Else Beekman
De populariteit van reizen met de camper door Spanje is sinds de coronapandemie sterk toegenomen. Ook het campertoerisme aan de zonnige Costa Blanca blijft groeien, in 2024 met 3%. Echter waar groei is, ontstaan ook uitdagingen. Vooral voor lokale overheden die zich geconfronteerd zien met het wankele evenwicht tussen het behoud van openbare ruimtes en het toeristische imago.
De twee gemeenten, Elche en Santa Pola, hebben recent strenge maatregelen ingevoerd om de toestroom van campers te beperken. Tegelijkertijd heeft Alicante nog geen vergelijkbare stappen ondernomen, terwijl ook daar de onvrede onder omwonenden van door campers bezette parkeerplaatsen groeit. Onlangs schreven we nog over het parkeerterrein bij het strand van Saladar, tussen de luchthaven en de zee. Tientallen campers staan daar maanden achtereen geparkeerd met alle overlast die daarmee gepaard gaat. Bovendien bezetten de campers parkeerplaatsen die bedoeld zijn voor mensen die een dagje aan het strand willen doorbrengen.
Waar te overnachten blijkt een van de grootste zorgen van camperaars te zijn, vooral langs de Spaanse kust. In het binnenland kiezen camperreizigers vaak voor officiële campings. Aan de kusten zijn die schaarser, duurder of vaker bezet, zodat mensen sneller uitwijken naar openbare parkeerplaatsen langs stranden.
Elche en Santa Pola voeren strikte beperkingen voor campers in
In een poging om de impact van het toenemende aantal campers op hun kustgebieden te beheersen, hebben zowel Elche als Santa Pola nieuwe beperkingen ingevoerd. De gemeente Elche besloot onlangs om te verbieden dat campers in verschillende kustgebieden parkeren en overnachten. Het stadsbestuur wil de ecosystemen behouden en de overlast verminderen. Santa Pola volgde een vergelijkbaar pad en verbood eveneens het parkeren en overnachten van campers op diverse locaties aan de kust. De lokale overheid benadrukt dat deze maatregel noodzakelijk is om de balans tussen toerisme en leefbaarheid te waarborgen.
Alicante als toevluchtsoord voor camperaars
In contrast met de naburige gemeenten blijven de stranden en parkeerterreinen van Alicante een populaire bestemming voor camperaars. Sinds de sluiting van het officiële camperparkeerterrein in Playa de San Juan in 2021 weken camperaars uit naar alternatieve locaties. Plekken zoals Urbanova, Albufereta en Playa de San Juan zijn het hele jaar door in trek, ongeacht het seizoen.
Het ontbreken van officiële voorzieningen op deze plekken leidt tot situaties waarin campers langdurig openbare parkeerplaatsen bezetten. Dat veroorzaakt net als op Playa del Saladar spanningen met lokale bewoners. Campers staan wekenlang op dezelfde plek met uitgestalde stoelen, waslijnen en zichtbaar afval en illegaal geloosd afvalwater. Dit leidt tot klachten van buurtbewoners over het verlies van parkeerruimte en zorgen over hygiëne.
José Caracena, voorzitter van de bewonersvereniging Juntos Avanzamos in Playa de San Juan, benadrukt dat de gemeentelijke regels langdurig parkeren verbieden, maar dat handhaving ontbreekt. Andere bewonersverenigingen, zoals die van Albufereta en Urbanova, uiten vergelijkbare zorgen en roepen op tot actie van de lokale overheid. De Duitse toeriste Melanie Tan bevestigt dat in de krant Información. Ze staat geparkeerd met haar camper aan de Paseo de Niza en legt uit dat ze hier terechtkwamen vanwege ‘het klimaat en de mensen’. ‘”e politie vertelde ons dat we niet langer dan vijf dagen mochten blijven, maar we zijn hier nog steeds omdat niemand ons heeft verplicht te vertrekken. De sfeer is uitstekend,” verzekert Tan.
