De EU houdt al jarenlang het afvalbeheer van Spanje in de gaten omdat de Spaanse overheid de Europese regelgeving herhaaldelijk niet naleeft. Op 3 juli vorig jaar ging voor alle lidstaten het verbod in op de verkoop van plastic wegwerpartikelen. Sindsdien voldoet het land opnieuw niet aan de communautaire wetgeving voor milieubescherming, een reden voor de EU om hier een onderzoek naar in te stellen.
Een nieuwe afvalwet is op dit moment nog in behandeling in de Eerste Kamer. Hierin zijn twee soorten heffing opgenomen om recycling van plastic te stimuleren en het gebruik van plastic voor eenmalig gebruik te reduceren. Omdat de verschillende politieke partijen geen overeenstemming konden bereiken zal de nieuwe wet vermoedelijk pas in april worden goedgekeurd.
In de nieuwe wet wordt in heel Spanje het storten van afval op stortplaatsen en afvalverbranding belast om afvalrecycling te stimuleren. Nu doen dat nog maar 10 van de 17 autonome regio’s. Een uniforme regelgeving moet het verplaatsen van afval tussen de verschillende regio’s om belasting te ontwijken tegengaan.
Negeren Europees recyclingbeleid
Het is niet voor het eerst dat de Europese Commissie Spanje op de vingers tikt over het nalatige afvalbeleid. In juli van het afgelopen jaar gaf de commissie Spanje al een ultimatum om te voldoen aan een richtlijn uit 2018 voor Europese recyclingdoelstellingen voor het jaar 2035. Als Spanje deze vier jaar oude richtlijn blijft negeren, zal de Europese Commissie het land voor het Hof van Justitie van de Europese Unie dagen.
Reduceren plastic zwerfafval
Het huidige onderzoek gaat om het niet naleven van richtlijn 2019/904 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de vermindering van de effecten van bepaalde kunststoffen op het milieu. Plastic bevat vaak giftige stoffen en wordt niet in de natuur afgebroken waardoor plasticresten terechtkomen in de voedselketen. Het gaat concreet om katoenen wattenstaafjes, plastic bestek en borden, rietjes, roerstaafjes, stokjes voor bevestiging aan ballonnen, voedsel- en drankverpakkingen van geëxpandeerd polystyreen voor voedingsmiddelen bestemd voor onmiddellijke consumptie, glazen of metalen drankverpakkingen met kunststoffen doppen en deksels.
Spanje is niet het enige land dat zich nog niet aan dit verbod op wegwerpplastic houdt: de EU onderzoekt nog 14 andere landen op het negeren van de voornoemde richtlijn. Binnen Europa hebben echter alleen Polen, Slovenië, Malta, Luxemburg en Cyprus nog geen enkel initiatief ondernomen. België, Finland, Ierland en Portugal hebben wel al stappen gezet maar deze zijn volgens de commissie nog onvoldoende. Alleen Duitsland, Zweden, Frankrijk, Denemarken, Kroatië en Hongarije hebben hun huiswerk goed gedaan.