Nederlandse netwerk in Spanje is stevig. Dat heeft voordelen: het vergemakkelijkt sociale contacten, biedt steun bij praktische zaken, en zorgt voor een gevoel van thuiskomen.
Maar er zit ook een subtiele spanning in. Wie te veel in de Nederlandse kring blijft, kan moeite hebben om zich aan te passen aan het ritme en de gewoonten van het Spaanse leven. Siësta’s, late diners, en het feit dat veel winkels pas na 10 uur openen, het vraagt allemaal een andere mindset. De balans tussen integreren en vasthouden aan het oude is voor veel expats een voortdurend thema.
Eten, ritme en sociale codes
Een ander punt waar veel Nederlanders aan moeten wennen, is het sociale ritme. Avondeten om zes uur is in Spanje bijna een misdaad, de meeste Spanjaarden zitten dan net aan de koffie. Avondeten begint vaak pas rond negen uur en feestjes lopen gemakkelijk door tot diep in de nacht. Voor wie een nuchtere Hollandse levensstijl gewend is, kan dat even wennen zijn.
Eten speelt bovendien een centrale rol in de Spaanse cultuur. Het is niet alleen een maaltijd, maar een sociaal moment. Nederlanders leren langzaam dat je niet ‘even snel iets eet’, maar dat een lunch gerust twee uur kan duren. Dat heeft ook invloed op hoe ze zelf sociale contacten onderhouden.
De kracht van hybride identiteit
Na een paar jaar merk je dat veel expats een soort hybride identiteit ontwikkelen. Ze voelen zich thuis in Spanje, maar blijven trots op hun Nederlandse achtergrond. Een Spaans-Nederlandse mix ontstaat: je groet met drie kussen, maar je drinkt je koffie nog steeds zwart zonder suiker. Je houdt van tapas, maar verlangt soms naar een broodje kroket of een boterham met hagelslag.
Deze mengvorm is niet per se een probleem. Sterker nog, het is vaak een teken van succesvolle aanpassing. Cultuur is tenslotte geen vaststaand iets, maar iets dat meebeweegt. De Nederlanders in Spanje laten zien dat je je wortels kunt behouden en toch open kunt staan voor iets nieuws.
Generatieverschillen binnen de expatgemeenschap
Er is ook een opvallend verschil tussen oudere en jongere expats. Ouderen hebben vaak een duidelijkere behoefte om ‘iets Nederlands’ vast te houden, van stamppot tot Nederlandse televisie. Jongere generaties zijn flexibeler. Ze mengen moeiteloos talen, gebruiken Spaanse apps, en bewegen zich vrij tussen culturen. Voor hen is identiteit minder zwart-wit.
Toch worstelt iedereen met hetzelfde: hoe blijf je jezelf als alles om je heen anders is? De sleutel ligt waarschijnlijk in balans. Wie openstaat voor de lokale cultuur, maar zijn eigen gewoontes niet opgeeft, vindt vanzelf een nieuwe vorm van thuis.
Waar in Spanje kopen Nederlanders het liefst een huis?