Else Beekman
De prijsstijging van woningen in Spanje wordt vaak toegeschreven aan het toenemend aantal toeristische accommodaties. Maar volgens de Spaanse top-econoom Gonzalo Bernardos is dit een misleidend verhaal. “Er wordt een narratief opgebouwd om de bevolking te misleiden,” aldus Bernardos in het tv-programma Más Vale Tarde bij omroep La Sexta.
Volgens Bernardos is het aandeel toeristische woningen in het totale woningaanbod te klein om verantwoordelijk te zijn voor de forse prijsstijgingen. “Slechts 1,43% van het woningbestand wordt als toeristische accommodatie gebruikt,” stelt hij.
Hij haalt Barcelona aan als voorbeeld. In het historische stadscentrum, Ciutat Vella, is 6% van de woningen toeristisch. In Nou Barris, de wijk met het laagste gemiddelde inkomen, ligt dat aandeel op slechts 0,08%. “Toch is de huurprijs in de afgelopen tien jaar harder gestegen in Nou Barris dan in Ciutat Vella,” benadrukt hij.
Feiten uit meerdere steden
De econoom wijst erop dat in grote steden als Madrid, Barcelona, Valencia, Zaragoza, Sevilla en Málaga het aandeel toeristenflats zelden boven de 3% uitkomt. Alleen in Málaga overschrijdt het stadsbrede percentage deze grens. El País schreef in juli dat het aandeel hier op 12% van het totale woningbestand ligt. Ook de steden Cádiz en Marbella komen erboven met respectievelijk 22% en 30%. In Madrid ligt het zelfs rond de 1%.
Wat is dan wel de oorzaak van de gestegen woningprijzen?
Volgens Bernardos ligt het probleem in het structurele tekort aan betaalbare woningen in veel Spaanse steden en zit de oplossing in het vergroten van het woningaanbod. “Er moeten meer huurwoningen komen én er moet meer gebouwd worden,” stelt hij. Hij wijst dus op het gebrek aan voldoende woningen als kernprobleem, en niet zozeer op het toeristische gebruik ervan. Tegelijkertijd erkennen veel deskundigen dat het structurele tekort aan woningen óók wordt versterkt doordat steeds meer eigenaren hun woning liever via toeristische verhuur aanbieden. De reden? Een hoger rendement op de korte termijn. Dit haalt woningen uit de reguliere markt, terwijl de vraag naar vaste huisvesting juist toeneemt. Daarmee wordt het probleem verder verergerd.
De opmerking van Bernardos komt op een moment dat steeds meer gemeenten maatregelen treffen tegen toeristische verhuur. Denk aan beperkingen op platforms als Airbnb, vergunningseisen of complete verbodszones. Toch roept de econoom op om naar de feiten te kijken en structurele maatregelen te nemen.
Wie is Gonzalo Bernardos?
Gonzalo Bernardos is in Spanje een bekende econoom. Hij doceert aan de Universiteit van Barcelona en is gespecialiseerd in de vastgoedmarkt. Regelmatig treedt hij op in de media als expert op het gebied van wonen, economie en stedelijke ontwikkeling. Deels komt dat door zijn uitgesproken meningen en de directe stijl waarop hij die verkondigt. Bovendien weet hij complexe economische thema’s helder en toegankelijk uit te leggen. Omdat hij het debat niet schuwt, veroorzaakt hij regelmatig opschudding, bijvoorbeeld met voorspellingen over prijsdalingen, waarschuwingen voor speculatie en zijn pleidooi voor een actiever woningbeleid door de overheid.
‘Perfecte storm’ komt huizenkopers in Spanje ten goede, aldus bekende econoom