Judith Goeree
Op woensdag 15 oktober 2025 vindt in Catalonië een algemene staking plaats, als blijk van solidariteit met Palestina en als protest tegen de stijgende militaire uitgaven in Spanje en Europa. De actie maakt deel uit van een landelijke mobilisatie in solidariteit met Palestina, maar de grootste impact wordt verwacht in Catalonië, waar de regionale overheid ook de minimumniveaus voor publieke diensten heeft vastgesteld. In andere delen van Spanje worden eveneens werkonderbrekingen en symbolische protesten gehouden, afhankelijk van de lokale deelname.
Volgens de organisatoren is de staking bedoeld als een krachtig signaal tegen oorlog en militarisering. Tegelijkertijd pleiten zij voor een herverdeling van publieke middelen: weg van defensie, ten gunste van onderwijs, gezondheidszorg en sociale voorzieningen.
Aanleiding voor de stakingen
De directe aanleiding van de stakingen is de aanhoudende humanitaire crisis in Gaza. De initiatiefnemers eisen dat Spanje alle militaire samenwerking met Israël beëindigt en dringen aan op een volledig wapenembargo. Vakbonden en bewegingen zoals de CGT — een onafhankelijke vakbond met anarcho-syndicalistische wortels — spreken van een “genocide” (hun woorden) en verwijten de Spaanse regering dat zij onvoldoende druk uitoefent op internationale instellingen.
>Vakbonden CC OO en UGT riepen al op tot actie kort nadat een VN-onderzoekscommissie Israël voor het eerst officieel van genocide had beschuldigd, midden in de grondoffensieven in de Gazastrook.
Hoewel begin oktober een vredesplan voor Gaza werd aangekondigd, vinden de organisatoren dat het akkoord de Palestijnse bevolking onvoldoende beschermt en geen einde maakt aan de bezetting. Om die reden besloten zij de staking toch door te zetten.
Gedeeltelijke en volledige werkonderbrekingen
De vakbonden UGT en CC OO hebben gekozen voor drie gedeeltelijke werkonderbrekingen — van 02.00 tot 04.00 uur, van 10.00 tot 12.00 uur en van 17.00 tot 19.00 uur — in alle publieke en private sectoren in Spanje. De CGT heeft daarentegen een volledige 24-uursstaking uitgeroepen, vooral merkbaar in Catalonië, waar de meeste acties en demonstraties plaatsvinden. De stakingen worden gesteund door studenten- en feministische collectieven.
In steden als Barcelona, Tarragona en Girona worden op meerdere locaties demonstraties en protestmarsen verwacht.
Werknemers mogen zelf beslissen of zij deelnemen, zonder voorafgaande melding aan hun werkgever. Wie meedoet, verliest het loon over de betreffende uren of dag, inclusief een evenredig deel van toeslagen en vakantiedagen.
Minimale dienstverlening in Catalonië
De Catalaanse regering heeft via een officiële resolutie vastgelegd welke essentiële diensten tijdens de staking gegarandeerd moeten blijven. Volgens de regeling, gepubliceerd op 15 oktober door ABC, gelden de volgende bepalingen:
- Het openbaar vervoer rijdt op 66% van de normale frequentie.
- Spoedeisende zorg, radiotherapie en chemotherapie blijven volledig operationeel.
- In ziekenhuizen is minimaal 25% van het personeel aanwezig.
- Scholen en kleuterscholen blijven open met een beperkte bezetting: minstens één lid van het directieteam en twee docenten per vier klassen.
- In het speciaal onderwijs en bij opvang tijdens lunchuren is 50% van het personeel beschikbaar.
- De bloedbank van Catalonië (Banc de Sang i Teixits) werkt op halve capaciteit.
- Noodtelefoons en nutsvoorzieningen blijven grotendeels operationeel.
Volgens de Generalitat zijn deze maatregelen noodzakelijk om het grondwettelijke recht op staking te verenigen met het recht op essentiële publieke dienstverlening. Wanneer de minimumnormen te streng zijn, kondigen vakbonden doorgaans juridische stappen aan, maar dat is in dit geval nog niet gebeurd.
Maatschappelijke steun en demonstraties
De staking heeft brede steun gekregen van studentenorganisaties, feministische groepen en propalestijnse netwerken. In de dagen voorafgaand aan de actie trokken duizenden mensen door de straten van Barcelona en Girona, zwaaiend met Palestijnse vlaggen en roepend tegen oorlog en wapenindustrie.
De regionale overheid riep op tot vreedzame deelname en respect voor basisdiensten. De Spaanse regering erkende het grondwettelijke stakingsrecht, maar benadrukte het belang van naleving van de vastgestelde minimale dienstverlening.
Spaanse premier maakt prioriteit van erkennen van de staat Palestina