Judith Goeree
Wat gebeurt er met een stad als het kwik oploopt tot 50 graden Celsius? Barcelona wil het antwoord op die vraag niet afwachten. Binnen twee jaar voert de stad een grootschalige simulatie uit om te testen hoe bewoners, infrastructuur en diensten reageren op extreme hitte.
De simulatie is een van de opvallendste onderdelen van het nieuwe Plan Calor (Hitteplan), het hitteplan van de gemeente voor de periode 2025–2035. Dat plan valt onder het bredere Plan Clima (Klimaatplan) en omvat in totaal 47 maatregelen, met een budget van ruim 111 miljoen euro.
Simulatie 50 graden in Barcelona
Onderdeel van Plan Calor is een grootschalige simulatie. Tijdens een oefening, die binnen twee jaar in een afgebakend deel van de stad moet plaatsvinden, simuleert Barcelona een dag waarop het 50 graden is. De stad onderzoekt dan hoe goed ze bestand is tegen zulke extreme omstandigheden. Er wordt gekeken naar essentiële onderdelen zoals het functioneren van het openbaar vervoer, schoonmaakdiensten, de beschikbaarheid van elektriciteit en drinkwater, en de druk op de zorg.
Minstens zo belangrijk is hoe de inwoners reageren op waarschuwingen en adviezen van de overheid. Volgens loco-burgemeester Laia Bonet draait het om “het testen van de veerkracht van zowel de stad als haar inwoners bij extreme hitte.”
Gebaseerd op ervaringen in andere steden
Voor de ontwikkeling van het plan keek Barcelona naar voorbeelden uit steden als Parijs, New York, Londen en Athene. Parijs voerde in oktober 2023 al een soortgelijke oefening uit, die als inspiratie diende voor het Catalaanse project.
Barcelona wil haar bestaande maatregelen tegen hitte nu verbeteren en uitbreiden.
Meer koelteplekken en schaduw in de stad
Barcelona breidt onder ander het aantal ´refugios climáticos´ (koele schuilplaatsen) in de stad uit, zodat inwoners tijdens hittegolven een plek hebben om af te koelen. Deze zomer zijn er al 400 van zulke plekken beschikbaar in onder meer parken, bibliotheken en wijkcentra. Het zijn goed geventileerde plekken waar stadsbewoners terecht kunnen voor de broodnodige verkoeling bij extreme hitte.
Ook zorgt de gemeente voor meer schaduw in de openbare ruimte: op 200 plekken worden zonnedoeken geplaatst die op verschillende plekken in de stad zorgen voor beschutting tegen de zon.
Klimaatvriendelijke scholen en koelere straten
Ook scholen worden aangepast aan het nieuwe klimaat. Dankzij inkomsten uit de toeristenbelasting worden steeds meer scholen voorzien van airconditioning. In 2029 moeten 170 onderwijsinstellingen ´klimaatproof´ zijn.
Daarnaast test Barcelona in de wijk Les Corts een speciaal soort bestrating die zonlicht beter weerkaatst. Normale bestrating, zoals asfalt, neemt veel warmte op en straalt die weer uit, waardoor het nog warmer wordt. Door gebruik te maken van reflecterend materiaal blijft het wegdek koeler en stijgt de temperatuur in de buurt minder snel. Zo wil de stad het zogeheten hitte-eilandeffect tegengaan – een verschijnsel waarbij stedelijke gebieden veel warmer worden dan hun omgeving.
Participatie van bewoners
Het Plan Calor is opgesteld in samenwerking met buurtbewoners. Het wordt deze week nog officieel gepresenteerd in de gemeenteraad van Barcelona.
Barcelona hoopt met het hitteplan en de aanstaande simulatie een voorbeeld te zijn voor andere steden die zich willen voorbereiden op een warmer, extremer klimaat. Volgens loco-burgemeester Laia Bonet is het geen doemdenken, maar noodzaak: “We moeten weten of onze stad – en onze samenleving – klaar is voor het klimaat van de toekomst.” Want 50 graden is niet langer een hypothetisch scenario.
Bronnen: La Vanguardia, Cadena Ser
Eerste heftige hittegolf dit jaar in Spanje: tot 46 graden en Saharastof