De komende week zullen het Iberisch schiereiland en het grootste deel van West-Europa te lijden hebben onder de eerste winter-DANA (geïsoleerde depressie op hoog niveau) van het seizoen, als gevolg van de intensivering van de golvingen van de polaire straal die vanaf het noordelijk halfrond komt.
Wat is een polaire straal?
Maar wat is een polaire straal precies? Het is als een ‘rivier van zeer snelle lucht’, die een snelheid 150 tot 300 kilometer per uur kan bereiken. De straal ontstaat op een hoogte van ongeveer 9.000 meter en stroomt rond de Noordpool van Noord-Amerika naar Europa en vervolgens naar Rusland.
De polaire straal is volgens meteoroloog Francisco Martín, van Meteored, een geleider van rukwinden, anticyclonen en meer DANA’s. De polaire straalstroom van het noordelijk halfrond bevindt zich in de zomer en de lente op hoge breedtegraden – in de buurt van Noorwegen en IJsland – en trekt in de herfst en de winter naar lagere breedtegraden, tot in Frankrijk toe. In deze periode intensiveert het meteorologische fenomeen bovendien en kan het golven met luchtstromen die zelfs de Canarische Eilanden bereiken, aldus de deskundige.
Ook op het zuidelijk halfrond kent men een soortgelijk fenomeen. Deze draait op soortgelijke wijze rond de Zuidpool, hoewel deze zich anders gedraagt dan zijn noordelijke tegenhanger.
Temperatuurschommelingen
Vanaf zondag bestaat in Spanje de kans op een intense toestroom van koude lucht, neerslag en sneeuwval. Volgens Martín zou de komst van koude lucht via het noorden van het Iberisch schiereiland ‘worden gegenereerd door een geïsoleerde depressie op hoog niveau (de DANA). In combinatie met veel wind zou dat kunnen leiden tot rukwinden en buien. ‘Deze polaire straal golft en maakt slingerende bewegingen, waarbij warme lucht van lage breedtegraden naar de Pool gaat en koude lucht vanaf de Noordpool naar onze breedtegraden komt,’ legt Martín uit.
De bewegingen op 9.000 meter boven de zeespiegel leiden tot temperatuuranomalieën op het aardoppervlakte. In dit geval veroorzaakt het een daling van de temperaturen in West-Europa, omdat het een noord-zuid richting heeft, met de daaruit voortvloeiende toevloed van koude lucht, zoals te zien is op de kaart.
Eerste storm van het winterseizoen
En juist als de polaire straal veel golft ontstaan DANA’s. En dat is precies wat er vanaf zondag 21 november en de hele volgende week gaat gebeuren. Er komt een grote golf van koude lucht West-Europa binnen die leidt tot de eerste complete winterstorm van het seizoen. In het Cantabrisch gebergte, de Pyreneeën, het Galicisch massief, het el ‘Sistema Central’ in Segovia en het Iberische systeem zal veel sneeuw vallen.
Wanneer het in een bepaald gebied heel koud is – in dit geval in West-Europa – is het in een ander gebied warm, ter compensatie. Dat geldt in dit geval voor Turkije, Griekenland en Zuid-Rusland.