Het is de eerste keer dat de belegger opdraait voor de kosten en niet de belastingbetaler. De Europese Centrale Bank (ECB) stelde vast dat Banco Popular het hoogstwaarschijnlijk niet zou redden en schakelde de Single Resolution Board (SRB) in. Dit is de Europese instantie die is belast met de afwikkeling van niet langer levensvatbare banken. Dat de pijn voor beleggers moet zijn en niet voor belastingbetalers is bedacht door de Europese bankenrichtlijn BRRD, die van kracht is sinds januari 2017. Een noodlijdende bank is zodoende niet langer het probleem van een land. De Spaanse bankenautoriteit nam eerst Popular onder handen en streepte de meest risicovolle obligaties en aandelen weg. Dit leverde ruim 3 miljard aan verliezen op voor de beleggers. Uiteindelijk sprong Banco Santander in de bres en nam zijn concurrent over voor het symbolische bedrag van 1 euro. Dat nieuws werd afgelopen woensdag bekend.
‘Gigantisch gebrek aan liquiditeit’
InSpanje.nl sprak met beleggingsspecialist Martin Totté van Alex Spanje over het hoe en waarom van deze zaak en over de invloed ervan op de beurzen. Martin: Wij vreesden al een paar jaar geleden dat dit scenario zich zou voltrekken omtrent Banco Popular. Een simpel sommetje leert dat Banco Popular een gigantisch gebrek had aan liquiditeit. De bank was niets meer waard en technisch was de zaak failliet. De afgelopen paar weken is er voor 18 miljard euro aan spaargeld weggehaald en in vier dagen tijd verloor de bank de helft van zijn beurswaarde. Dat was de trigger, er was geen geld meer, dus een eigen vermogen van 0, terwijl dat bij een gemiddelde bank altijd circa 12 tot 13 procent is.’
Totté vertelt hoe snel de overname is doorgedrukt bij Santander, terwijl het toch gaat om 4,5 miljoen klanten, 11.000 medewerkers en ruim 1.700 kantoren. ‘Wij bij Alex merkten er de laatste tijd in zoverre iets van dat beleggers ons belden met de wens om hun posities over te hevelen naar Alex op een veilige rekening bij Binckbank.’
Inactieve activa en toxische assets
Dat een overname voor 1 euro van de in omvang zevende bank van Spanje – die in de jaren negentig nog een van de meest winstgevende financiële instellingen ter wereld was – geen kado is, blijkt volgens Totté uit het feit dat Santander ook alle slechte assets van Banco Popular overneemt. ‘Deze had veel teveel aan vastgoed gerelateerde oninbare kredieten en drie keer zoveel slechte assets dan andere banken. De kracht van Santander is echter groot. De bank gaat nu voor 7 miljard kapitaal ophalen via aandelen. Dat is dus het bedrag dat nodig is om door te kunnen draaien en om die inactieve activa en toxische zaken op peil te brengen’, aldus Totté.
‘Crisis slecht aangepakt’
‘Van de Nederlanders die daar hun aandelen of spaargeld hadden, waren er gelukkig al veel weg vanaf het moment dat de crisis een paar jaar geleden op zijn hoogtepunt was. Banco Popular heeft die crisis heel slecht aangepakt. Tot vier keer toe werd er geld opgehaald door nieuwe aandelen uit te geven. In totaal ging het om 5,5 miljard euro, terwijl de bank voor 36 miljard euro aan toxische assets bezat. Daarbij ging de bank in vijf jaar tijd van een beurswaarde van 20 miljard naar niks. Om die slechte assets te kunnen verkopen heb je werkelijke waarde nodig.’ Martin kijkt in zijn systeem en ziet dat vanaf 1 januari 2012 een aandeel Banco Popular 15 euro kostte. ‘Voor de kredietcrisis in 2007 en 2008 betaalde je rond de 50 à 60 euro per aandeel. Aan het einde van datzelfde jaar was dat 2,60 euro. Daarna was er wel een klein herstel maar sinds het voorjaar van 2014 gingen de aandelen in een rechte lijn naar beneden.’
Wat gebeurt er met de aandelen Santander?
Sinds het nieuws van de overname bekend is gaan de aandelen Santander toch omhoog, al was er direct op de ochtend van het nieuws een daling te zien van 1 procent, zo ziet Totté in zijn systeem. ‘De aankoop vereist van de aandeelhouders van Santander dat ze geld tevoorschijn halen om in die aankoop te participeren. Om de solvabiliteitsratio op peil te houden, wil de bank dus 7 miljard euro ophalen met recht op de eerste inschrijving voor de huidige aandeelhouders. Details over de voordelen voor die aandeelhouders zijn nog niet bekend. Gespeculeerd wordt over een korting van 5 procent. De vraag die nu rondgaat is of dit de laatste straf is voor de aandeelhouders van Santander. Die hebben al drie jaar te maken met een dalende trend. Dit vooral door de Brexit en de lage rente. Dat laatste is slecht voor banken, want geld kost nu geld. De waarde van het bedrijf zelf is sinds 2014 afgenomen van 88 naar 84 miljard. Dus minder waard geworden en de aandelen daalden in diezelfde periode met 32 procent. Woensdagochtend meteen nadat het nieuws bekend was waren die aandelen 2,5 procent omlaag, maar een dag later op donderdag waren ze alweer 4 procent gestegen. Dat het na die dip weer stijgt is wel een teken van beleggers dat ze er vertrouwen in hebben dat Santander de overname goed kan verwerken.’
Volgens Totté zijn er gelukkig ook voordelen van de overname voor Santander. ‘Anders waren ze natuurlijk niet op het verzoek ingegaan. De bank wordt veel sterker in de Spaanse MKB-sector en kan nu ook uitbreiden in Portugal.’
Les
De belangrijkste les die je als belegger en spaarder uit deze kwestie kunt trekken is dat je goed je huiswerk moet doen; daar waar u serieus geld neerzet kijkt u goed naar de ratio’s en blijf deze volgen. Dus let op de solvabiliteit van de bank waar u uw geld heeft.
De informatie in dit interview is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als een individuele aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere belegging, die u overweegt, dient u te toetsen aan uw persoonlijk beleggersprofiel.
Lees ook: Hoe reageer je als belegger op de huidige geopolitieke omstandigheden? en Impact Kraft Heinz-bod Unilever op de beleggers