‘De situatie is onfatsoenlijk en nu meer dan ooit urgent’, zegt Lamine Camara van het collectief Afrikaanse werknemers in Spanje. De landbouwsector in het zuidwesten van Andalusië bestaat bij de gratie van dit type illegale arbeiders die nu volledig onbeschermd hun werk moeten doen. De angst voor besmetting komt bij een toename van rascistische aanvallen jegens de migrantenbevolking die in de krottenwijken wonen en die bovenal bang zijn hun werk te verliezen als ze hun werkgevers wijzen op de ontbrekende bescherming tegen mogelijke besmettingen met het coronavirus.
‘We hebben geen toegang tot stromend water of elektriciteit, we leven met zijn vijven of zessen in een hut en maken ons heel veel zorgen’, zegt Lamine Camara, die op dit moment zelf in een huis in Lepe (Huelva) woont, maar haar dagen in de krottenwijk doorbrengt om daar Afrikanen te helpen die de taal nog niet spreken. ‘Er zijn jongens die net met bootjes zijn aangekomen en heel veel jongeren die op hun achttiende het jongerenopvangcentrum hebben verlaten en nergens anders terecht kunnen.
Ze worden dankbaar als goedkope arbeidskrachten opgevangen door Spaanse boeren om hun land te bewerken of hun producten te oogsten. Dat het coronavirus alleen is tegen te houden door extreem te letten op hygiëne, zoals regelmatig handen wassen, bij elkaar uit de buurt te blijven, helpt deze op elkaar en in armoedige omstandigheden levende Afrikanen niet. Bovendien worden de veiligheidsvoorschriften door veel van hun werkgevers niet in acht genomen, waardoor ze op hun werk ook nog risico lopen.
Daarom heeft het collectief hulp gevraagd aan de autoriteiten. Bovenal moeten er waterdeposito’s en afvalcontainers komen en wil men dat de Militaire Eenheid voor Noodsituaties (UME) levensmiddelen en zaken als gezichtsmaskers, handschoenen en desinfecterende handgel komt brengen. De gemeente waar de krotten zijn gebouwd zou moeten zorgen voor toiletten en douches.
De eisen zijn door een pro deo advocaat opgetekend in een brief aan het regionale ministerie van Gezondheid. ‘Het gevaar bestaat dat de nederzettingen veranderen in besmettingshaarden met het daarmee gepaard gaande risico dat er nog meer gediscrimineerd gaat worden’, zegt Alba Rudolph, sociaal werker voor de Vereniging ASNUCI.
‘Sinds ik in Lepe kwam, 12 jaar geleden, zijn de nederzettingen met krotten blijven groeien’, zegt Lamine Diakite van het collectief van Afrikaanse arbeiders. ‘Er zijn steeds meer mensen. Elk jaar zijn er meer hectares voor de teelt en is er meer werk’. Het collectief werd in 2019 opgericht om de leefsituatie voor landarbeiders te verbeteren.
Bewoners leven er als dieren
In februari werd de grootste nederzetting voor landarbeiders in Lepe nog bezocht door de rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten van de Verenigde Naties, Philip Alston, die aangaf dat de situatie die hij onder ogen kreeg ‘een van de ergste was die hij in de hele wereld had gezien’ en hij hekelde het feit dat de bewoners ervan ‘leven als dieren’.
Hun situatie is nu nog verslechterd omdat ze met de regels die gelden onder de huidige noodtoestand om de verspreiding van het coronavirus te remmen, niet met meer in een auto kunnen zitten of omdat sommige bedrijven zijn gesloten. Ook de sociale eetzaal heeft zijn openingsuren gereduceerd.