De toekomst van campertoerisme aan de Costa Blanca
De recente toename in camperregistraties in Spanje toont aan dat deze vorm van reizen in opkomst is. De veranderende wetgeving heeft hier ook aan bijgedragen: sinds februari 2024 mogen bestuurders met een rijbewijs B voertuigen tot 4.250 kilo besturen. Dat maakt het kopen en gebruiken van grotere campers toegankelijker. Spaanse kustgebieden hebben daarom een structurele aanpak nodig. Een evenwichtige benadering met duidelijke richtlijnen en adequate voorzieningen voor alle kustgemeenten lijkt essentieel om zowel de lokale gemeenschappen als de toeristen te dienen. Als per gemeente andere maatregelen worden genomen, ontstaan ook verwarring en misverstanden onder camperbezitters. Bovendien wijken er dan weer meer campers uit naar steden zoals Alicante, die weinig maatregelen nemen. Het is van groot belang de natuurlijke schoonheid van de regio te behouden. Dat is immers de factor waar de camperaars in eerste instantie op af komen.
Waarom groeit het campertoerisme?
Het groeiende aantal camperaars in Spanje is niet alleen te verklaren door de flexibiliteit en vrijheid die het biedt, maar ook door economische en milieutechnische voordelen. De stijgende prijzen van hotels en vakantiewoningen maken het reizen per camper een aantrekkelijk alternatief. Daarnaast waarderen veel reizigers de mogelijkheid om in direct contact met de natuur te zijn en sportieve activiteiten zoals fietsen en wandelen te combineren met hun verblijf.
Volgens José Luis Quintero, voorzitter van de Asociación de Autocaravanistas Andaluces (Asandac), is campertoerisme een van de meest milieuvriendelijke vormen van reizen. “Veel campers zijn uitgerust met zonnepanelen en gebruiken beperkte hoeveelheden water, waardoor hun ecologische voetafdruk lager is dan die van traditionele vakantievormen,” stelt Quintero. Ondanks deze voordelen blijft er echter een tekort aan officiële camperstandplaatsen aan de Spaanse kust, waardoor camperaars vaak uitwijken naar openbare parkeerplaatsen.
Wetgeving rond campertoerisme in Spanje
Wat lokale autoriteiten ook beweren of op welk parkeerbord politieagenten zich eventueel ook baseren, gemeenten moeten zich altijd nog houden aan de nationale verkeerswetgeving. Zolang een camper correct geparkeerd staat en geen elementen zoals tafels, stoelen of luifels buiten het voertuig plaatst, valt het onder deze nationale ¡wetgeving en mag overnachten niet worden verboden. Kamperen daarentegen, waarbij de camper buiten zijn eigen omtrek wordt uitgebreid of afvalwater wordt geloosd, valt onder regionale wetgeving en kan alleen op daarvoor aangewezen locaties.
De Spaanse Instrucción 08/V-74 van de Dirección General de Tráfico (DGT) stelt expliciet dat een camper die correct geparkeerd staat, niet mag worden weggestuurd of beboet, zolang de activiteiten binnen het voertuig blijven. Toch hanteren sommige gemeenten strengere regels en ontstaan er regelmatig misverstanden tussen camperaars en lokale autoriteiten. Om problemen te voorkomen, is het aan te raden als camperaar in Spanje altijd deze richtlijnen bij je te dragen en goed te weten wat je rechten en plichten op basis hiervan zijn.
Camperbeurs in Jerez
Ondertussen wordt tot 2 maart in de Andalusische plaats Jerez de la Frontera de eerste editie van de Salón Andaluz del Caravaning gehouden in het beurscomplex Ifeca. Dit evenement is een belangrijke mijlpaal voor de sector in Andalusië. Bezoekers vinden er een breed aanbod aan campers, caravans, camper-accessoires en diensten gericht op de campergemeenschap. De beurs is opgezet met steun van Asandac en trekt honderden camperaars uit Spanje en andere Europese landen. De organisatoren willen deze beurs uit laten groeien tot een nationaal referentiepunt, vergelijkbaar met soortgelijke evenementen in Barcelona en Madrid. Naast exposities en verkoopstands kunnen liefhebbers van deze vorm van reizen ook terecht bij informatieve sessies over veiligheid, verzekering en technische verbeteringen voor campers.
Lees ook: Strenge boetes voor illegaal kamperen met campers op Ibiza vanaf mei